مبانی فقهالحدیثی سیّد عبدالله شُبَّر در مصابیحالأنوار فی حلّ مشکلات الأخبار
عبدالهادی فقهیزاده ۱
زهرا عمّاری الهیاری۲
چکیده
سید عبدالله شُبَّر۳ در کتاب مصابیحالأنوار فی حل مشکلات الأخبار، با استفاده از راهکارهای گوناگون به شرح روایات مشکل و حلّ وجوه غامض آنها پرداخته است که از آن جمله میتوان از بهرهگیری از لغت، صرف و نحو، تاریخ، علوم طبیعی، توجه به فنون و آرایههای ادبی، مراجعه به قرآن و حدیث، کوشش در حل تعارض اخبار و نقد محققانه و عالمانه شروح گذشتگان نام برد. مؤلّف مصابیح الأنوار، علاوه بر این، به تأثیر عناصر تصحیف، تقیه، تفاوت نقل راویان و اسباب صدور احادیث، در دستیابی به مفاد و مضمون روایات توجه داشته است.
کلیدواژگان: سید عبدالله شبّر، مصابیح الأنوار، مبانی فقه الحدیثی، احادیث مشکل.
درآمد
فهم احادیث مشکل یکی از شاخههای فقه الحدیث است که ثمره همه علوم حدیث به شمار میرود.۴ تنها اثر نشر یافته شیعی که به طور خاص به مشکل الحدیث پرداخته و از این رهگذر، فهم بسیاری از روایات مشکل را آسان ساخته، کتاب مصابیح الأنوار فی حل مشکلات الأخبار تألیف سید عبد الله شُبَّر است. شبّر علاوه بر نقل قول و جمعآوری آرای
1.استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران.
2.. دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران.
3.. سیدعبدالله شُبَّر(م۱۲۴۲ق)، از محدثان شیعه در قرن سیزدهم و صاحب تألیفات متعدد در تفسیر، حدیث، فقه، اصولِ دین، اخلاق و کلام است. برخی از تألیفات او عبارتاند از: الجوهرالثمین، جامع المعارف و الاحکام، حجیة العقل، الحق الیقین، الاخلاق (ر.ک: اعیان الشیعة، ج۸، ص۸۲؛ مصابیحالانوار، ج۱، ص۲).
4.. معرفة علوم الحدیث، ص۶۳.