۱۵۳۱۷.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :اِحذَرُوا الغَفلَةَ ؛ فإنّها مِن فَسادِ الحِسِّ . ^۱

۱۵۳۱۸.الإمامُ زينُ العابدينَ عليه السلام :اِعلَمْ وَيحَكَ يَا بنَ آدمَ ! أنَّ قَسوَةَ البِطنَةِ ، و كِظَّةَ المِلْأةِ ، و سُكرَ الشِّبَعِ ، و غِرَّةَ المُلكِ ، مِمّا يُثَبِّطُ و يُبطِئُ عنِ العَمَلِ ، و يُنسِي الذِّكرَ ، و يُلهِي عنِ اقتِرابِ الأجَلِ ، حتّى كَأنَّ المُبتَلى بِحُبِّ الدنيا بهِ خَبَلٌ مِن سُكرِ الشَّرابِ . ^۲

۱۵۳۱۹.الإمامُ الباقرُ أو الإمامُ الصّادقُ عليهما السلام:كُلُّ القَومِ ألهاهُمُ التَّكاثُرُ حتّى زارُوا المَقابِرَ ! ^۳

3053

عَلاماتُ الغافِلِ

۱۵۳۲۰.لُقمانُ عليه السلامـ لابنِهِ و هو يَعِظُهُ ـ: يا بُنَيَّ ، لِكُلِّ شَيءٍ علامةٌ يُعرَفُ بها و يُشهَدُ علَيها ......... و للغافِلِ ثلاثُ علاماتٍ : السَّهوُ ، و اللَّهوُ ، و النِّسيانُ . ^۴

۱۵۳۲۱.الإمامُ عليٌّ عليه السلامـ في صفةِ الغافِلِ ـ: و هُو في مُهلَةٍ مِن اللّهِ ، يَهوِي مَع الغافِلينَ ، و يَغدُو مَع المُذنِبينَ ، بلا سَبيلٍ قاصِدٍ ، و لا إمامٍ قائدٍ ......... حتّى إذا كَشَفَ لَهُم عن جَزاءِ مَعصِيَتِهِم،و استَخرَجَهُم مِن جَلابِيبِ غفلَتِهِم ، استَقبَلُوا مُدبِرا ، و استَدبَرُوا مُقبِلاً ، فلم يَنتَفِعُوا بما أدرَكُوا مِن طَلِبَتِهِم ، و لا بما قَضَوا مِن وَطَرِهِم . ^۵

۱۵۳۱۷.امام على عليه السلام :از غفلت بپرهيزيد كه آن ناشى از تباهى حسّ و دريافت است.

۱۵۳۱۸.امام زين العابدين عليه السلام :واى بر تو اى فرزند آدم! بدان كه سنگينىِ پُرخورى و رخوت و تنبلىِ برخاسته از انباشتنِ معده و مستى سيرى و غفلتِ حاصل از قدرت، از چيزهايى هستند كه انسان را در زمينه عمل كُند و تنبل مى كنند و ذكر خدا را از ياد او مى برند و از نزديك بودن مرگ، غافل مى سازند، تا جايى كه گرفتار دوستى دنيا، گويى از مستىِ شراب، ديوانه شده است.

۱۵۳۱۹.امام باقر يا امام صادق عليهما السلام :تفاخر به بسيارىِ مال و فرزند، همه مردم را به غفلت كشاند تا جايى كه به ديدن گورها رفتند.

3053

نشانه هاى غافل

۱۵۳۲۰.لقمان عليه السلامـ در اندرز به فرزندش ـفرمود : پسرم! هر چيزى را نشانه اى است كه با آن شناخته مى شود و به وجود آن گواهى مى دهد ......... و غافل را سه نشانه است : سهو و سرگرمى و فراموشى.

۱۵۳۲۱.امام على عليه السلامـ در توصيف غافل ـفرمود : او در اين چند صباحى كه خداوند مهلتش داده است، با غافلان سرگرم است و روز خود را با گنهكاران سپرى مى كند، بى آن كه راه راستى را بپيمايد و پيشوايى راهنما داشته باشد ......... تا آن كه خداوند كيفر گناهانشان را به آنان نشان داد و از پس پرده هاى غفلت بيرونشان آورْد، به آنچه بدان پشت كرده بودند (مرگ و آخرت) روى نهادند و به آنچه بدان روى آورده بودند (دنيا) پشت كردند و نه از آنچه طلبيدند و بدان رسيدند سودى بردند و نه از خواسته هاى خود كه به آنها دست يافتند، بهره اى يافتند.

۱۵۳۱۲.الإمامُ الباقرُ عليه السلام :أيّما مُؤمِنٍ حافَظَ علَى الصَّلواتِ المَفروضَةِ فَصَلاّها لِوَقتِها فَلَيسَ هذا مِن الغافِلينَ . ^۱

3051

أغفَلُ النّاسِ

۱۵۳۱۳.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :أغفَلُ الناسِ مَن لَم يَتَّعِظْ بِتَغَيُّرِ الدنيا مِن حالٍ إلى حالٍ . ^۲

۱۵۳۱۴.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :مَن لم يَعتَبِرْ بِغِيَرِ الدنيا و صُرُوفِها لم تَنجَعْ فيهِ المَواعِظُ . ^۳

۱۵۳۱۵.عنه عليه السلام :دُعِيتُم إلَى الأمرِ الواضِحِ ، فلا يَصُمُّ عن ذلكَ إلاّ أصَمُّ ، و لا يَعمى عن ذلكَ إلاّ أعمى ، و مَن لم يَنفَعْهُ اللّهُ بِالبَلاءِ و التَّجارِبِ لم يَنتَفِعْ بِشيءٍ مِنَ العِظَةِ ، و أتاهُ التَّقصيرُ مِن أمامِهِ ، حتّى يَعرِفَ ما أنكَرَ ، و يُنكِرَ ما عَرَفَ . ^۴

(انظر) عنوان 332 «العِبرة» ، 547 «الموعظة».

3052

موجِباتُ الغَفلَةِ

۱۵۳۱۶.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :مَن بَدا جَفا ، و مَن تَبِعَ الصَّيدَ غَفَلَ ، و مَن لَزِمَ السُّلطانَ افتُتِنَ . ^۵

۱۵۳۱۲.امام باقر عليه السلام :هر مؤمنى كه به نمازهاى واجب اهميت دهد و آنها را به وقتش بخواند، از غافلان نيست.

3051

غافلترين مردم

۱۵۳۱۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :غافلترين مردم كسى است كه از دگرگونى احوال دنيا پند نگيرد.

۱۵۳۱۴.امام على عليه السلام :كسى كه از دگرگونيها و تغييرات دنيا عبرت نگيرد، اندرزها در او كارگر نمى افتد.

۱۵۳۱۵.امام على عليه السلام :شما به امر روشنى دعوت شده ايد. پس ، از شنيدن آن عاجز نباشد، مگر كسى كه كر باشد؛ و از ديدن آن درمانده نباشد، مگر كسى كه كور باشد؛ و كسى كه خداوند با بلاها و تجربه ها سودش نرساند، از هيچ اندرزى بهره مند نشود ^۶ و كوته بينى از پيشِ رويش به او رسد تا بدانجا كه زشت را زيبا و زيبا را زشت بپندارد.

3052

آنچه غفلت زايد

۱۵۳۱۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كه باديه نشين شود، از فرهنگ دور افتد و هر كه در پى شكار باشد، غافل گردد و هر كه ملازمت سلطان اختيار كند، به فتنه درافتد.