۱۶۵۱۵.كنز العمّال :جاءَ رجلٌ إلى عليّ عليه السلام فقالَ : يا أميرَ المؤمنينَ ، أخبرني عن القَدَرِ، قالَ: طَريقٌ مُظلِمٌ لا تَسلُكْهُ . قالَ : يا أميرَ المؤمنينَ ، أخبِرْني عنِ القَدَرِ . قالَ : بَحرٌ عَميقٌ لا تَلِجْهُ . قالَ : يا أميرَ المؤمنينَ ، أخبِرْني عنِ القَدَرِ . قالَ : سِرُّ اللّهِ قد خَفِيَ علَيكَ فلا تُفْشِهِ . ^۱

۱۶۵۱۶.كنز العمّال عن الحارث عن عليّ بن أبي طالب عليه السلام :أنّه خطبَ الناس يوما ، فقامَ إلَيه رجلٌ ، فقالَ : يا أميرَ المؤمنين، أخبِرنا عَنِ القَدر ، قال : بَحرٌ عَميقٌ فلا تَلِجْهُ . قالَ : يا أميرَ المؤمنينَ ، أخبِرنا عنِ القَدَرِ . قالَ : سِرُّ اللّهِ فلا تَتَكَلَّفْهُ . قالَ : يا أميرَ المؤمنينَ ، أخبِرْنا عنِ القَدَرِ . قالَ : أما إذ أبَيتَ فإنّهُ أمرٌ بَينَ أمرَينِ لا جَبرَ و لا تَفويضَ . ^۲

3228

التَّقديرُ وَ التَّدبيرُ

۱۶۵۱۷.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :يَغلِبُ المِقدارُ علَى التَّقديرِ ، حتّى تكونَ الآفَةُ في التَّدبيرِ . ^۳

۱۶۵۱۵.كنز العمّال :شخصى خدمت امام على عليه السلام رسيد عرض كرد : اى امير المؤمنين! مرا از تقدير آگاه فرما، حضرت فرمود : راهى بس تاريك است، در آن قدم مگذار. [دوباره] عرض كرد: يا امير المؤمنين! مرا از تقدير آگاه فرما. حضرت فرمود: دريايى ژرف است، در آن فرو مرو. [سه باره ]پرسيد: يا امير المؤمنين! مرا از تقدير آگاه فرما. حضرت فرمود: راز خداست و بر تو پوشيده. پس براى فهميدن آن خويشتن را به زحمت مينداز.

۱۶۵۱۶.كنز العمّالـ به نقل از حارث ـ: روزى على عليه السلام خطبه مى خواند. مردى ايستاد و عرض كرد : اى امير المؤمنين! ما را از تقدير آگاه سازيد؟ حضرت فرمود : دريايى ژرف است، در آن فرو مرو. عرض كرد: اى امير مؤمنان! مرا از تقدير، آگاه كن. فرمود: راز خداست، خود را [براى دانستن آن] به زحمت مينداز. [سه باره] پرسيد: اى امير مؤمنان! مرا از تقدير آگاه فرما. فرمود: حال كه اصرار دارى، بدان كه تقدير، امرى است ميان دو امر؛ نه جبر است و نه تفويض.

3228

تقدير و تدبير

۱۶۵۱۷.امام على عليه السلام :تقدير، بر حسابگرى [ما] بدان گونه چيره است كه تدبير مايه آفت و گزند مى شود.

۱۶۵۰۷.عنه عليه السلام :القَدَرُ سِرٌّ مِن سِرِّ اللّهِ ، و سِترٌ مِن سِترِ اللّهِ و حِرزٌ مِن حِرزِ اللّهِ مَرفوعٌ في حِجابِ اللّهِ ، مَطوِيٌّ عَن خَلقِ اللّهِ . ^۱

۱۶۵۰۸.عنه عليه السلام :بِتَقديرِ أقسامِ اللّهِ للعِبادِ قامَ وَزنُ العالَمِ و تَمَّت هذهِ الدنيا لأهلِها . ^۲

۱۶۵۰۹.عنه عليه السلام :كُلَّما ازدادَ عَقلُ الرجُلِ قَوِيَ إيمانُهُ بالقَدَرِ و استَخَفَّ بالغِيَرِ . ^۳

۱۶۵۱۰.عنه عليه السلام :لن يُبطِئَ عنكَ ما قد قُدِّرَ لكَ . ^۴

۱۶۵۱۱.عنه عليه السلام :مَن أيقَنَ بالقَدَرِ لم يَكتَرِثْ بما ^۵ نابَهُ . ^۶

۱۶۵۱۲.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :إنَّ اللّهَ إذا أرادَ شيئا قَدَّرَهُ ، فإذا قَدَّرَهُ قَضاهُ ، فإذا قَضاهُ أمضاهُ . ^۷

۱۶۵۱۳.الإمامُ الهاديّ عليه السلام :المَقاديرُ تُريكَ ما لَم يَخطُرْ بِبالِكَ . ^۸

3227

النَّهيُ عَنِ الخَوضِ فِي القَدَرِ

۱۶۵۱۴.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :مَن تَكَلَّمَ في شيءٍ مِن القَدَرِ سُئلَ عَنهُ يَومَ القِيامَةِ ، و مَن لم يَتَكَلَّمْ فيهِ لم يُسألْ عَنهُ . ^۹

۱۶۵۰۷.امام على عليه السلام :تقدير ، رازى از رازهاى خدا و نهانى از نهانى هاى خدا و دژى از دژهاى دست نيافتنى خداست، كه در پس حجاب خداست و از خلق خدا پنهان است.

۱۶۵۰۸.امام على عليه السلام :با تقدير (اندازه قرار دادن) قسمتهاى خدا براى بندگان است كه جهان روى پاى خود ايستاده و اين دنيا براى مردم آن مى چرخد.

۱۶۵۰۹.امام على عليه السلام :هرچه بر خرد مرد افزوده شود، ايمانش به تقدير قويتر مى شود و به دگرگونيها اهميتى نمى دهد.

۱۶۵۱۰.امام على عليه السلام :آنچه برايت مقدّر شده است، حتماً به تو مى رسد.

۱۶۵۱۱.امام على عليه السلام :كسى كه به تقدير يقين دارد، به آنچه بر سرش آيد اهميتى نمى دهد.

۱۶۵۱۲.امام صادق عليه السلام :خداوند هرگاه چيزى را بخواهد، آن را مقدّر فرمايد و چون مقدّرش كند، حكم آن را صادر فرمايد و هرگاه حكمش را صادر كند، به اجرايش در آورد.

۱۶۵۱۳.امام هادى عليه السلام :مقدّرات چيزهايى را كه به ذهنت خطور نمى كند، نشانت مى دهد.

3227

نهى از ژرف كاوى در موضوع تقدير

۱۶۵۱۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هركه درباره چيزى از تقدير سخن گويد، روز قيامت درباره آن از او سؤال شود و هركه در اين باره خاموش ماند، سؤالى از او نشود.