جعفر بن محمد ابن قولویه

وفات :۳۶۷ قمری

شيخ ابو القاسم، جعفر بن محمد بن جعفر بن موسى بن مسرور بن قولويه قمى، از برجسته‏‌ترين چهره‌‏هاى راويان شيعه در قرن چهارم هجرى است. وى يكى از بهترين شاگردان محمد بن يعقوب كلينى و از برجسته‏ترين مشايخ شيخ مفيد به شمار مى‏آيد.

دوران كودكى‏

جعفر در شهر قم، شهر شيفتگان خاندان رسالت و در خانواده‏اى اهل علم و تقوا چشم به دنيا گشود. او از همان كودكى مهر به محمد و آل محمد را از خانواده خود آموخت و به فراگيرى علم و دانش در محضر درس پدر و برادرش كه از راويان بزرگ شيعه به شمار مى‏آمدند مشغول گشت.

او در محضر بسيارى از بزرگان شيعه شاگردى كرد تا خود نيز يكى از چهره‏هاى درخشان علم و فقاهت گرديد.

شخصيت‏

جعفر بن محمد بن قولويه از بارزترين چهره‏هاى علمى دوران خود بوده و روايات او در طول هزار سال پيوسته در مجموعه‏هاى روايى بزرگ شيعه نقل شده و به آن استناد مى‏شود.

علما و فقهاى شيعه براى او احترام خاصى قائلند و توثيق بسيارى از روات شيعه به دليل روايت او از آنها است.

شيخ مفيد از درياى علم او بهره‏هاى فراوان برده و او را بسيار ستوده است.

سفر به مصر

او سفرى به كشور مصر داشت و از محضر درس علماى آنجا مانند: ابو الفضل محمد بن احمد بن ابراهيم جعفى صابونى مصرى نيز بهره برد.

سخن نجاشى‏

نجاشى، يكى از بزرگ‏ترين روات شيعه درباره ايشان مى‏گويد:« هر زيبايى و علمى كه مردم را با آن وصف نمايى، برتر از آن را در جعفر بن محمد بن قولويه خواهى يافت.»

كلام شيخ طوسى‏

شيخ الطائفة، شيخ طوسى در كتاب فهرست درباره او چنين مى‏گويد:« ابو القاسم، جعفر بن محمد بن قولويه قمى، شخصيتى مورد اطمينان و داراى تأليفاتى فراوان، به تعداد ابواب فقه، مى‏باشد.»

بيان ابن طاووس‏

سيد ابن طاووس درباره ايشان مى‏فرمايد:« وى راوى راستگويى است و همه اتفاق بر امانت او دارند.»

اساتيد

او از محضر شخصيت‏هاى فراوانى استفاده نموده از جمله:

1- پدر بزرگوارش، محمد بن جعفر بن قولويه 2- برادرش على بن محمد بن جعفر بن قولويه 3- محمد بن يعقوب كلينى 4- محمد بن حسن صفار 5- ابن بابويه، پدر شيخ صدوق 6- محمد بن جعفر زرارى 7- محمد بن حسن بن وليد 8- محمد بن حسن بن على بن مهزيار 9- محمد بن عبد الله حِميَرى 10- محمد بن حسن جوهرى 11- محمد بن احمد مصرى‏

شاگردان‏

شخصيت‏هاى فراوانى نيز از محضر او بهره برده‏اند مانند:

1- شيخ مفيد 2- حسين بن عبيد الله غضائرى 3- احمد بن عبدون 4- تلعكبرى 5- ابن عزور 6- محمد بن سليم صابونى‏

تأليفات‏

ابن قولويه داراى تأليفات فراوانى است مانند:

1- كامل الزيارات كه مشهورترين تأليف وى مى‏باشد.

2- مداواة الجسد 3- الصلاة 4- الجمعة و الجماعة 5- قيام الليل 6- الرضاع 7- الصداق 8- الأضاحي‏

وفات‏

سرانجام ابن قولويه پس از عمرى خدمت به معارف اهل بيت عليهم السلام در سال 367 هجرى چشم از اين دنيا فرو بست و به ديار باقى شتافت.


 جعفر بن محمد ابن قولویه