2 . كاهش اثر تبليغ

با صدمه ديدن ركن اخلاقى اخلاص ، اثر «تبليغ» در سازندگى ديگران ، كاهش مى يابد و گاه به صفر مى رسد ؛ بلكه گاهى چنين تبليغى نتيجه عكس مى دهد ؛ زيرا مردم ، حق دارند به كسانى كه دين خدا را وسيله تأمين دنياى خود كرده اند ، با ديده اتّهام بنگرند و آنان را خيرخواه خود ندانند ، چنان كه عيسى عليه السلام در اين باره مى فرمود :
الدّينارُ داءُ الدّينِ ، وَ العالِمُ طَبيبُ الدّينِ ؛ فَإِذا رَأَيتُمُ الطَّبيبَ يَجُرُّ الدّاءَ إلى نَفسِهِ فَاتَّهِموهُ، وَ اعلَموا أنَّهُ غَيرُ ناصِحٍ لِغَيرِهِ .^۱
دينار ، بيمارى [و آفت] دين است و عالِم ، طبيب دين است . پس اگر طبيبى را ديديد كه بيمارى را به سوى خود مى كشد ، به او بدگمان باشيد و بدانيد كه او خيرخواه ديگرى نيست .

3 . تحريف ارزش هاى دينى

زيانبارترين اثر تبليغى كه در برابر پاداش انجام گيرد ، تحريف ارزش هاى دينى است . هنگامى كه تبليغ به صورت كالا در آيد ، مبلّغ به جاى آن كه نياز مخاطب را در نظر بگيرد ، خواست او را مورد توجّه قرار مى دهد . از اين رو ، سعى مى كند كالاى خود را مطابق ميل وى تنظيم كند و بدين سان ، چه بسا بايد ارزش هاى دينى را تحريف كند تا دنياى خود را تأمين نمايد !
از ديدگاه قرآن كريم ، تحريف كتب آسمانى پيشين ، به همين ريشه خطرناك مى رسد ، بدين صورت كه جمعى از مبلّغان و پيشوايان دينى ، در برابر بهايى اندك ، براى تأمين خواست صاحبان زور و زر ، حقايق دينى را تحريف كردند . ^۲