۱۳۷۸۷.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :إذا أرذَلَ اللّهُ عَبدا حَظَرَ عَلَيهِ العِلمَ . ^۱

بيان :

قالَ ابنُ أبي الحَديدِ : أرذَلَهُ : جَعَلَهُ رَذلاً ، و كانَ يقالُ : مِن عَلامَةِ بُغضِ اللّهِ تَعالى لِلعَبدِ أن يُبَغِّضَ إلَيهِ العِلمَ .
و قالَ الشاعرُ :

شَكَوتُ إلى وكيعٍ سُوءَ حِفظي
فأرشَدَني إلى تركِ المَعاصي
و قالَ لأنّ حِفظَ العِلمِ فَضلٌ
و فَضلُ اللّهِ لا يُوتيهِ عاصي^۲

(انظر) عنوان 548 «التوفيق».

2785

العِلمُ أصلُ كُلِّ خَيرٍ

۱۳۷۸۸.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :العِلمُ رَأسُ الخَيرِ كُلِّهِ ، و الجَهلُ رَأسُ الشَّرِّ كُلِّهِ . ^۳

۱۳۷۸۹.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :العِلمُ أصلُ كُلِّ خَيرٍ ، الجَهلُ أصلُ كُلِّ شَرٍّ . ^۴

۱۳۷۸۷.امام على عليه السلام :هر گاه خداوند [بخواهد ]بنده اى را پست گرداند، او را از علم بى بهره سازد.

توضيح :

ابن ابى الحديد مى نويسد: «ارذله» يعنى او را فرومايه و پست گردانيد. گفته مى شد: از نشانه هاى بغض خداوند بزرگ از بنده اش اين است كه علم را مبغوض او مى سازد.
شاعر گفته است:

از كم حافظگى خود نزد وكيع^۵شكايت كردم
او مرا به ترك گناهان راهنمايى كرد
و گفت: چون حفظ علم و دانش فضل [الهى] است
و فضل خداوند به هيچ گنهكارى عطا نمى شود.

2785

دانش ريشه همه خوبيهاست

۱۳۷۸۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :دانايى، سر همه خوبيهاست و نادانى سر همه بديها.

۱۳۷۸۹.امام على عليه السلام :دانايى، ريشه هر خوبى است؛ نادانى ريشه هر بدى است.