473
ميزان الحكمه ج 05

۹۲۹۹.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :إنّما الاُمورُ ثلاثةٌ : أمرٌ بَيِّنٌ رُشدُهُ فَيُتَّبَعُ ، و أمرٌ بَيِّنٌ غَيُّهُ فَيُجتَنَبُ ، و أمرٌ مُشكِلٌ يُرَدُّ عِلمُهُ إلى اللّهِ و إلى رسولِهِ ، قالَ رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : حَلالٌ بَيِّنٌ ، و حَرامٌ بَيِّنٌ ، و شُبُهاتٌ بَينَ ذلكَ ، فَمَن تَرَكَ الشُّبُهاتِ نَجا مِنَ المُحَرَّماتِ ، و مَن أخَذَ بِالشُّبُهاتِ ارتَكَبَ المُحَرَّماتِ و هَلَكَ مِن حيثُ لا يَعلَمُ . ۱

1937

شُعَبُ الشُّبهَةِ

۹۳۰۰.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :الشَّكُّ عَلى أربَعِ شُعَبٍ : على المِريَةِ و الهَولِ و التَّرَدُّدِ و الاستِسلامِ . ۲

۹۳۰۱.عنه عليه السلام :الشُّبهَةُ عَلى أربعِ شُعَبٍ : إعجابٌ بِالزِّينةِ، و تَسويلُ النَّفسِ ، و تَأوُّلُ العِوَجِ ، و لَبسُ الحَقِّ بالباطِلِ . ۳

۹۲۹۹.امام صادق عليه السلام :امور سه گونه اند : امرى كه درستى آن روشن است ، پس بايد آن را دنبال كرد، امرى كه نادرستى اش آشكار است ، پس بايد از آن دورى نمود ، و امرى مبهم است ، پس بايد علم آن را به خدا و رسولش ارجاع داد . رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود : حلالى روشن وجود دارد و حرامى روشن و در اين ميان امورى است مشتبه و مبهم ؛ پس هر كه شبهات را رها كند ، از حرامها نجات يابد و هر كه شبهات را پى گيرد مرتكب حرامها شود و ندانسته به هلاكت در افتد .

1937

شاخه هاى شبهه

۹۳۰۰.امام على عليه السلام :شكّ چهار شاخه دارد : ستيز و مجادله كردن [در دين] ، ترس ، ترديد ، و تسليم شدن.

۹۳۰۱.امام على عليه السلام :شبهه چهار شاخه دارد ؛ دل باختن در برابر آراستگى ، وسوسه نفْس ، توجيه كردن كجيها ، و آميختن حق به باطل .

1.الكافي : ۱/۶۸/۱۰ .

2.تحف العقول : ۱۶۷ .

3.الكافي : ۲/۳۹۳/۱ .


ميزان الحكمه ج 05
472

۹۲۹۵.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :حَلالٌ بَيِّنٌ و حَرامٌ بَيِّنٌ و شُبُهاتٌ بَينَ ذلكَ ، فَمَن تَرَكَ ما اشتَبَهَ علَيهِ مِن الإثم فهُو لِما استَبانَ لَهُ أترَكُ . ۱

۹۲۹۶.عنه عليه السلام :إيّاكَ و الوُقوعَ في الشُّبُهاتِ ، و الوَلُوعَ بِالشَّهَواتِ ؛ فإنّهُما يَقتادانِكَ إلى الوُقُوعِ في الحَرامِ و رُكُوبِ كَثيرٍ مِنَ الآثامِ . ۲

۹۲۹۷.عنه عليه السلام :الاُمورُ ثلاثةٌ : أمرٌ بانَ لكَ رُشدُهُ فاتَّبِعْهُ ، و أمرٌ بانَ لكَ غَيُّهُ فاجتَنِبْهُ ، و أمرٌ أشكَلَ علَيكَ فَرَدَدْتَهُ إلى عالِمِهِ . ۳

۹۲۹۸.عنه عليه السلامـ مِن كتابٍ لَهُ إلى عُثمانَ بنِ حُنَيفٍ عامِلِهِ على البصرةِ ـ: أمّا بعدُ يا بنَ حُنَيفٍ فقد بَلَغَني أنَّ رَجُلاً مِن فِتيَةِ أهلِ البصرةِ دَعاكَ إلى مَأدَبَةٍ ، فَأسرَعتَ إلَيها ......... فانظُرْ إلى ما تَقضِمُهُ مِن هذا المَقضَمِ ، فَما اشتَبَهَ علَيكَ عِلمُهُ فالفِظْهُ ، و ما أيقَنتَ بِطِيبِ وُجُوهِهِ فَنَلْ مِنهُ . ۴

۹۲۹۵.امام على عليه السلام :حلالى آشكار وجود دارد و حرامى آشكار و ميان اين دو، شبهه هاست ؛ پس كسى كه آنچه را احتمال گناه مى دهد فرو گذارد ، بي گمان، حرامى را كه برايش آشكار است، بيشتر فرو مى گذارد .

۹۲۹۶.امام على عليه السلام :زنهار از افتادن در شبهات و آزمندى به شهوات ؛ زيرا اين دو امر، تو را به افتادن در حرام و ارتكاب بسيارى از گناهان مى كشانند .

۹۲۹۷.امام على عليه السلام :كارها سه گونه اند : كارى كه درستى آن بر تو روشن است ، پس آن را دنبال كن ، كارى كه نادرستى آن بر تو آشكار است ، پس از آن دورى كن ، و كارى كه برايت مبهم است ، پس آن را به داناى آن وا گذار .

۹۲۹۸.امام على عليه السلامـ در نامه اى به عثمان بن حنيف ، كارگزار خود در بصره ـنوشت : اما بعد ، اى پسر حنيف! به من خبر رسيده كه مردى از جوانان بصره تو را به وليمه اى دعوت كرده و تو به آن شتافته اى . . . پس ، بنگر كه بر سر اين سفره بر چه غذايى دندان مى نهى ، آنچه را كه حلال و حرامش بر تو آشكار نيست ، از دهان بيرون افكن و آنچه را به پاكىِ راههاىِ فراهم آوردنش يقين دارى، بخور .

1.كتاب من لا يحضره الفقيه : ۴/ ۷۵/۵۱۴۹ .

2.غرر الحكم : ۲۷۲۳ .

3.تحف العقول : ۲۱۰ .

4.نهج البلاغة : الكتاب ۴۵ .

  • نام منبع :
    ميزان الحكمه ج 05
    سایر پدیدآورندگان :
    شیخی، حمیدرضا
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    هفتم
تعداد بازدید : 1255302
صفحه از 632
پرینت  ارسال به