«يَوْمَئِذٍ تُحدِّثُ أَخْبارَها * بِأَنَّ رَبَّكَ أَوْحَى لَها» . ^۱

الحديث :

۱۴۶۳۷.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :تَجيئونَ يَومَ القِيامَةِ و عَلى أفواهِكُمُ الفِدامُ ، فَأوَّلُ ما يَتَكَلَّمُ مِنَ الإنسانِ فَخِذُهُ و كَفُّهُ . ^۲

۱۴۶۳۸.عنه صلى الله عليه و آله :فَلِلّهِ عَزَّ و جلَّ عَلى كُلِّ عَبدٍ رُقَباءُ مِن كُلِّ خَلقِهِ ، و مُعَقِّباتٌ مِن بَينِ يَدَيهِ و مِن خَلفِهِ يَحفَظونَهُ مِن أمرِ اللّهِ ، و يَحفَظونَ عَلَيهِ ما يَكونُ مِنهُ مِن أعمالِهِ و أقوالِهِ و ألفاظِهِ و ألحاظِهِ ، و البِقاعُ الّتي تَشتَمِلُ عَلَيهِ شُهودُ رَبِّه لَهُ أو عَلَيهِ ، و اللَّيالي و الأيّامُ و الشُّهورُ شُهودُهُ عَلَيهِ أو لَهُ ، و سائرُ عِبادِ اللّهِ المُؤمِنينَ شُهودُهُ عَلَيهِ أو لَهُ ، و حَفَظَتُهُ الكاتِبونَ أعمالَهُ شُهودٌ لَهُ أو عَلَيهِ . ^۳

۱۴۶۳۹.الترغيب و الترهيب :قَرأَ رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله هذِه الآيَةَ : «يَومَئذٍ تُحَدِّثُ أخْبارَها»^۴ ـ : أ تَدرونَ ما أخبارُها ؟ قالوا : اللّهُ و رَسولُه أعلَمُ ، قالَ : فإنَّ أخبارَها أن تَشهَدَ عَلى كُلِّ عَبدٍ و أمَةٍ بِما عَمِلَ عَلى ظَهرِها، تَقولُ : عَمِلَ كَذا و كَذا . ^۵

«در اين روز، زمين خبرهاى خويش را حكايت مى كند. از آنچه پروردگارت به او وحى كرد».

حديث :

۱۴۶۳۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :روز قيامت با دهانهاى لگام زده مى آييد و نخستين عضوى كه از انسان سخن مى گويد رانِ او و كفِ دست اوست.

۱۴۶۳۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خداوند عزّ و جلّ را بر هر بنده اى مراقبانى است از همه آفريدگان او و فرشتگانى است كه از پيش رو و پشت سر او به فرمان خدا، وى را نگهدارى مى كنند و [حساب ]كردارها و گفته ها و كلمات و نگاههاى او را نگه مى دارند. جاهايى كه او را در خود مى گيرند، گواهان [پروردگار ]اويند، كه به سود يا زيان وى گواهى مى دهند. شبها و روزها و ماهها، گواهان اويند كه به سود يا زيان او شهادت مى دهند. ساير بندگان مؤمن خدا، گواهان اويند كه به سود يا زيان وى شهادت مى دهند و فرشتگان حافظ او كه اعمالش را مى نويسند، گواهان اويند كه به سود يا زيان او گواهى مى دهند.

۱۴۶۳۹.الترغيب و الترهيب :پيامبر خدا صلى الله عليه و آله آيه «امروز زمين خبرهاى خود را باز مى گويد» را تلاوت كرد و فرمود : آيا مى دانيد خبرهاى آن چيست؟ عرض كردند : خدا و رسولش داناترند. حضرت فرمود : خبرهاى آن اين است كه به هر كارى كه هر بنده اى، از مرد و زن، بر روى آن انجام داده است، گواهى مى دهد و مى گويد : او چنين و چنان كرد.

(انظر) المعاد (أشراط السّاعة) : باب 2941 كتاب الأعمال : باب 2916 . الزكاة : باب 1583 .
الحاجة : باب 967 ، 968 . الخمر : باب 1138.
الربا : باب 1435 . العلم : باب 2812.
الغدر : باب 2994 . بحار الأنوار : 7/213/116.

2945

كِتابُ الأعمالِ

الكتاب :

وَ كُلَّ إِنْسانٍ أَلْزَمْناهُ طائِرَهُ فِي عُنُقِهِ وَ نُخْرِجُ لَهُ يَومَ الْقِيامَةِ كِتابا يَلْقاهُ مَنْشُورا * اقْرَأْ كِتابَكَ كَفَى بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيبا» . ^۱

حَتَّى إِذا ما جاءُوها شَهِدَ عَلَيْهِمْ سَمْعُهُمْ وَ أَبْصارُهُمْ وَ جُلُودُهُمْ بِما كانُوا يَعْمَلُونَ * وَ قالُوا لِجُلُودِهِمِ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَيْنا قالُوا أَنْطَقَنا اللّهُ الَّذِي أَنْطَقَ كُلَّ شَيْءٍ وَ هُوَ خَلَقَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ * وَ ما كُنْتُمْ تَسْتَتِرُونَ أَنْ يَشْهَدَ عَلَيْكُمْ سَمْعُكُمْ وَ لا أَبْصارُكُمْ وَ لا جُلُودُكُمْ وَ لَكِنْ ظَنَنْتُمْ أَنَّ اللّهَ لا يَعْلَمُ كَثِيرا مِمَّا تَعْمَلُونَ» . ^۲

2945

نامه اعمال

قرآن :

«كردار نيك و بد هر انسانى را به گردنش آويخته ايم و روز قيامت براى او نامه اى بيرون مى آوريم كه آن را گشوده مى يابد. بخوان نامه ات را. امروز تو خود براى رسيدگى به حسابت بسنده اى».

«چون به كنار آتش آيند، گوش و چشمها و پوستهايشان، به آنچه مى كرده اند گواهى دهند. به پوستهاى خود گويند : چرا بر ضد ما شهادت داديد؟ گويند : آن خدايى كه هر چيزى را به سخن مى آورد، ما را به سخن آورد و هموست كه نخستين بار شما را آفريد و به سوى او باز مى گرديد. از اين كه گوش شما و چشمها و پوستهايتان بر ضد شما گواهى دهند، [ گناهانتان را] نهان نمى داشتيد [كه مبادا گواهى دهند] بلكه مى پنداشتيد كه خدا بر بسيارى از كارهايى كه مى كنيد آگاه نيست».