99
سياست نامه امام علي (ع)

آن تنهايى شگفت آور، پس از آن رويكرد ناباورانه در تأييد و همراهى، آيا نشان دهنده آن نيست كه حكومت كردن بر اساس مبانى سياست علوى و با شيوه رفتار حكومتىِ على عليه السلام ، عملاً و در عينيت جامعه، امكان پذير نيست ومدينه فاضله علوى، صحنه اى جز صفحه ذهن و عالم پندار ندارد؟
در اين بحث مى كوشيم تا در حدّ توان و امكان، بر اساس متون تاريخى و واقعيت جامعه اسلامى آن روز، به پاسخ سؤال ياد شده بپردازيم. امّا پيش تر، سزاوار است كه چند نكته را، گرچه گذرا، طرح كنيم:

1 . نقش خواص در دگرگونى هاى سياسى و اجتماعى

نقش خواص و نخبگان در دگرگونى هاى جامعه، نقشى بنيادين و گسترده است. آنها بيشترين و مؤثّرترين تأثير را در تحوّلات سياسى و اجتماعى، در طول تاريخ اين بخش از جامعه داشته اند. ۱ به واقع، آنان غالباً به جاى توده هاى مردمْ تصميم مى گيرند، و مردمان، غالباً در پيروى از آنان، درنگ نمى كنند. شگفتا كه در اين نقش آفرينى و جريان سازى، آنان بدان گونه نقش بازى مى كنند كه مردم مى پندارند خود ، تصميم گرفته اند و با اراده خود، راه مى روند!
در روزگارى همچون صدر اسلام، رؤساى قبايل، در دگرگونى هاى سياسى و اجتماعى، نقشِ محورى داشتند . در روزگارى ديگر، نخبگان فكرى و پيشوايان اجتماعى چنين نقشى داشتند، و امروز، سردمداران احزاب و تشكّل هاى سياسى و مديران نهادهاى بزرگ فرهنگى ، آموزشى و اطّلاع رسانى و گردانندگان مطبوعات و ديگر رسانه ها ، جريان سازان و نقش آفرينان و تصميم گيرندگان اصلى جوامع هستند.

1.بنگريد به: ميزان الحكمة با ترجمه فارسى: ۱۰ / ۴۶۱۴ (آنچه توده مردم را فاسد مى كند) .


سياست نامه امام علي (ع)
98

هَيهاتَ! أن أطلَعَ بِكُم سَرارَ العَدلِ أو اُقيمَ اعوِجاجَ الحَقِّ .۱ هيهات كه به يارى شما تاريكى را از چهره عدالت بزدايم و كجى اى را كه در حق راه يافته، راست نمايم!
چرا آنان را درد جانكاه حيات سياسى خود دانسته، مى فرمود:
اُريدُ اُداوي بِكُم وأنتُم دائي .۲مى خواهم به وسيله شما درمان كنم؛ امّا شما درد من هستيد .
و از نافرمانى ها و سركشى ها ناله مى كرد و مى فرمود:
مُنيتُ بِمَن لا يُطيعُ .۳به كسانى مبتلا شده ام كه پيروى نمى كنند .
و از گرايش هاى پراكنده، وانبوه بى ثمرِ حضور با دل هاىِ ناپيوسته شان شكوه مى كرد و مى فرمود:
لا غِناءَ في كَثْرةِ عَدَدِكُم مَعَ قِلَّةِ اجتِماعِ قُلوبِكُم .۴بى نيازى با شمارِ بسيارتان نيست ، با آن كه دل هايتان ، كم به هم پيوسته است .
و داشتن يارانى اندك در حدّ نيروهاى بدر را تمنّا مى كرد و مى فرمود:
لو كانَ لي بِعَدَدِ أهلِ بَدرٍ ... .۵اگر يارانى به تعداد بدريان داشتم... .
و...؟
بارى! آن همه واپسگرايى، پس از آن رويكرد شگفت در هنگامه بيعت، ريشه در چه داشت؟

1.بنگريد به : دانش نامه امير المؤمنين : ج ۷ ، ص ۳۸ (هيهات كه بامداد عدل ، با شما آشكار شود!).

2.بنگريد به: دانش نامه امير المؤمنين : ج ۶ ، ص ۲۶۵ (آغاز برانگيخته شدن اعتراض) .

3.بنگريد به : دانش نامه امير المؤمنين : ج ۷ ، ص ۳۳ (گرفتار نافرمانان) .

4.بنگريد به : دانش نامه امير المؤمنين : ج ۷ ، ص ۳۶ (سپاهِ فراوان ، امّا بى ثمر) .

5.بنگريد به : دانش نامه امير المؤمنين : ج ۷ ، ص ۴۱ (آرزوى يارانى به تعداد اهل بدر) .

  • نام منبع :
    سياست نامه امام علي (ع)
    المساعدون :
    مهريزي، مهدي
    المجلدات :
    1
    الناشر :
    دار الحديث للطباعة و النشر
    مکان النشر :
    قم المقدسة
    تاریخ النشر :
    1381 ش
    الطبعة :
    الثالثة
عدد المشاهدين : 79335
الصفحه من 435
طباعه  ارسل الي