2827

تَكريمُ العالِمِ

۱۴۰۱۷.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :مَنِ استَقبَلَ العُلَماءَ فقَدِ استَقبَلَني ، و مَن زارَ العُلَماءَ فقَد زارَني ، و مَن جالَسَ العُلَماءَ فقَد جالَسَني ، و مَن جالَسَني فَكأنَّما جالَسَ رَبّي . ^۱

۱۴۰۱۸.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :لا تَزدَرِيَنَّ العالِمَ و إن كانَ حَقيرا ، و لا تُعَظِّمَنَّ الأحمَقَ و إن كانَ كَبيرا . ^۲

۱۴۰۱۹.عنه عليه السلام :إذا رَأيتَ عالِما فَكُن لَهُ خادِما . ^۳

۱۴۰۲۰.عنه عليه السلام :مَن وَقَّرَ عالِما فقَد وَقَّرَ رَبَّهُ . ^۴

(انظر) التعظيم : باب 2709.

2828

ما يَنبَغي عَلَى المُتَعَلِّمِ

۱۴۰۲۱.الخضرُ عليه السلامـ لِموسى عليه السلام ـ: يا موسى ، تَفَرَّغْ لِلعِلمِ إن كُنتَ تُريدُهُ، فإنَّ العِلمَ لِمَن تَفَرَّغَ . ^۵

۱۴۰۲۲.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :لا يَتِمُّ عَقلُ المَرءِ حَتّى يَتِمَّ فيهِ عَشرُ خِلالٍ ......... لا يَسأمُ مِن طَلَبِ العِلمِ طُولَ عُمرِهِ . ^۶

2827

گراميداشت دانشمند

۱۴۰۱۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كه به استقبال دانشمندان رود، مرا استقبال كرده است و هركه به ديدار دانشمندان رود، مرا ديدار كرده است و هركه با دانشمندان نشيند، با من نشسته است و هر كه با من نشيند، چنان است كه با پروردگار من همنشينى كرده باشد.

۱۴۰۱۸.امام على عليه السلام :دانشمند را هرگز حقير مشمار، هر چند كوچك باشد و نادان را بزرگ مشمار، هر چند [به لحاظ موقعيتهاى اجتماعى و دنيايى] بزرگ باشد.

۱۴۰۱۹.امام على عليه السلام :هر گاه دانشمندى را ديدى، چاكرى او كن.

۱۴۰۲۰.امام على عليه السلام :هر كه دانشمندى را احترام نهد خدا را احترام كرده است .

2828

نكاتى كه بايد دانش آموز رعايت كند

۱۴۰۲۱.خضر عليه السلامـ به موسى عليه السلام ـگفت : اى موسى! اگر دانش مى خواهى، خود را وقف آموختن آن كن؛ زيرا دانش از آنِ كسى است كه تمام وقتِ خود را صرف آموختن آن كند.

۱۴۰۲۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خرد آدمى كامل نگردد مگر آن گاه كه ده خصلت در او فراهم آيد ......... و تا زنده است از دانشجويى خسته نشود.

۱۴۰۱۵.الإمامُ زينُ العابدينَ عليه السلام :حَقُّ سائسِكَ بِالعِلمِ : التَّعظيمُ لَهُ ، و التَّوقيرُ لِمَجلِسِهِ ، و حُسنُ الاستِماعِ إلَيهِ ، و الإقبالُ عَلَيهِ ، و أن لا تَرفَعَ عَلَيهِ صَوتَكَ ، و أن لا تُجيبَ أحَدا يَسألُهُ عَن شَيءٍ حَتّى يَكونَ هُوَ الّذي يُجيبُ ، و لا تُحَدِّثَ في مَجلسِهِ أحَدا ، و لا تَغتابَ عِندَهُ أحَدا ، و أن تَدفَعَ عَنهُ إذا ذُكِرَ عِندَكَ بِسُوءٍ ، و أن تَستُرَ عُيوبَهُ ، و تُظهِرَ مَناقِبَهُ ، و لا تُجالِسَ لَهُ عَدُوّا ، و لا تُعادِيَ لَهُ وَلِيّا ، فإذا فَعَلتَ ذلكَ شَهِدَ لَكَ مَلائكَةُ اللّهِ بِأنَّكَ قَصَدتَهُ و تَعَلَّمتَ عِلْمَهُ للّهِِ جَلَّ اسمُهُ لا لِلنّاسِ . ^۱

۱۴۰۱۶.الإمامُ الباقرُ عليه السلام :إذا جَلَستَ إلى عالِمٍ فَكُن عَلى أن تَسمَعَ أحرَصَ مِنكَ عَلى أن تَقولَ ، و تَعَلَّمْ حُسنَ الاستِماعِ كَما تَتَعَلَّمُ حُسنَ القَولِ ، و لا تَقطَعْ عَلى أحَدٍ حَديثَهُ . ^۲

(انظر) بحار الأنوار : 2 / 40 باب 10.

۱۴۰۱۵.امام زين العابدين عليه السلام :حق استاد تو اين است كه به او احترام گذارى، محضرش را موقّر دارى، با دقت به سخنانش گوش بسپارى، رويت به او باشد و به او توجّه نمايى، صدايت را بر صداى او بلندتر نكنى، هرگاه كسى از او سؤالى كند تو جواب ندهى، بلكه بگذارى خودش جواب دهد. در محضر او با كسى سخن نگويى، در حضور او از كسى غيبت نكنى، اگر پيش تو از او بدگويى شود، از وى دفاع كنى. عيبهايش را بپوشانى، خوبيها و صفات نيكش را آشكار سازى، با دشمن او همنشينى نكنى و با دوستش دشمنى نورزى. هر گاه اين كارها را كردى فرشتگان خدا درباره ات گواهى دهند كه تو براى رضاى خداى بلند نام، نه براى مردم، نزد آن استاد رفته اى و دانش او را فرا گرفته اى.

۱۴۰۱۶.امام باقر عليه السلام :هر گاه در محضر دانشمندى نشستى براى شنيدن حريصتر باش تا براى سخن گفتن و همچنان كه خوب سخن گفتن را فرا مى گيرى، خوب گوش دادن را نيز بياموز و سخن هيچ كس را قطع مكن.