حديث يوم الدار پژوهش و بررسى - صفحه 37

ششم: ابن‏تيميّه روايت ابن‏ابى‏حاتم را ضعيف مى‏داند به دليل اينكه عبداللّه‏بن عبدالقدّوس در طريق آن قرار داد. ابن‏تيميّه مى‏گويد: دارقطنى او را ضعيف مى‏خواند؛ نسايى او را ثقه نمى‏داند؛ ابن‏معين او را رافضى خبيث و بى‏اهميّت مى‏داند. امّا كلام ابن‏تيميّه بر اساس سخن ديگر دانشمندان رجالى تسنّن، پاسخ داده مى‏شود. از جمله اينكه: ابن‏حجر او را «صدوق» دانسته است. (1/6) و «ثقه‏بودن» او را از محمّدبن عيسى نقل كرده است. (4/6) بخارى گفته كه او در اصل، صدوق است؛ مگر اينكه از برخى از افراد ضعيف نقل كرده است. البتّه با اين حال، از رجال ترمذى نيز هست.
به علاوه، سبب تضعيف او چيزى جز روايت فضائل اهل بيت نيست. مدح گروه دوم، مقدّم است... گروه اوّل او را جزء شيعه دانسته‏اند؛ در حالى كه در منابع رجالى شيعه، او را نمى‏يابيم.

1ـ 2ـ 1) تعداد بنى‏عبدالمطّلب

ابن‏تيميّه مى‏گويد: روايت طبرى صراحت دارد كه بنى‏عبدالمطّلب در آن روزگار، چهل تن بودند؛ امّا روشن است كه آنها در آن زمان به اين تعداد نبودند.

1ـ 2ـ 2) پاسخ

يكم: ظاهرا اصل روايت «بنوالمطّلب» بوده و بعضى از راويان، آن را به «بنو عبدالمطّلب» تغيير داده‏اند. كلمه «بنوالمطّلب» مترادف با «بنوهاشم» است كه در برخى از گزارشها، دقيقا همين كلمه (بنى‏هاشم) آمده است. از جمله: سيره نبويّه ابن‏كثير 1/459، از ابن‏ابى‏حاتم؛ البداية و النهاية 2/40؛ كنزالعمّال 15/113؛ مسند احمد 1/111، تفسير ابن‏كثير 3/350؛ تاريخ دمشق 1/87؛ اثبات الوصيّة / 115؛ تاريخ يعقوبى 2/27؛ مسند بزار (نسخه خطى مكتبة مراد) رقم 578. ۱

1.اين جواب و منابع آن را تماما از كتاب «الصحيح من السيرة» برگرفتم. (۶۸: ج ۳، ص ۶۶) امّا با مراجعه مجدد ديدم كه بيشتر اين منابع، «بنى‏المطّلب» آورده‏اند و در مناقب و تفسير قمى (به نقل تفسير برهان)، «بنى‏هاشم» آمده است.

صفحه از 60