۱۶۰۳۴.عنه عليه السلام :باكتِسابِ الفَضائلِ يُكبَتُ المُعادِي . ^۱

۱۶۰۳۵.عنه عليه السلام :فَخرُ المَرءِ بفَضلِهِ لا بأصلِهِ . ^۲

۱۶۰۳۶.عنه عليه السلام :مَن قَلَّت فَضائلُهُ ضَعُفَت وَسائلُهُ . ^۳

۱۶۰۳۷.عنه عليه السلام :عِندَ تَعاقُبِ الشَّدائدِ تَظهَرُ فَضائلُ الإنسانِ . ^۴

3162

أجناسُ الفَضائِلِ

۱۶۰۳۸.الإمامُ الجوادُ عليه السلام :الفَضائلُ أربَعةُ أجناسٍ : أحَدُها : الحِكمَةُ ، و قِوامُها في الفِكرَةِ ، و الثاني : العِفَّةُ ، و قِوامُها في الشَّهوَةِ ، و الثالثُ : القُوَّةُ ، و قِوامُها في الغَضَبِ ، و الرابِعُ : العَدلُ ، و قِوامُهُ في اعتِدالِ قُوَى النفسِ . ^۵

(انظر) الخُلق : باب 1119.

3163

ما بِهِ فَضيلَةُ الإنسانِ

۱۶۰۳۹.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :الفَضيلَةُ بحُسنِ الكَمالِ و مَكارِمِ الأفعالِ ، لا بكَثرَةِ المالِ و جَلالَةِ الأعمالِ . ^۶

۱۶۰۳۴.امام على عليه السلام :با به دست آوردن فضيلت ها، دشمن سركوب مى شود.

۱۶۰۳۵.امام على عليه السلام :افتخار آدمى به فضيلت اوست، نه به تبار او.

۱۶۰۳۶.امام على عليه السلام :هر كه فضيلت هايش اندك باشد، وسيله هايش [براى رسيدن به كمال و قرب الهى ]سست گردد.

۱۶۰۳۷.امام على عليه السلام :در سختيهاى پياپى است كه فضيلت هاى انسان آشكار مى شود.

3162

انواع فضيلتها

۱۶۰۳۸.امام جواد عليه السلام :فضيلتها چهار گونه اند: اول، حكمت كه جانمايه آن انديشه است. دوم، عفّت كه جانمايه اش شهوت است. سوم، قدرت كه جانمايه اش خشم است. چهارم، عدل كه قوام آن در اعتدال قواى نفسانى است.

3163

آنچه موجب فضيلت و برترى انسان است

۱۶۰۳۹.امام على عليه السلام :برترى به حسن كمال و كردارهاى والاست، نه به بسيارى مال و بزرگى كارها (منصبها).

3161

الفَضائِلُ

الكتاب :

اُنْظُرْ كَيْفَ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَ لَلاْخِرَةُ أكْبَرُ دَرَجاتٍ و أكْبَرُ تَفْضِيلاً» . ^۱

تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ مِنْهُمْ مَنْ كَلَّمَ اللّهُ وَ رَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجاتٍ» . ^۲

وَ إسْماعِيلَ وَ الْيَسَعَ وَ يُونُسَ وَ لُوطا وَ كُلاًّ فَضَّلْنا عَلَى العالَمِينَ» . ^۳

الحديث :

۱۶۰۳۱.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :الارتِقاءُ إلَى الفَضائلِ صَعبٌ مُنْجٍ ، الانحِطاطُ إلَى الرَّذائلِ سَهلٌ مُرْدٍ . ^۴

۱۶۰۳۲.عنه عليه السلام :أكرِهْ نفسَكَ علَى الفَضائلِ ؛ فإنّ الرَّذائلَ أنتَ مَطبوعٌ علَيها . ^۵

۱۶۰۳۳.عنه عليه السلام :أقوَى الوَسائلِ حُسنُ الفَضائلِ . ^۶

3161

فضيلت ها

قرآن:

«ببين چگونه بعضى از آنها را بر بعضى ديگر برترى داده ايم. و قطعا درجات آخرت و برترى آن بزرگتر و بيشتر است».

«برخى از آن پيامبران را بر برخى ديگر برترى داديم. از آنان كسى بود كه خدا با او سخن گفت و درجات بعضى از آنان را بالا برد».

«و اسماعيل و يَسَع و يونس و لوط كه جملگى را بر جهانيان برترى داديم».

حديث :

۱۶۰۳۱.امام على عليه السلام :بالا رفتن بر نردبان فضيلتها دشوار، اما رهايى بخش است و فرود آمدن به سوى پستيها آسان، اما مُهلك است.

۱۶۰۳۲.امام على عليه السلام :نفْس خويش را به [پذيرفتن ]فضيلتها مجبور كن؛ زيرا رذايل سرشتى توست.

۱۶۰۳۳.امام على عليه السلام :محكمترين وسيله ها[ى كمال و قرب الهى ]فضيلت هاى نيكوست.