433
ميزان الحكمه ج 10

3588

ذَمُّ المَدحِ

۱۸۶۶۸.سنن ابن ماجة :أمَرَنا رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله أن نَحثُوَ في وُجوهِ المَدّاحِينَ التُّرابَ . ۱

۱۸۶۶۹.سنن أبي داوود :جاءَ رجُلٌ فأثنى على عُثمانَ في وَجهِهِ ، فأخَذَ المِقدادُ بنُ الأسوَدِ تُرابا فَحَثا في وَجهِهِ ، و قالَ : قالَ رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : إذا لَقِيتُمُ المَدّاحِينَ فاحثُوا في وُجوهِهِمُ التُّرابَ . ۲

۱۸۶۷۰.المحجّة البيضاء :رُوِيَ أنّ رجُلاً مَدَحَ رجُلاً عِندَ النَّبيِّ صلى الله عليه و آله ، فقالَ صلى الله عليه و آله: وَيحَكَ ! قَطَعتَ عُنُقَ صاحِبِكَ لَو سَمِعَها ما أفلَحَ . ثُمّ قالَ : إن كانَ لا بُدَّ أحدُكُم مادِحا أخاهُ فَلْيَقُلْ : اُحِبُّ فُلانا و لا اُزَكّي علَى اللّهِ أحَدا ، حَسيبُهُ اللّهُ إن كانَ يَرى أنّهُ كذلكَ . ۳

۱۸۶۷۱.سنن أبي داوود :أنّ رجُلاً أثنى على رجُلٍ عِندَ النَّبيِّ صلى الله عليه و آله ، فقالَ لَهُ : قَطَعتَ عُنُقَ صاحِبِكَ ، ثلاثَ مَرّاتٍ . ثُمّ قالَ : إذا مَدَحَ أحَدُكُم صاحِبَهُ لا مَحالَةَ فلْيَقُلْ : إنّي أحسَبُهُ كما يُريدُ أن يَقولَ ، و لا اُزَكِّيهِ علَى اللّهِ . ۴

3588

نكوهش ستايش

۱۸۶۶۸.سنن ابن ماجة :رسول خدا صلى الله عليه و آله به ما فرمود كه به صورت مدح گويان خاك بپاشيم.

۱۸۶۶۹.سنن أبى داوود:مردى نزد عثمان آمد و از او ستايش كرد. مقداد بن اسود مشتى خاك برداشت و به صورت او پاشيد و گفت: رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: هرگاه مديحه گويان را ديديد، به صورتشان خاك بپاشيد.

۱۸۶۷۰.المحجة البيضاء:روايت شده كه مردى در حضور پيامبر صلى الله عليه و آله مردى را مدح كرد. حضرت فرمود: واى بر تو! گردن رفيقت را بريدى. اگر اين مدح تو را بشنود، رستگار نمى شود. سپس فرمود: اگر يكى از شما ناگزير خواست برادرش را بستايد، بگويد: فلانى را دوست دارم. ولى از باطن و عاقبت هيچ كس خبر ندارم، حسابش با خداست، اگر برادرش را خوب و شايسته مى بيند.

۱۸۶۷۱.سنن أبى داوود :ـ به نقل از پدرش ـ: مردى در حضور پيامبر صلى الله عليه و آله مردى را ستود. پيامبر سه بار به او فرمود: گردن رفيقت را بريدى. آن گاه فرمود: هرگاه فردى از شما ناچار از ستودن دوست خود شد، بگويد: خيال مى كنم اين گونه است و نظرش را بگويد، اما از باطن و عاقبت كار او خدا آگاه است.

1.سنن ابن ماجة : ۲/۱۲۳۲/۳۷۴۲.

2.سنن أبي داوود : ۴/۲۵۴/۴۸۰۴.

3.المحجّة البيضاء : ۵/۲۸۳.

4.سنن أبي داوود : ۴/۲۵۴/۴۸۰۵.


ميزان الحكمه ج 10
432

3587

أهلُ الوَصفِ الجَميلِ

۱۸۶۶۶.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :الحَمدُ للّهِ الّذي لا يَبلُغُ مِدْحَتَهُ القائلونَ . ۱

۱۸۶۶۷.عنه عليه السلام:اللّهُمّ أنتَ أهلُ الوَصفِ الجَميلِ، و التَّعدادِ الكثيرِ ، إنْ تُؤَمَّلْ فخَيرُ مَأمولٍ ، و إنْ تُرْجَ فخَيرُ (فأكرَمُ) مَرجُوٍّ . اللّهُمّ و قد بَسَطتَ لي فيما لا أمدَحُ بهِ غَيرَكَ ، و لا اُثني بهِ على أحَدٍ سِواكَ ، و لا اُوَجِّهُهُ إلى مَعادِنِ الخَيبَةِ و مَواضِعِ الرِّيبَةِ ، و عَدَلتَ بلِساني عَن مَدائحِ الآدَمِيِّينَ ، و الثَّناءِ علَى المَربوبِينَ المَخلوقِينَ ......... اللّهُمّ و هذا مَقامُ مَن أفرَدَكَ بالتّوحيدِ الّذي هُو لَكَ ، و لَم يَرَ مُستَحِقّا لهذهِ المَحامِدِ و المَمادِحِ غَيرَكَ . ۲

(انظر) المدح : باب 3592.
الحمد : باب 951.
الشُّهرة : باب 2102.
الصدق : باب 2166.

3587

سزاوار ستايش

۱۸۶۶۶.امام على عليه السلام :ستايش از آنِ خدايى است كه گويندگان از مدح و ستايش او ناتوانند.

۱۸۶۶۷.امام على عليه السلام :بار خدايا! تويى سزاوار نيكو ستودن و شايسته ستايش بسيار. اگر به تو آرزو بندند، از آن روست كه تو بهترين آرزو و آرمانى و اگر به تو اميد بسته شود، بدان سبب است كه تو بهترين اميدى. بار خدايا! تو به من توان [سخنورى ] دادى كه با آن غير تو را نستايم و احدى جز تو را ثنا نگويم و آن را متوجّه كانون هاى ناكامى و محروميت و جايگاه هاى شكّ و بى اعتمادى (يعنى مخلوقين كه نه به خير آنها اميدى است و نه به عطايشان اعتمادى) نسازم؛ زبانم را از ستودن آدميان و ثناگويى بر آنان، كه خود دست پرورده و مخلوقند، بازداشتى (و آن را متوجّه مدح و ثناى خودت كردى) ......... خداوندا! در پيشگاه تو كسى ايستاده كه تنها تو را يگانه مى داند و بس و جز تو كسى را سزاوار اين مدح و ستايشها نمى داند.

1.نهج البلاغة : الخطبة ۱.

2.نهج البلاغة : الخطبة ۹۱.

  • نام منبع :
    ميزان الحكمه ج 10
    سایر پدیدآورندگان :
    شیخی، حمید رضا
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    هفتم
تعداد بازدید : 242434
صفحه از 572
پرینت  ارسال به