۶۴۹۵.الكافي عن عبد الأعلى مَولى آلِ سامٍ :قلتُ لأبي عبدِ اللّهِ عليه السلام : عَثَرتُ فانقَطَعَ ظُفُرِي فَجَعَلتُ عَلى إصبَعِي مَرارةً، فَكيفَ أصنَعُ بالوُضوءِ ؟ قالَ : يُعرَفُ هذا و أشباهُهُ مِن كتابِ اللّهِ عزّ و جلّ «مَا جَعَلَ عَلَيْكُم في الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ» اِمسَحْ علَيهِ . ^۱

(انظر) بحار الأنوار : 5 / 298 باب 14 .

1318

كَمالُ الدِّينِ

۶۴۹۶.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :ثلاثٌ هُنَّ كمالُ الدِّينِ : الإخلاصُ ، و اليقينُ ، و التَقَنُّعُ . ^۲

۶۴۹۷.عنه عليه السلام :اِعلَمُوا أنَّ كمالَ الدِينِ طَلَبُ العِلمِ و العَملُ بهِ . ^۳

۶۴۹۸.عنه عليه السلام :إذا اتَّقَيتَ المُحرَّماتِ و تَوَرَّعتَ عنِ الشُّبُهاتِ و أدَّيتَ المَفروضاتِ و تَنَفَّلتَ بالنوافِلِ فقد أكمَلْتَ في الدِّينِ الفَضائلَ . ^۴

(انظر) الإيمان : باب 274 ـ 275.
البلاء : باب 415 .
عنوان 467 «الكمال» .

۶۴۹۵.الكافىـ به نقل از عبد الاعلى ، از بستگان آل سام ـ: به امام صادق عليه السلام عرض كردم : پايم لغزيده و ناخنم كنده شده و روى انگشتم ضماد گذاشته ام؛ حالا چگونه وضو بگيرم؟ حضرت فرمود : [حكم ]اين موضوع و امثال آن از كتاب خداوند عزّ و جلّ دانسته مى شود . خداوند فرموده است : «و براى شما در دين، هيچ تنگنايى قرار نداده است». روى همان [ضماد ]مسح كن .

1318

كمال دين

۶۴۹۶.امام على عليه السلام :سه چيز كمال دين است: اخلاص ، يقين و قناعت پيشگى .

۶۴۹۷.امام على عليه السلام :بدانيد كه كمال دين در كسب علم و عمل كردن به آن است .

۶۴۹۸.امام على عليه السلام :هر گاه از محرّمات دورى جستى و از شبهات پرهيز كردى و واجبات را به جا آوردى و مستحبات را انجام دادى ، فضايل دينى را به كمال رسانده اى .

1317

لا حَرَجَ فِي الدِّينِ

الكتاب :

وَ ما جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ» . ^۱

لا يُكَلِّفُ اللّهُ نَفْساً إِلاّ وُسْعَها» . ^۲

لِيُنفِقْ ذُو سَعَةٍ مِن سَعَتِهِ وَ مَن قُدِرَ عَلَيْهِ رِزْقُهُ فَلْيُنفِقْ مِمَّا آتاهُ اللّهُ لاَ يُكَلِّفُ اللّهُ نَفْساً إِلاّ ما آتاها سَيَجْعَلُ اللّهُ بَعْدَ عُسْرٍ يُسْراً» . ^۳

الحديث :

۶۴۹۴.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :مِمّا أعطَى اللّهُ اُمَّتي و فَضَّلَهُم بهِ على سائرِ الاُمَمِ أعطاهُم ثلاثَ خِصالٍ لم يُعطَها إلاّ نَبيٌّ ، و ذلكَ أنَّ اللّهَ تَبارَكَ وَ تعالى كانَ إذا بَعَثَ نبيّاً قالَ لَهُ : اجتَهِدْ في دِينِكَ و لا حَرَجَ علَيكَ ، و أنّ اللّهَ تبارَك وَ تَعالى أعطى ذلكَ اُمَّتِي حيثُ يقولُ : «و ما جَعَلَ عَلَيْكُم في الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ »^۴ يقول : مِن ضِيقٍ . ^۵

1317

در دين ، تنگنا نيست

قرآن :

«و براى شما در دين هيچ تنگنايى قرار نداد» .

«خداوند هيچ كس را جز به اندازه توانش تكليف نمى دهد» .

«هر مال دارى از مال خود نفقه دهد و كسى كه تنگ دست باشد ، از هر چه خدا به او داده است نفقه دهد . خداوند هيچ كس را مگر به آن اندازه كه به او داده است مكلّف نمى سازد و زودا كه خدا پس از سختى ، آسانى پيش آورد».

حديث :

۶۴۹۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :از جمله چيزهايى كه خداوند به امّت من ارزانى داشته و با اين كار آنها را بر ديگر امّتها برترى بخشيده است، سه چيز است؛ كه آنها را جز به پيامبران نداده است ؛ زيرا خداوند تبارك و تعالى هرگاه پيامبرى را مبعوث مى كرد به او مى فرمود : در دينت كوشا باش و خود را در تنگنا قرار مده . خداوند تبارك و تعالى اين نعمت را به امّت من ارزانى داشته است آن جا كه مى فرمايد : «و براى شما در دين، هيچ تنگنايى قرار نداد» .