2888

المُؤمِنُ و طَلَبُ طولِ العُمُرِ

۱۴۳۷۰.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :يا عَلِيُّ ، مِن كَرامَةِ المُؤمِنِ عَلَى اللّهِ أنَّهُ لَم يَجعَلْ لأِجلِهِ وَقتا حَتّى يَهُمَّ بِبائقَةٍ ، فإذا هَمَّ بِبائقَةٍ قَبَضَهُ إلَيهِ . ^۱

۱۴۳۷۱.فاطمةُ الزَّهراءُ عليها السلامـ فِي المُناجاةِ ـ: اللّهُمَّ بِعِلمِكَ الغَيبَ ، و قُدرَتِكَ عَلَى الخَلقِ ، أحيِني ما عَلِمتَ الحَياةَ خَيرا لي ، و تَوَفَّني إذا كانَتِ الوَفاةُ خَيرا لي . ^۲

۱۴۳۷۲.الإمامُ زينُ العابدينَ عليه السلامـ مِن دُعائهِ في مَكارِمِ الأخلاقِ ـ: و عَمِّرْني ما كانَ عُمري بِذْلَةً في طاعَتِكَ ، فإذا كانَ عُمري مَرتَعا لِلشَّيطانِ فَاقبِضْني إلَيكَ . ^۳

2889

حِكمَةُ جَهلِ الإنسانِ مِقدارَ العُمُرِ

۱۴۳۷۳.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :تَأمَّلِ الآنَ يا مُفَضَّلُ ما سُتِرَ عَنِ الإنسانِ عِلمُهُ مِن مُدَّةِ حَياتِهِ ؛ فإنَّهُ لَو عَرَفَ مِقدارَ عُمرِهِ و كانَ قَصيرَ العُمرِ لَم يَتَهنَّأْ بِالعَيشِ مَعَ تَرَقُّبِ المَوتِ و تَوَقُّعِهِ لِوَقتٍ قَد عَرَفَهُ ، بَل كانَ يَكونُ بِمَنزِلَةِ مَن قَد فَنى مالُهُ أو قارَبَ الفَناءَ ، فقَدِ استَشعَرَ الفَقرَ و الوَجَلَ مِن فَناءِ مالِهِ و خَوفِ الفَقرِ ، عَلى أنَّ الّذي يَدخُلُ عَلَى الإنسانِ مِن فَناءِ العُمرِ أعظَمُ مِمّا يَدخُلُ عَلَيهِ مِن فَناءِ المالِ ، لأِنَّ مَن يَقِلُّ مالُه يَأمَلُ أن يَستَخلِفَ مِنهُ فيَسكُنُ إلى ذلكَ ، و مَن أيقَنَ بِفَناءِ العُمرِ استَحكَمَ عَلَيهِ اليَأسُ ، و إن كانَ طَويلَ العُمرِ ثُمَّ عَرَفَ ذلكَ وَثِقَ بِالبَقاءِ ، وَ انهَمَكَ فِي اللَّذّاتِ و المَعاصي ، و عَمِلَ عَلى أنَّهُ يَبلُغُ مِن ذلكَ شَهوَتَهُ ثُمَّ يَتوبُ في آخِرِ عُمرِهِ ......... فإن قُلتَ : و ها هُوَ الآنَ قَد سُتِرَ عَنهُ مِقدارُ حَياتِه و صارَ يَتَرَقَّبُ المَوتَ ، في كُلِّ ساعَةٍ يُقارِفُ الفَواحِشَ و يَنتَهِكُ المَحارِمَ ! قُلنا : إنَّ وَجهَ التَّدبيرِ في هذا البابِ هُوَ الّذي جَرى عَلَيهِ الأمرُ فيهِ ، فإن كانَ الإنسانُ مَعَ ذلكَ لا يَرعَوي و لا يَنصَرِفُ عَنِ المَساوئِ فإنَّما ذلكَ مِن مَرَحِهِ ^۴ و مِن قَساوَةِ قَلبِهِ ، لا مِن خَطَأٍ فِي التَّدبيرِ . ^۵

2888

مؤمن و طلب عمر دراز

۱۴۳۷۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :اى على! از ارجمندى مؤمن نزد خداست كه برايش وقت مرگ معيّن نفرموده است، تا زمانى كه قصد نافرمانى خدا كند. پس، هر گاه قصد نافرمانى و گناهى كند، جانش را بستاند.

۱۴۳۷۱.فاطمه زهرا عليها السلامـ در مناجات ـگفت : بار خدايا! تو را به علم غيبت و تواناييت بر آفرينش، سوگند مى دهم كه مرا، تا وقتى مى دانى زنده بودن برايم بهتر است، زنده بدارى و هر گاه مرگ برايم بهتر بود، بميرانى.

۱۴۳۷۲.امام زين العابدين عليه السلامـ در دعاى مكارم الاخلاق ـگفت : عمر مرا تا زمانى كه صرف طاعت تو شود، دراز گردان و هر گاه عمرم چراگاه شيطان شود، جانم را بستان و به سوى خود بِبَر.

2889

حكمت بى اطلاعى آدمى از اندازه عمرش

۱۴۳۷۳.امام صادق عليه السلام :اينك اى مفضل! درباره مخفى بودن مدت عمر انسان از او، بينديش؛ زيرا اگر آدمى بداند كه مدت عمرش چقدر است و عمرش كوتاه باشد زندگى بر او ناگوار شود چون منتظر است كه مرگ در زمانى كه مى داند فرا رسد. بلكه مانند كسى است كه مالش از بين رفته يا در آستانه نابود شدن باشد. چنين كسى از ترس نابود شدن اموالش و گرفتار شدن به فقر عملاً احساس فقر مى كند. اين در حالى است كه ترس ناشى از به سر آمدن عمر به مراتب بيشتر از ترس ناشى از نابود شدن اموال است؛ زيرا كسى كه ثروتش كم شود به اميد اين كه آن را جايگزين كند آرامش پيدا مى كند ، اما كسى كه به تمام شدن عمرش [در زمان مشخص و معلوم ]يقين داشته باشد، يأس وجودش را فرا مى گيرد.
اما اگر عمرش دراز باشد و او از اين موضوع اطلاع داشته باشد، مطمئن مى شود كه هنوز خواهد بود و لذا غرق لذتها و گناهان مى شود و سعى مى كند كامرواييهايش را بكند و سپس در آخر عمر توبه نمايد .........
ممكن است بگويى: هم اينك نيز كه مدت عمرش براى او نامعلوم است و هر لحظه انتظار فرا رسيدن مرگ را دارد، باز مرتكب زشت كارى و نافرمانى مى شود. در پاسخ مى گوييم: حكمتى كه براى نامعلوم بودن مدت عمر بيان كرديم همچنان به قوت خود باقى است. اما اگر انسان با اين حال، از زشت كارى باز نايستد و خويشتندارى نكند اين ديگر ناشى از سرمستى و سخت دلى اوست نه اين كه تدبير و فلسفه كار، نادرست است.

۱۴۳۶۷.عنه عليه السلامـ لمُيسّر ـ: يا مُيسّرُ ، قَد حَضَرَ أجَلُكَ غَيرَ مَرَّةٍ و لا مَرَّتَينِ ، كُلُّ ذلكَ يُؤَخِّرُ اللّهُ أجَلَكَ لِصِلَتِكَ قَرابَتَكَ، (و إن كُنتَ تُريدُ أن يُزادَ في عُمرِكَ فَبَرَّ شَيخَيكَ؛ يَعني أبَوَيهِ) . ^۱

(انظر) الرَحِم : باب 6، 1469 .
الأجل : باب 21 .

2887

طولُ العُمُرِ و حُسنُ العَمَلِ

۱۴۳۶۸.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :طوبى لِمَن طالَ عُمرُهُ و حَسُنَ عَمَلُهُ فحَسُنَ مُنقَلَبُهُ إذ رَضِيَ عَنهُ ربُّهُ ، و وَيلٌ لِمَن طالَ عُمرُهُ و ساءَ عَمَلُهُ و ساءَ مُنقَلَبُهُ إذ سَخِطَ عَلَيهِ رَبُّهُ . ^۲

۱۴۳۶۹.الإمامُ زينُ العابدينَ عليه السلامـ فِي الدّعاءِ ـ: وَ اجعَلْني مِمَّن أطَلتَ عُمرَهُ ، و حَسَّنتَ عَمَلَهُ ، و أتمَمتَ عَلَيهِ نِعمَتَكَ ، و رَضيتَ عَنهُ ، و أحيَيتَهُ حَياةً طَيِّبَةً في أدوَمِ السُّرورِ و أسبَغِ الكَرامَةِ و أتَمِّ العَيشِ . ^۳

۱۴۳۶۷.امام صادق عليه السلامـ خطاب به ميسّر ـفرمود : اى ميسّر! چندين بار اجل تو فرا رسيد، اما، به علت رسيدگى به خويشاوندانت و به جا آوردن صله رحم، هر بار خداوند آن را به تأخير انداخت (اگر مى خواهى عمرت زياد شود به دو پير خود نيكى كن. مراد حضرت والدين او بود).

2887

عمر دراز و كار نيك

۱۴۳۶۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خوشا به حال كسى كه عمرش دراز و كارش نيكو باشد. چنين كسى بازگشتگاهش نيكوست؛ زيرا پروردگارش از او خشنود است. و بدا به حال كسى كه عمرش دراز و كردارش بد باشد. چنين كسى بازگشتگاهى بد دارد؛ زيرا پروردگارش از او ناخشنود است.

۱۴۳۶۹.امام زين العابدين عليه السلامـ در دعا ـگفت : مرا چون كسى قرار ده كه عمرش را دراز و كردارش را نيكو گردانده اى و نعمتت را بر او كامل كرده اى و از وى خشنودى و زندگى خوش و همراه با پايدارترين شادمانى و كاملترين كرامت و معيشت عطايش فرموده اى.