امام صادق علیه السلام
ثَلاثَةٌ تَجِبُ عَلَى السُّلطانِ لِلخاصَّةِ وَالعامَّةِ : مُكافَأَةُ المُحسِنِ بِالإِحسانِ لِيَزدادوا رَغبَةً فيهِ ، وتَغَمُّدُ ذُنوبِ المُسيءِ لِيَتوبَ ويَرجِعَ عَن غَيِّهِ ، وَتَأَلُّفُهُم جَميعا بِالإِحسانِ وَالإِنصافِ.
سه چيز است كه بر سلطان، واجب است كه در باره خواص و عوام، رعايت كند: نيكوكاران را پاداش نيك دادن ـ تا به كار نيك راغب تر شوند ـ ، پوشاندنِ گناهانِ بدكار ـ تا توبه كند و از گم راهىِ خويش باز گردد ـ ، و ايجاد الفت ميان همه آنان، از طريق نيكى كردن و رعايت انصاف و داد.
تحف العقول : ص 319
چکیده : نگارنده در این گفتار، تأکید میکند که عدل الهی بنا بر تعریفی که در آیات و روایات مطرح شده، با تعریف فلسفی تفاوت دارد. در نصوص وحیانی، عدل الهی به معنی نفی ظلم از خداوند است، که انسان را در ...
نویسنده :
چکیده : از منظر فلاسفه و عرفای مسلمان، علم جزئی و تفصیلی، یک صفت حقیقیة ذات اضافه محسوب میشود؛ لذا برای تحقّق علم، گریزی از لحاظ کردن نحوهای ثبوت برای معلومات نیست. چون این دیدگاه، ذات اضافه بودن را در گوهر و ...
چکیده : در این مقاله پیوند شرور هستی با عدل الهی که از صفات آفریدگار است، بررسی و کاوش شده است؛ نخست معنی هر یک از مقوله های «شرّ» و «عدل» بیان شده و سپس آرا و نظرهای برجستگان فلسفۀ مشّاء و ...
چکیده : اعتقاد فلاسفه به فراگیری ضرورت عِلّی- معلولی در همة پدیدههای جهان هستی این سؤال را پدید آورده که اگر ارادة انسانهای مختار نیز یکی از این پدیدههاست، چگونه میتوان به آزادی اراده و در نتیجه اختیار بدیهی در انسانها ...
چکیده : نگارندگان، نقد ملامحمد طاهر قمی (متوفی 1098 قمری) از تبیین حکما در مسئله اختیار را بر اساس آثار او، به ویژه کتاب چاپ نشدة "بهجة الدارین فی الأمر بین الأمرین" توضیح دادهاند. در این گفتار، چند قاعدة فلسفی، از جمله ...
چکیده : نگارنده، ابتدا قانون علیّت را بر اساس نظرات فلاسفه و عرفا مانند ملاصدرا و سید حیدر آملی توضیح میدهد. آنگاه نقدهای میرزا مهدی اصفهانی بر علیت را در چند زمینه تبیین میکند: در زمینة معرفتشناسی که آن را با قیاس ...
چکیده : نگارنده در این گفتار، به هفت شبهه پاسخ میدهد که محمد بن عبدالکریم شهرستانی در کتاب الملل و النحل، به طور فرضی از زبان ابلیس در باب شبهة خلق خودش مطرح کرده است. این پاسخها بر اساس قرآن و حدیث ...
چکیده : این نوشتار پاسخی است بر پاسخ آقای محمد بیابانی اسکویی (سفینه، شماره 49) نسبت به نقد نگارنده (سفینه، شماره 48) بر مطالبی از مقاله وی در خصوص «علم بلامعلوم» با عنوان «نگاهی گذرا بر علم بلامعلوم در احادیث امام رضا ...