85
خردگرايي در قرآن و حديث

3 / 2

زنهار از كنار نهادن خردورزى

قرآن

و در حقيقت ، بسيارى از جنّيان و آدميان را براى دوزخ آفريده ايم ؛ [چرا كه ]دلهايى دارند كه با آن [حقايق را ]دريافت نمى كنند ، و چشمانى دارند كه با آنها نمى بينند ، و گوشهايى دارند كه با آنها نمى شنوند . آنان ، همانند چارپايان، بلكه گمراه ترند . [آرى،] آنها همان غافل ماندگان اند ؛ و [خدا] بر كسانى كه نمى انديشند ، پليدى را قرار مى دهد .

و هر كه در اين [دنيا] كورْ [دل] باشد ، در آخرت [هم] كور [دل] و گمراه تر خواهد بود .

اف بر شما و بر آنچه غير از خدا مى پرستيد ! مگر نمى انديشيد ؟

و گويند : اگر شنيده [و پذيرفته] بوديم يا تعقّل كرده بوديم ، در [ميان ]دوزخيان نبوديم .

و[لى] كسانى كه كافر شده اند ، آتش جهنّم براى آنان خواهد بود . حكم به مرگْ بر ايشان [جارى ]نمى شود ، تا بميرند و نه عذابِ آن از ايشان كاسته شود . [آرى،] هر ناسپاسى را چنين كيفر مى دهيم ؛ و آنان در آنجا فرياد برمى آورند : «پروردگارا ! ما را بيرون بياور ، تا غير از آنچه مى كرديم ، كار شايسته كنيم» . مگر شما را [آن قدر ]عمر دراز نداديم كه هركس بايد در آن عبرت گيرد ، عبرت مى گرفت ، و [آيا] براى شما هشدار دهنده نيامد ؟ پس بچشيد كه براى ستمگران ياورى نيست .

يا گمان دارى كه بيشترشان مى شنوند يا مى انديشند ؟ آنان جز مانند ستوران نيستند ؛ بلكه گمراه ترند .

ر . ك : بقره : 44 و 76 ، آل عمران : 65 ، يونس : 16 ، عنكبوت : 35 و 43 ، صافات : 138 ، فاطر : 37 ، جاثيه : 23 ، احقاف : 26 .

حديث

۱۶۸.پيامبر صلى الله عليه و آله :از خردْ راهنمايى بگيريد تا به رُشد رسيد و نافرمانى خرد مكنيد كه پشيمان مى شويد .

۱۶۹.امام على عليه السلام :آنكه از به كار گرفتن خرد، ناتوان است ، از به دست آوردن آن، ناتوان تر است .


خردگرايي در قرآن و حديث
84

3 / 2

التَّحذيرُ مِن تَركِ التَّعَقُّلِ

الكتاب

«وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيرًا مِّنَ الْجِنِّ وَالإِْنسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لاَّ يَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لاَّيُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ ءَاذَانٌ لاَّ يَسْمَعُونَ بِهَآ أُوْلَئِِكَ كَالأَْنْعَـمِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُوْلَئِكَ هُمُ الْغَـفِلُونَ ۱

«وَ يَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لاَ يَعْقِلُونَ ۲

«وَ مَن كَانَ فِى هَـذِهِ أَعْمَى فَهُوَ فِى الْأَخِرَةِ أَعْمَى وَ أَضَلُّ سَبِيلاً ۳

«أُفٍّ لَّكُمْ وَ لِمَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ أَفَلاَ تَعْقِلُونَ ۴

«وَ قَالُواْ لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا كُنَّا فِى أَصْحَـبِ السَّعِيرِ ۵

«وَالَّذِينَ كَفَرُواْ لَهُمْ نَارُ جَهَنَّمَ لاَ يُقْضَى عَلَيْهِمْ فَيَمُوتُواْ وَلاَ يُخَفَّفُ عَنْهُم مِّنْ عَذَابِهَا كَذَ لِكَ نَجْزِى كُلَّ كَفُورٍ* وَ هُمْ يَصْطَرِخُونَ فِيهَا رَبَّنَآ أَخْرِجْنَا نَعْمَلْ صَــلِحًا غَيْرَ الَّذِى كُنَّا نَعْمَلُ أَوَ لَمْ نُعَمِّرْكُم مَّايَتَذَكَّرُ فِيهِ مَن تَذَكَّرَ وَ جَآءَكُمُ النَّذِيرُ فَذُوقُواْ فَمَا لِلظَّــلِمِينَ مِن نَّصِيرٍ .» ۶

«أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلاَّ كَالْأَنْعَـمِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلاً ۷

الحديث

۱۶۸.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :اِستَرشِدُوا العَقلَ تَرشُدوا ، ولا تَعصوهُ فَتَندَموا ۸ .

۱۶۹.الإمام عليّ عليه السلام :مَن عَجَزَ عَن حاضِرِ لُبِّهِ فَهُوَ عَن غائِبِهِ أعجَزُ ۹ .

1.الأعراف : ۱۷۹ .

2.يونس : ۱۰۰ .

3.الإسراء : ۷۲ .

4.الأنبياء : ۶۷ .

5.الملك : ۱۰ .

6.فاطر : ۳۶ و ۳۷ .

7.الفرقان : ۴۴ .

8.كنزالفوائد : ۲ / ۳۱ .

  • نام منبع :
    خردگرايي در قرآن و حديث
    المساعدون :
    الطباطبایی، محمد کاظم
    المجلدات :
    1
    الناشر :
    دارالحدیث للطباعة و النشر
    مکان النشر :
    قم المقدسة
    تاریخ النشر :
    1378 ش
    الطبعة :
    الاولی
عدد المشاهدين : 76679
الصفحه من 516
طباعه  ارسل الي