امام سجاد علیه السلام
الدُّنيا سِنَةٌ وَالآخِرَةُ يَقَظَةٌ، ونَحنُ بَينَهُما أضغاثُ أحلامٍ .
دنيا خواب است و آخرت ، بيدارى ، و ما [در فاصله ]ميان اين دو ، خواب هايى آشفته مى بينيم.
تنبيه الخواطر : ج 2 ص 24
چکیده : ادبیات متعهد یا «الأدب الملتزم» همواره مورد توجه شاعران معاصر عرب بوده است. یکی از موضوعاتی که شاعران معاصر عرب در اشعار خود به آن پرداخته‌اند اشعار رضوی است. شاعران روحانی معاصر عربِ اهل بیت(ع)، خود را به بیان حقایق ...
نویسنده :
چکیده : طبق نظر نظریّه‌پردازانِ بینامتنیت ازجمله کریستوا، هر متنی در ارتباط با متون پیشین، معنی می‌یابد. متن ممکن است صورتِ گسترش‌یافته یا شکل هنریِ متون قبلی باشد. حدیقه سنایی به‌عنوان متن تعلیمی و عرفانی، از متون اسلامی فارسی و عربی بهره‌ها ...
چکیده : اهداف قیام امام حسین(ع)، بیان درس‌ها، شعارها و پیام‌های مکتب حسینی و در نهایت تبیین مبانی اعتقادی حرکت حضرت همواره مورد توجه اندیشمندان، مورخان و نویسندگان فراوانی قرار گرفته، به طوری‌که سهم فراوانی از ادبیات عاشورایی را در کنار ادبیات ...
چکیده : ادبیات مرثیه، از مهم‌ترین منابع تحقیق و پژوهش در معارف حسینی است. زبان هنر در هر قالبی که درآید، ماندگاری و اثربخشی آن را مضاعف می‌کند. زبان شعر به سبب ویژگی‌های احساسی، حماسی و ادبی سهم بیشتری را در بیان ...
چکیده : میان ایران و سرزمین لبنان پیوندها و اشتراکات فرهنگی و مذهبی عمیقی وجود دارد که سرچشمۀ اصلی آن شیعه بودن بخشی از ساکنان دو منطقه و ریشه‌دار بودن اندیشه‌های شیعی در آنها است. یکی از موضوعاتی که می‌توان در ادبیات ...
چکیده : مردم خیال می‌کنند ما احساس نداریم. آنها می‌گویند آهن و فولاد که چیزی نمی‌فهمند. مگر آهن هم حس دارد؟ مگر می‌فهمد که دور و برش چه می‌گذرد؟ فولاد که احساس ندارد و از آن‌چه در اطرافش می‌گذرد چیزی نمی‌فهمد و ...
چکیده : محمدرضا شفیعی کدکنی به‌عنوان بنیان‌گذار جریان نقد ادبی معاصر در ایران، نسبت به جایگاه تصویر و ارتباط آن با خیال در انتقال تجربه شاعر به مخاطب، توجه فراوانی داشته و زوایای مختلف تصاویر ادبی و عناصر آن را مورد بررسی ...
چکیده : رابطة بینامتنی و اثرپذیری شاعران از متون دیگر، از جذّاب‌ترین مقوله‌های قابل بررسی در نقد ادبی و ادبیات تطبیقی است و شعر رضوی از این رهگذر، سرشار از پشتوانه‌های قرآنی، عناصر ارزشی، مناسبات بینامتنی و کارکردی است که از منظر ...
چکیده : امام حسین(ع) و نهضت عظیم ایشان انقلابی در عالم ایجاد کرد که مسیر تاریخ بشری را تغییر داد، انقلابی که تمام ابعاد بشری تحت تاثیر آن قرار گرفت. ادبیات یکی از همان ابعادی است که این نهضت بر آن تاثیر ...
چکیده : مجموعه «شعر توحیدی» که به همت و تلاش حضرت استاد محمدعلی مجاهدی به زیور چاپ آراسته شده است، امتیازات زیادی دارد که برای شروع، فهرستوار به بعضی از آنها اشاره خواهد شد. جامعیت این کتاب، انصاف ستودنی است. این کتاب، ...
چکیده : یکی از بزرگترین و مهم ترین قطعه های پازل موضوعی شعر آیینی، «شعر توحیدی» است که سه زیر مجموعه مهم دارد: پرستش، نیایش و ستایش که گاهی اوقات می بینید که این سه مجموعه در یک اثر، خود را نشان ...
چکیده : هیچ جای بحث نیست که توحید، مهم ترین اصل از اصول اعتقادی است و وقتی به آیات قرآن کریم و روایت شریف مراجعه میکنیم، میبینیم که هدف از خلقت انسان، معرفت خداوند است . «و ما خلقت الجن والإنس إلا ...
چکیده : از عوامل اصلی پیدایش واقعۀ عظیم و دردناک کربلا که طبیعتاً در شعر عاشورایی‌سرایان دیده میشود، مسأله کوفه و ویژگی‌های مردم این شهر می‌باشد. اگرچه این موضوع، قبل از واقعه عاشورا نیز مورد توجه بوده است اما در شهادت امام ...
چکیده : شعر کودک و وجوان عمر کوتاهی دارد .هرچند قبل از انقلاب شاعارنی بودند که به صورت حرفه ای شعر می سرودند اما به صورت قطعی می توان گفت: دوران شکوفایی شعر کودک بعد از انقلاب کلید خورد.
چکیده : گفتمان پديدهاى زبانى است كه در اثر ارتباط توليد مىشود و نوع آن متأثّر از موقعيّت آن است. تحليل گفتمان يك گرايش مطالعاتى بين رشتهاى است كه به نقد وتحليل متون مىپردازد. در گفتمان دو عنصر مهم بررسى مىشود: يكى ...
چکیده : گفتمان (discourse) به طور کلی به بافت زبان در مراحل بالاتر از جمله اطلاق میشود. تحلیل گفتمان، یکی از ابزارهای تحلیل متون ادبی است که ارتباط بین ساختارهای گفتمان مدار و دیدگاه های اجتماعی حاکم بر تولید گفتمان را بررسی ...
چکیده : سوگ‌نامه در رثای سالار شهیدان، حضرت امام حسین(ع) و دیگر شهدای کربلا، پیوسته مورد توجّه سخنوران فارس و کُرد بوده است؛ به‌گونه‌ای که از قرن نهم به بعد می‌توان نمونه‌های زیبایی از مرثیههای مذهبی و شیعی ـ چه در ادبیّات ...
چکیده : کلام خدا و معصومین دارای پیوستگی و دقت نظرِ قابل دریافت استت عدم فهم صحیح مراد معصوم باعث کج فهمی و انحرافات اخلاقی، عقیده ای و می شود، البته ائمه بر تفکر و دقت نسبت به کلامشان تأکید داشته ...
چکیده : حماسه بزرگ عاشورا و قیام جاودانه سیدالشهدا، از چنان جایگاه و منزلتی برخوردار است که اندیشه حقیقت جوی آدمی را در هر گوشه جهان به تامل و تفکر درباره خویش فرا می خواند.اگرچه بیش از هزار سال از آن رخداد ...
چکیده : انتظار از دیرباز در شعر شاعران شیعی ایران موج میزده است. این موضوع در شعر شاعران کودک و نوجوان نیز فراوان به چشم میخورد و بیشترین شعرهای آیینی شاعران کودک، شعرهایی است که در بارۀ انتظار و حضرت مهدی (عج) سروده ...
چکیده : در کنار وجوه گوناگون مضمونی و اسلوبی نهجالبلاغه، تحمیدیههای آن از آثار ارزشمند و تأثیرگذار ادبیات دینی و تعلیمی به شمار میآید. امام علی(ع) در این آغازیهها مفاهیم فکری برجستهای را بیان نموده است که همواره مطمح نظر ادیبان، خطیبان ...
چکیده : این مقاله در تحلیل و شرح قصیده‌ای 74 بیتی از احمد خیری حنفی (1324-1387 ق.) است به نام "القصیدة الغرّاء فی ایمان ابی‌طالب شیخ البطحاء" که در بارة فضائل و مقامات حضرت ابوطالب و اثبات ایمان آن جناب و بررسی ...
چکیده : میرزا محمدعلی، صائب تبریزی یا «صائبا»، شاعر قرن یازدهم هجری، از بزرگترین شاعران ایران و برترین شاعر سبکِ مشهور به هندی می‌باشد. این سبک، سبکِ تمثیل، مضمون‌سازی و خیال بندی‌ست و با «تک بیت» شناخته میشود. صائب به عنوان وجه ...
چکیده : قصيده‌ي داليه‌ي شريف رضي (د. 406ق) با مطلع «هذي المنازل بالغميم فنادها» به عنوان مرثيه اي براي امام حسين(ع) معرفي مي شود و تاريخ سرايش آن به عاشوراي سال 391 هجري (10 دسامبر 1000 ميلادي) باز ميگردد. شعر چند مضموني ...
چکیده : جناب ابوطالب با توجّه به جایگاه ویژة خود در صدر اسلام، مورد توجّه تاریخ نگاران قرار گرفته است. از طرفی عمو، کفیل و پدر خواندۀ پیامبر است و از طرف دیگر، پدر امیرالمؤمنین علیه السلام و از سوی دیگر، بزرگ ...
چکیده : ایمان ابوطالب بن عبدالمطلب در شعر شاعران عربی‌سرا جلوه‌ای بارز داشته، از جمله اشعار میرزا محمد علی اوردبادی (1312-1380 قمری) که در این گفتار، نقد و بررسی شده است. نویسنده، چند قطعه شعر از دفتر شعر مخطوط اوردبادی برگزیده و ...
چکیده : نگارنده در این گفتار، اشعار ابوطالب را از چند دیدگاه بررسی و تحلیل می‌کند. روایت شاعران از آن اشعار، دیدگاه معصومان:، استشهاد به این اشعار در منابع تفسیری و نحوی و جغرافیایی و لغوی، تضمین این اشعار، مباحث تاریخی در ...
چکیده : سبک‌شناسی(أسلوبیة) در اصطلاح علمی است در حوزه زبان‌شناسی و ادبیات که موضوع آن بررسی شیوههای گوناگون بیانی در آثار ادبی است. نهجالبلاغه از جمله متونی است که شیوههای ادبی به کار برده شده در آن مطابق با مقتضای حال است. ...
چکیده : گرایش های مذهبی، تأثیر شگرفی بر متون فرهنگی - ادبی ملت ها نهاده و می نهد. در محدوده ی زبان پارسی نیـز مـی توان برخی از این تأثیرات را مشاهده کرد. تغییر گرایش مذهبی ایرانیان، از مذهب تسنن به تشیع، ...
چکیده : بینامتنی یا تناص، امروزه از مباحثی است که در تحلیل متون ادبی اهمیت فراوانی دارد. یکی از این متن‌ها که همیشه، در طی چهارده قرن، به آن مراجعه می‌شده، سخنان علی (ع) است. این سخنان، مانند یک دایرةالمعارف است. سخنان ...
