شرح دعاي صباح (شوشتري) - صفحه 215

ديگرى كنند .
و چون چنين نيست و گاهى شب و گاهى روز است و اين موافق مصالح اهل عالم است ، پس جزم حاصل است كه شب و روز و ظلمت و نور به تدبير مدبّر اَحَدىّ الذّات و قادر الذّاتى است كه شبيه و نظير و مانند و ضدّ و نِد ندارد و هيچ قادر به قدرت ، اين نتواند كرد ، و هيچ عالِم ، به كثرت منافع / 189 / و اسرار آن پى نبرد ، و هيچ مريد ، اراده چنين امر عظيم نتواند كرد ، و از معدوم ، اين نيايد .
و نيز دليل است بر جميع صفات كمال ، و مبرّا و منزّه است از همه سمات نقص و زوال ، و الاّ كِى اين تفضّلات تواند كرد .

وَتُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَتُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ

بيرون مى آورى زنده را از مُرده و بيرون مى آورى مرده را از زنده ؛ يعنى : از مُرده ، فرزند زنده متولّد مى سازد و از زنده ، فرزند مُرده . يا از نطفه و بيضه و دانه ، حيوان و درخت و مرغ بيرون مى آورَد ، و يا خبيث از طيّب و طيّب از خبيث . يا بيرون مى آورى مؤمن و عالم از مُرده كه كافر و جاهل باشد و بالعكس هم اين چنين ؛ زيرا كه ايمان و علم ، مستلزم حيات ابدند و كفر و جهل ، مستتبع ممات ابد ، و اين امور ، دليل اند بر وجود و كمالِ مِن جميع الجهات صانع عالم ، و نيز اين فقره شريفه ، دليل است بر فساد قول ثَنَويّه .

وَتَرْزُقُ مَنْ تَشاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ

و روزى مى دهى از خزائن رحمت خود ، هر كه را مى خواهى بى شمار ، از جهت بسيارى كه هرگاه همه مخلوقات تدبّر كنند از احصاى جزئى از اجزا و از اندكى از بسيار آن ، عاجز آيند و تصوّر مقدار آن نتوانند نمود و به قليلى از آن پى نتوانند برد . پس مقام ، مقام تنزيه است .

سُبْحانَكَ اللّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ، مَنْ ذَا يَعْرِفُ قَدْرَكَ فَلاَ يَخافُكَ ؟ وَ مَنْ ذَا يَعْلَمُ مَا أَ نْتَ فَلاَ يَهابُكَ ؟

پاكى [ تو ] و به پاكى ياد مى كنم تو را از همه نقص ها و عيب ها و از صفات / 190 /

صفحه از 231