نقدي بر مقاله «پژوهشي درباره سُلَيم بن قيس هلالي» - صفحه 106

نقدى بر مقاله «پژوهشى درباره سُلَيم بن قيس هلالى»

على الهى خراسانى

در فصلنامه مطالعات اسلامى ۱ (نشريه دانشكده الهيات و معارف اسلامى) مقاله اى با عنوان «پژوهشى در باره سليم بن قيس هلالى» به قلم دكتر عبدالمهدى جلالى درج شده است.
نويسنده در اين مقاله، با گردآورى منابع بسيار و انجام تحقيقات ميدانى، كوشيده است با نگاهى تاريخى و نقّادانه، وجود شخصى به نام سليم بن قيس را زير سؤال برد و ثابت كند كه نام وى ساختگى است.
سليم در ميان محققان و دانشمندان، نام مشهورى است و قديم ترين كتاب حديثى موجود را به وى نسبت مى دهند. بدين سبب، با نبود چنين فردى در تاريخ، طبيعتاً كتاب حديثى وى از درجه اعتبار ساقط خواهد شد و اين گونه است كه نوشته دكتر جلالى اهميت مى يابد.
در اين مقاله به دنبال آن هستيم كه با ملاحظه قراين بسيارى، به اثبات رسانيم كه وجود سليم، شايسته ترديد نبوده، انكار ناشدنى است. البته اثبات وجود سليم، به تنهايى براى صحت استناد به كتابِ منسوب به وى كافى نيست، ولى براى ردّ دليل بى اعتبارى كتاب، به لحاظ انكار وجود سليم، كافى است. اين هدف (اثبات وجود سليم) از رهگذر نقد مقاله مزبور و نشان دادن تناقضات و اشتباهات آن به دست خواهد آمد.
اميد آنكه اين خامه خام، در منظر دوستداران حديث و پاسداران حرمت محدّثان مقبول افتد! در اينجا برخود لازم مى دانم كه از حضرت آيه اللّه شبيرى زنجانى ـ كه با لطف و بزرگوارى اين نوشته را ملاحظه و نكات ارزنده اى را مرقوم فرمودند ـ تقدير و تشكر نمايم.

1.شماره ۶، تابستان ۱۳۸۲ (ويژه علوم قرآن و حديث) ص ۸۹ ـ ۱۲۶.

صفحه از 119