گزیده سخنان امام علی علیه السلام

گزیده سخنان امام علی علیه السلام

گزیده سخنان امام علی علیه السلام،
برگرفته از کتاب «مروارید درخشان (ترجمه کتاب الدرة الباهرة)»

مِن كَلامِ الإِمامِ عَلِيِّ بنِ أبي طالِبٍ عليه السلام

از سخنان امام على بن ابى طالب عليه السلام ۱

۱۸.العَفوُ عَنِ المُقِرِّ، لا عَنِ المُصِرِّ. ۲

۱۸.عفو و گذشت از گناهكارى رواست كه اقرار دارد، نه آن كه اصرار دارد.

۱۹.لا يَكونَنَّ أخوكَ عَلى قَطيعَتِكَ أقوى مِنكَ عَلى صِلَتِهِ، وَلا يَكونَنَّ عَلى الإِساءَةِ أقوى مِنكَ عَلى الإِحسانِ. ۳

۱۹.مبادا برادرت در گسيختن پيوندش با تو، از تو در پيوستن به او قويتر باشد و نكند كه بر بدى كردن(به تو)، از نيكى كردن (تو به او) نيرومندتر باشد.

۲۰.ما أقبَحَ الخُشوعَ عِندَ الحاجَةِ، وَالجَفاءَ عِندَ الغِنى. ۴

۲۰.چه زشت است فروتنى هنگام نياز و درشتى هنگام بى نيازى.

۲۱.قَطيعَةُ الجاهِلِ تَعدِلُ صِلَةَ العاقِلِ. ۵

۲۱.گسستن از نابخرد، معادل پيوستن به خردمند است.

۲۲.بَلاءُ الإِنسانِ مِنَ اللِّسانِ. ۶

۲۲.بلاى انسان از زبان است.

۲۳.اللِّسانُ سَبُعٌ، إن خُلِّيَ عَنهُ عَقَرَ العافِيَةَ. ۷

۲۳.زبان درنده است، اگر رها شود عافيت را مى درد.

۲۴.اِتَّقوا مَن تُبغِضُهُ قُلوبُكُم. ۸

۲۴.از كسى كه دل هايتان از او نفرت دارد، بپرهيزيد.

۲۵.العافِيَةُ عَشَرَةُ أجزاءٍ ؛ تِسعَةٌ مِنها فِي الصَّمتِ إلّا بِذِكرِ اللّهِ، وَواحِدٌ في تَركِ مُجالَسَةِ السُّفَهاءِ. ۹

۲۵.عافيت، ده بخش است: نُه بخش آن در خاموشى گزيدن به جز ذكر خداست و يك بخش آن در وانهادن همنشينى با نابخردان است.

۲۶.وَقيلَ لَهُ: مَا الاِستِعدادُ لِلمَوتِ ؟ فَقالَ: أداءُ الفَرائِضِ، وَاجتِنابُ المَحارِمِ، وَالاِشتِمالُ عَلَى المَكارِمِ، ثُمَّ لا يُبالي أوَقَعَ عَلَى المَوتِ، أو وَقَعَ المَوتُ عَلَيهِ، وَاللّهِ لا يُبالِي ابنُ أبي طالِبٍ أوَقَعَ عَلَى المَوتِ أو وَقَعَ المَوتُ عَلَيهِ. ۱۰

۲۶.به حضرت على عليه السلام گفته شد: آمادگى براى مرگ يعنى چه ؟ پاسخ داد: اداى واجبات و دورى از حرام ها و حفظ كرامت ها و ديگر اين كه پروا نكند كه او بر مرگ يا مرگ بر او درآيد. به خدا سوگند، پسر ابو طالب پروا ندارد كه او بر مرگ يا مرگ بر او درآيد.

۲۷.العاقِلُ مَن رَفَضَ الباطِلَ. ۱۱

۲۷.خردمند كسى است كه باطل را واگذارد.

۲۸.الشَّريفُ مَن أنصَفَ الضَّعيفَ، وَالسَّعيدُ مَن خافَ الوَعيدَ. ۱۲

۲۸.شرافتمند كسى است كه با ناتوان انصاف ورزد و سعادتمند كسى است كه از وعده(عذاب) بترسد.

۲۹.الغُمرُ ۱۳ مَن وَثِقَ بِالعُمرِ. ۱۴

۲۹.نادان بى تجربه كسى است كه به عمر اعتماد كند.

۳۰.السَّخاءُ تَركُ التَّمَنّي عِندَ العَطاءِ. ۱۵

۳۰.سخاوت، منت ننهادن هنگام بخشش است.

۳۱.عِمادُ الدِّينِ الوَرَعُ، وَفَسادُهُ الطَّمَعُ. ۱۶

۳۱.ستون دين، پارسايى و تباهى دين، در طمع است.

۳۲.بَرَكَةُ المالِ في أداءِ الزَّكاةِ. ۱۷

۳۲.بركت مال، در پرداخت زكات است.

۳۳.ثَباتُ المُلكِ بِالعَدلِ ۱۸.

۳۳.پايدارى مُلك، به عدالت است.

۳۴.ثَوابُ الآخِرَةِ خَيرٌ مِن نَعيمِ الدُّنيا. ۱۹

۳۴.پاداش آخرت، از نعمت دنيا بهتر است.

۳۵.مَجلِسُ العِلمِ رَوضَةُ الجَنَّةِ. ۲۰

۳۵.محفل علمى، باغ بهشت است.

۳۶.مَجلِسُ الكِرامِ حُصونُ الكَلامِ. ۲۱

۳۶.مجلس بزرگواران، دژهاى سخن است. (يعنى گفته ها را امانت مى شمارند و آنها را فاش نمى كنند.)

1.حضرت على بن ابى طالب عليه السلام ، در سيزده رجب ، سى سال پس از عام الفيل در خانه خدا ـ كعبه ـ به دنيا آمد و در ۲۱ ماه مبارك رمضان ، سال چهل هجرى در سن ۶۳ سالگى در كوفه به شهادت رسيد و در نجف به خاك سپرده شد . مادرشان فاطمه دختر اسد و پدر بزرگوارشان ابوطالب نام داشت . لقب آن حضرت اميرالمؤمنين و كنيه ايشان ابوالحسن مى باشد . فرزندان آن حضرت از فاطمه دختر گرامى پيامبر عبارتند از : امام حسن عليه السلام ، امام حسين عليه السلام ، زينب (س) ، ام كلثوم (س) . حضرت على ، فرزندان متعدد ديگرى نيز داشته اند كه برخى مانند محمّد بن حنفيه و عباس از شجاعان روزگار بوده اند . حضرت ، در دامان پيامبر پرورش يافت و اولين مردى بود كه به اسلام گرويد و بزرگترين فداكاريها را براى دين نمود . هنگام هجرت رسول خدا به مدينه ، آنگاه كه مشركان ، شبانه قصد جان پيامبر را كرده بودند ، در بسترش خوابيد و در جنگها بيشتر از هركس ، جانبازى و دلاورى نشان داد . در واقعه غدير ، پيامبر او را با فرمان الهى به عنوان وصىّ و خليفه خود معرفى نمود ، اما او براى حفظ كيان اسلام از حقّ غصب شده خود گذشت و ۲۵ سال زمام خلافت را رها كرد تا آنگاه كه مسلمانان از همه سو به ايشان روى آوردند . امام در حكومت پنج ساله خود براى گسترش عدالت و حذف بدعت و كژيهاى خلفاى گذشته ، درگير سه جنگ بزرگ با زراندوزان بيعت شكن ـ طلحه و زبير و ناكثين ـ ، جاهليت به لباس اسلام درآمده ـ معاويه و قاسطين ـ و ياغيان كژانديش ـ خوارج ـ شد . سخنان و خطبه هاى حضرت در مجموعه هايى سترگ آمده كه مشهورترين آنها نهج البلاغه ، غررالحكم و نهج السعاده مى باشد .

2.نزهة الناظر : ۵۵ / ۳۸ ، بحار الأنوار : ۷۸ / ۸۹ / ۹۳ .

3.من لا يحضره الفقيه: ۴/۳۹۲/۵۸۳۴ ، تحف العقول : ۸۲ ، نزهه الناظر : ۵۹/۴۱ ، بحار الأنوار : ۷۴/۴۰۰/۴۱ .

4.نهج البلاغة : الكتاب ۳۱ ، تحف العقول : ۸۳ ، بحار الأنوار : ۷۸ / ۸۹ / ۹۳ .

5.خصائص الأئمة عليهم السلام : ۱۱۷ ، غرر الحكم : ۹۶۷۸۶ ، بحار الأنوار : / ۷۴ / ۱۹۸ / ۳۴ .

6.كلمات عليّه غرّاء : ۹۶ / ۵۹ ، جامع الأخبار : ۲۴۷ / ۶۳۳ عن رسول اللّه صلى الله عليه و آله ، بحار الأنوار : ۷۸ / ۸۹ / ۹۳ .

7.غرر الحكم : ۱۲۱۹ ، بحار الأنوار : ۷۴ / ۱۹۸ / ۳۴ .

8.نثر الدرّ : ۱ / ۳۲۳ ، نزهة الناظر : ۶۳ / ۴۴ ، شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد : ۲۰ / ۲۸۱ / ۲۳۱ ، بحار الأنوار : ۷۴ / ۱۹۸ / ۳۴ .

9.تحف العقول : ۸۹ ، نزهة الناظر : ۶۲ / ۴۳ ، بحار الأنوار : ۷۸ / ۸۹ / ۹۳ .

10.روضة الواعظين : ۵۳۵ ، بحار الأنوار : ۶ / ۱۳۷ / ۴۳ .

11.دستور معالم الحكم : ۱۰۰ ، بحار الأنوار : ۷۸ / ۸۹ / ۹۳ .

12.دستور معالم الحكم : ۱۰۰ و ۱۰۱ .

13.الغُمر : الجاهل الغرّ الّذي لم يجرّب الاُمور (لسان العرب : ۵ / ۳۲) .

14.دستور معالم الحكم : ۱۰۱ .

15.لم نجده في شيء من المصادر .

16.بحار الأنوار : ۷۸ / ۸۹ / ۹۳ وراجع عدّة الداعي : ۲۸۴.

17.نثر اللآلي : ۲۷ باب الباء ، نظم نثر اللآلي : ۲۸۳ / ۱۳ .

18.كلمات عليّة غرّاء : ۹۶ / ۵۹ ، نثر اللآلي : ۲۷ باب الثاء وراجع بحار الأنوار : ۷۵ / ۳۳۱ / ۶۵ .

19.كلمات عليّه غرّاء : ۹۶ / ۵۹ ، نثر اللآلي : ۲۷ باب الثاء وراجع بحار الأنوار : ۷۵ / ۳۳۱ / ۶۵ .

20.المواعظ العدديّة : ۶۱ ، نثر اللآلي : ۳۰ باب الميم وراجع : جامع الأخبار : ۱۱۱ / ۱۹۶ .

21.المواعظ العدديّة : ۶۱ ، نثر اللآلي : ۳۰ باب الميم وراجع : جامع الأخبار : ۱۱۱ / ۱۹۶ .