۱۴۲۶۴.الإمامُ الباقرُ عليه السلام :تَفَقَّهوا و إلاّ فَأنتُم أعرابٌ . ^۱

۱۴۲۶۵.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :حَديثٌ في حَلالٍ و حَرامٍ تَأخُذُهُ مِن صادِقٍ خَيرٌ مِنَ الدّنيا و ما فيها مِن ذَهَبٍ أو فِضَّةٍ . ^۲

۱۴۲۶۶.عنه عليه السلام :لَيتَ السِّياطَ عَلى رُؤوسِ أصحابي حَتّى يَتَفَقَّهوا فِي الحَلالِ و الحَرامِ . ^۳

۱۴۲۶۷.عنه عليه السلامـ و قَد قالَ لَهُ رَجُلٌ ـ: إنَّ لِيَ ابنا قَد أحَبَّ أن يَسألَكَ عَن حَلالٍ و حَرامٍ ، لا عَمّا لا يَعنيهِ ـ : و هَل يَسألُ النّاسُ عَن شَيءٍ أفضَلَ مِنَ الحَلالِ و الحَرامِ ؟ ! ^۴

2873

زينَةُ العِلمِ

۱۴۲۶۸.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :زينَةُ العِلمِ الإحسانُ . ^۵

۱۴۲۶۹.عنه صلى الله عليه و آله :وَ الّذي نَفسي بِيَدِهِ ما جُمِعَ شَيءٌ إلى شَيءٍ أفضَلُ مِن حِلمٍ إلى عِلمٍ . ^۶

۱۴۲۷۰.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :خَفضُ الجَناحِ زينَةُ العِلمِ . ^۷

۱۴۲۷۱.عنه عليه السلام :تَعَلَّموا العِلمَ ، و تَعَلَّموا لِلعِلمِ السَّكِينَةَ و الحِلمَ ، و لا تَكونوا جَبابِرَةَ العُلَماءِ ، فَلا يَقومَ عِلمُكُم بِجَهلِكُم . ^۸

۱۴۲۶۴.امام باقر عليه السلام :[در دين] فقيه شويد و گر نه شما همان اعراب [بيابانى] هستيد.

۱۴۲۶۵.امام صادق عليه السلام :يك حديث درباره حلال و حرام كه از شخصى راستگو فراگيرى، براى تو بهتر از دنيا و زر و سيمهاى آن است.

۱۴۲۶۶.امام صادق عليه السلام :كاش بالاى سر اصحابم تازيانه بود تا در احكام حلال و حرام دانا شوند.

۱۴۲۶۷.امام صادق عليه السلامـ به مردى كه عرض كرد: فرزندى دارم كه دوست دارد درباره حلال و حرام و نه موضوعاتى كه به كارش نمى آيد، از شما بپرسد ـفرمود : آيا مردم از چيزى كه برتر از سؤال درباره حلال و حرام باشد سؤال مى كنند؟

2873

زيور دانش

۱۴۲۶۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :زيور دانش، احسان و نيكوكارى است.

۱۴۲۶۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :سوگند به آن كه جانم در دست اوست، چيزى با چيزى جمع نشد كه برتر از جمع شدن بردبارى با دانش باشد.

۱۴۲۷۰.امام على عليه السلام :افتادگى، زيور دانش است.

۱۴۲۷۱.امام على عليه السلام :دانش بياموزيد و براى دانش، وقار و بردبارى فرا گيريد و از عالمانِ متكبّر نباشيد كه در آن صورت، دانش شما نادانيتان را از بين نمى برد.

2871

العُلومُ المَمنوعَةُ

۱۴۲۶۰.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :كُلُّ عِلمٍ لا يُؤَيِّدُهُ عَقلٌ مَضَلَّةٌ . ^۱

۱۴۲۶۱.عنه عليه السلام :أيُّها النّاسُ ، إيّاكُم و تَعَلُّمَ النُّجومِ ، إلاّ ما يُهتَدى بِهِ في بَرٍّ أو بَحرٍ؛ فَإنَّها تَدعو إلَى الكَهانَةِ، و المُنَجِّمُ كالكاهِنِ ، و الكاهِنُ كالسّاحِرِ، و السّاحِرُ كالكافِرِ ، و الكافِرُ في النَّارِ . ^۲

۱۴۲۶۲.عنه عليه السلام :رُبَّ عِلمٍ أدّى إلى مَضَلَّتِكَ . ^۳

(انظر) ال: باب 2843.
عنوان 224 «السِّحر» ، 503 «النجوم».

2872

عِلمُ الحَلالِ و الحَرامِ

۱۴۲۶۳.الإمامُ عليٌّ عليه السلامـ في وَصِيَّتِه لاِبنِهِ الحَسَنِ عليه السلام ـ: و رأيتُ ......... أن أبتَدِئَكَ بِتَعليمِ كِتابِ اللّهِ عَزَّ و جلَّ و تَأويلِهِ ، و شَرائعِ الإسلامِ و أحكامِه ، و حَلالِهِ و حَرامِهِ ، لا اُجاوِزُ ذلكَ بِكَ إلى غَيرِهِ . ^۴

2871

دانشهاى ممنوع

۱۴۲۶۰.امام على عليه السلام :هر دانشى كه خِرد پشتيبانش نباشد، موجب سرگشتگى و گمراهى است.

۱۴۲۶۱.امام على عليه السلام :اى مردم! از فرا گرفتن علم نجوم بپرهيزيد، مگر آن مقدار كه وسيله راهيابى در دشت و دريا باشد؛ زيرا چنين علمى به كهانت و پيشگويى مى انجامد و منجّم در حكم كاهن است و كاهن چون ساحر و ساحر همانند كافر و كافر در آتش دوزخ است!

۱۴۲۶۲.امام على عليه السلام :بسا دانشى كه به گمراهى تو انجامد.

2872

دانش حلال و حرام

۱۴۲۶۳.امام على عليه السلامـ در سفارش به فرزند خود حسن عليه السلام ـنوشت : خواستم تا قبل از هر چيز كتاب خداوند عزّ و جلّ و تأويل و تفسير آن و شرايع و احكام اسلام و حلال و حرام آن را به تو تعليم دهم و جز اين به چيزى نپردازم.