۱۴۳۲۷.عنه عليه السلام :شَرُّ ما شَغَلَ بِهِ المَرءُ وَقتَهُ الفُضولُ . ^۱

۱۴۳۲۸.عنه عليه السلام :مَنِ اشتَغَلَ بِغَيرِ المُهِمِّ ضَيَّعَ الأهَمَّ . ^۲

۱۴۳۲۹.عنه عليه السلام :اِحذَروا ضَياعَ الأعمارِ فيما لا يَبقى لَكُم ، فَفائتُها لا يَعودُ . ^۳

۱۴۳۳۰.عنه عليه السلام :أينَ الّذينَ عُمِّروا فنَعِموا ، و عُلِّموا ففَهِموا ، و اُنظِروا فلَهَوا ، و سُلِّموا فنَسُوا ، اُمهِلوا طَويلاً ، و مُنِحوا جَميلاً ؟ ! ^۴

۱۴۳۳۱.عنه عليه السلامـ في صِفَةِ المَأخوذينَ عَلى الغِرَّةِ عِندَ المَوتِ ـ: ثُمَّ ازدادَ المَوتُ فيهِم وُلوجا ، فَحِيلَ بَينَ أحَدِهِم و بَينَ مَنطِقِهِ ، و إنَّهُ لَبَينَ أهلِهِ يَنظُرُ بِبَصَرِهِ و يَسمَعُ بِاُذُنِهِ ، عَلى صِحَّةٍ مِن عَقلِهِ و بَقاءٍ مِن لُبِّهِ ، يُفَكِّرُ فيمَ أفنى عُمرَهُ ، و فيمَ أذهَبَ دَهرَهُ ! ^۵

2881

بَقِيَّةُ العُمُرِ

۱۴۳۳۲.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :مَن أحسَنَ فيما بَقِيَ مِن عُمرِهِ لَم يُؤاخَذْ بِما مَضى مِن ذَنبِهِ ، و مَن أساءَ فيما بَقِيَ مِن عُمرِهِ اُخِذَ بِالأوَّلِ و الآخِرِ . ^۶

۱۴۳۲۷.امام على عليه السلام :بدترين چيزى كه آدمى وقت خود را مصروف آن سازد، كارهاى زائد است.

۱۴۳۲۸.امام على عليه السلام :هر كس به چيزى كه مهمّ نيست بپردازد، آنچه را كه اهميت بيشترى دارد از دست مى دهد.

۱۴۳۲۹.امام على عليه السلام :زنهار كه عمر خود را براى چيزى هدر دهيد كه برايتان باقى نمى ماند؛ زيرا عمرهاى از دست رفته بر نمى گردد.

۱۴۳۳۰.امام على عليه السلام :كجايند كسانى كه عمر بسيار كردند و در ناز و نعمت زيستند و علم آموخته شدند و فهم و دانايى يافتند و مهلت داده شدند و به غفلت گذراندند و سلامتى داده شدند و فراموش كردند!؟ مهلت زيادى به آنها داده شد و احسان و نيكويى ديدند؟

۱۴۳۳۱.امام على عليه السلامـ در وصف كسانى كه غافلگير مرگ مى شوند ـفرمود : آن گاه مرگ به پيكر آنان بيشتر و بيشتر نفوذ مى كند و شخص را از سخن گفتن مى اندازد، در حالى كه ميان اعضاى خانواده خويش است و با چشمانش [آنان را] مى بيند و با گوشش مى شنود و خِردش سالم و عقلش به جاست. به اين مى انديشد كه عمرش را در چه راهى صرف كرده و روزگارش را چگونه به سر برده است!

2881

باقيمانده عمر

۱۴۳۳۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كس در باقيمانده عمر خويش كار نيك كند، به گناهان گذشته اش مؤاخذه نشود و هر كس در باقيمانده عمرش گناه و بدى كند، درباره اعمال سراسر عمرش باز خواست شود. ^۷

۱۴۳۲۰.عنه عليه السلام :مَن أفنى عُمرَهُ في غَيرِ ما يُنجيهِ فقَد أضاعَ مَطلَبَهُ . ^۱

۱۴۳۲۱.عنه عليه السلام :أيُّها النّاسُ ! الآنَ الآنَ مِن قَبلِ النَّدَمِ ، و مِن قَبلِ «أن تَقولَ نَفسٌ يا حَسرَتى عَلى ما فَرَّطتُ في جَنبِ اللّهِ»^۲ ! ^۳

۱۴۳۲۲.عنه عليه السلام :أيُّها النّاسُ ! الآنَ الآنَ ما دامَ الوَثاقُ مُطلَقا ، و السِّراجُ مُنيرا ، و بابُ التَّوبَةِ مَفتوحا، مِن قَبلِ أن يَجِفَّ القَلَمُ و تُطوَى الصُّحُفُ . ^۴

۱۴۳۲۳.عنه عليه السلام :رَحِمَ اللّهُ امرَأً عَلِمَ أنَّ نَفَسَهُ خُطاهُ إلى أجَلِهِ ، فبادَرَ عَمَلَهُ و قَصَّرَ أمَلَهُ . ^۵

۱۴۳۲۴.عنه عليه السلام :اِعمَلْ لِكُلِّ يَومٍ بِما فيهِ تَرشُدُ . ^۶

(انظر) العمر : باب 2882 .
المراقبة : باب 1542 ، 1546 .

2880

تَضييعُ العُمُرِ

۱۴۳۲۵.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :الاشتِغالُ بِالفائتِ يُضَيِّعُ الوَقتَ . ^۷

۱۴۳۲۶.عنه عليه السلام :اشتِغالُ النَّفسِ بِما لا يَصحَبُها بَعدَ المَوتِ مِن أكثَرِ الوَهنِ . ^۸

۱۴۳۲۰.امام على عليه السلام :هر كه عمر خود را در راه چيزى جز آنچه او را نجات مى دهد صرف كند، مطلوب خود را از دست داده است.

۱۴۳۲۱.امام على عليه السلام :اى مردم! اينك، اينك زمان را دريابيد، پيش از آن كه پشيمان شويد و پيش از آن كه هر كسى بگويد: اى دريغا! كه در كار خدا كوتاهى كردم.

۱۴۳۲۲.امام على عليه السلام :اى مردم! اينك، اينك، تا كه بندها باز است و چراغْ فروزان و در توبه باز؛ پيش از آن كه قلم از نوشتن اعمال باز ايستد و دفتر اعمال بسته شود.

۱۴۳۲۳.امام على عليه السلام :رحمت خدا بر آن كس كه دانست نفسهايش گامهايى است كه به سوى مرگ بر مى دارد. پس، به عمل شتافت و آرزو را كوتاه كرد.

۱۴۳۲۴.امام على عليه السلام :بايد براى هر روزى كارى كنى كه رشد و صلاح تو در آن است.

2880

هدر دادن عمر

۱۴۳۲۵.امام على عليه السلام :پرداختن به عمر از دست رفته، وقت [كنونى] را هدر مى دهد.

۱۴۳۲۶.امام على عليه السلام :پرداختن نفْس به آنچه پس از مرگ همراهيش نمى كند، بالاترين سستى [در عمل ]است.