۱۴۲۵۷.الإمامُ عليٌّ عليه السلامـ لَمّا سُئلَ عَنِ العِلمِ ـ: أربَعُ كَلِماتٍ : أن تَعبُدَ اللّهَ بِقَدرِ حاجَتِكَ إلَيهِ ، و أن تَعصِيَهُ بِقَدرِ صَبرِكَ عَلى النّارِ ، و أن تَعمَلَ لِدُنياكَ بِقَدرِ عُمرِكَ فيها ، و أن تَعمَلَ لاِخِرَتِكَ بِقَدرِ بَقائكَ فيها . ^۱

۱۴۲۵۸.الإمامُ الباقرُ عليه السلام :اِعلَمْ أنَّهُ لا عِلمَ كطَلَبِ السَّلامَةِ ، و لا سَلامَةَ كسَلامَةِ القَلبِ . ^۲

۱۴۲۵۹.الإمامُ الكاظمُ عليه السلام :أولى العِلمِ بِكَ ما لا يَصلُحُ لَكَ العَمَلُ إلاّ بِهِ ، و أوجَبُ العَمَلِ عَلَيكَ ما أنتَ مَسؤولٌ عَنِ العَمَلِ بِهِ ، و ألزَمُ العِلمِ لَكَ ما دَلَّكَ عَلى صَلاحِ قَلبِكَ و أظهَرَ لَكَ فَسادَهُ ، و أحمَدُ العِلمِ عاقِبَةً ما زادَ في عَمَلِكَ العاجِلِ ، فَلا تَشتَغِلَنَّ بِعِلمِ ما لا يَضُرُّكَ جَهلُهُ ، و لا تَغفَلَنَّ عَن عِلمِ ما يَزيدُ في جَهلِكَ تَركُهُ . ^۳

۱۴۲۵۷.امام على عليه السلامـ در پاسخ به اين پرسش كه: دانش چيست؟ ـفرمود : چهار جمله: اين كه خدا را به اندازه نيازى كه به او دارى عبادت كنى، به اندازه طاقتى كه در برابر آتش دارى نا فرمانيش كنى، براى دنيايت به اندازه عمرى كه در آن دارى كار كنى و براى آخرتت به اندازه مدّتى كه در آن هستى كار كنى.

۱۴۲۵۸.امام باقر عليه السلام :بدان كه هيچ دانشى چون طلب سلامتى نيست و هيچ سلامتى اى مانند سلامت دل نمى باشد.

۱۴۲۵۹.امام كاظم عليه السلام :سزاوارترين دانش براى تو، آن دانشى است كه عملت جز با آن درست نشود و ضرورى ترين عمل براى تو، عملى است كه [اگر انجام ندهى] در برابر آن باز خواست مى شوى و لازم ترين دانش براى تو، دانشى است كه صلاح و فساد دلت را به تو نشان دهد و نيك فرجام ترين دانش، آن دانشى است كه بر عمل تو در اين دنيا بيفزايد. بنا بر اين، به دانستن چيزى كه ندانستن آن زيانى به تو نمى رساند، مپرداز و از دانستن چيزى كه فرو گذاردنش بر نادانى تو مى افزايد، هرگز غفلت مَوَرز.

2869

خَيرُ العِلمِ

۱۴۲۴۸.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :خَيرُ العِلمِ ما نَفَعَ . ^۱

۱۴۲۴۹.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :خَيرُ العِلمِ ما أصلَحتَ بِه رَشادَكَ ، و شَرُّهُ ما أفسَدتَ بِهِ مَعادَكَ . ^۲

۱۴۲۵۰.عنه عليه السلام :خَيرُ العُلومِ ما أصلَحَكَ . ^۳

۱۴۲۵۱.عنه عليه السلام :العِلمُ بِاللّهِ أفضَلُ العِلمَينِ . ^۴

۱۴۲۵۲.عنه عليه السلام :خَيرُ العِلمِ ما قارَنَهُ العَمَلُ . ^۵

۱۴۲۵۳.عنه عليه السلام :أنفَعُ العِلمِ ما عُمِلَ بِهِ . ^۶

۱۴۲۵۴.عنه عليه السلام :مِن فَضلِ عِلمِكَ استِقلالُكَ لِعِلمِكَ . ^۷

2870

ألزَمُ العِلمِ

۱۴۲۵۵.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :مَن عَرَفَ نَفسَهُ فقَد عَرَفَ رَبَّهُ ، ثُمَّ عَلَيكَ مِنَ العِلمِ بِما لا يَصِحُّ العَمَلُ إلاّ بِه ؛ و هُوَ الإخلاصُ . ^۸

۱۴۲۵۶.تنبيه الخواطر :سألَ رجُلٌ رسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله عَن أفضَلِ الأعمالِ ، فقالَ : العِلمُ بِاللّهِ و الفِقهُ في دِينهِ ، و كَرَّرَهُما عَلَيهِ ، فقالَ : يا رَسولَ اللّهِ ، أسألُكَ عَنِ العَمَلِ فتُخبِرُني عَنِ العِلمِ ؟ ! فقالَ : إنَّ العِلمَ يَنفَعُكَ مَعَهُ قَليلُ العَمَلِ، و إنَّ الجَهلَ لا يَنفَعُكَ مَعَهُ كَثيرُ العَمَلِ . ^۹

2869

بهترين دانش

۱۴۲۴۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بهترين دانش، آن است كه سودمند باشد.

۱۴۲۴۹.امام على عليه السلام :بهترين دانش، آن است كه به كار هدايت و رستگارى تو آيد و بدترين دانش آن است كه آخرتِ خويش را با آن تباه گردانى.

۱۴۲۵۰.امام على عليه السلام :بهترين دانشها، دانشى است كه تو را اصلاح كند.

۱۴۲۵۱.امام على عليه السلام :خداشناسى، بهترين علم است.

۱۴۲۵۲.امام على عليه السلام :بهترين دانش، آن است كه عمل همراهش باشد.

۱۴۲۵۳.امام على عليه السلام :سودمندترين دانش، دانشى است كه به كار بسته شود.

۱۴۲۵۴.امام على عليه السلام :از فزونى دانش توست كه دانشت را كم شمارى.

2870

لازمترين دانش

۱۴۲۵۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كه خود را شناخت، پروردگارش را شناخت. بعد از آن، بر تو باد تحصيل دانشى كه عمل جز با آن درست نباشد و آن اخلاص است.

۱۴۲۵۶.تنبيه الخواطر :شخصى از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله درباره بهترين كارها سؤال كرد. حضرت فرمود : شناخت خدا و آگاهى در دين او. حضرت اين دو جمله را براى آن مرد تكرار نمود. آن مرد عرض كرد: اى رسول خدا! من از شما درباره عمل مى پرسم و شما از علم پاسخم مى دهيد؟ حضرت فرمود: با وجودِ علم، عمل اندك هم سودت مى دهد، ولى با وجودِ جهل، عمل بسيار هم به حال تو سودى ندارد.