جريان شناسي غلوّ - صفحه 108

جريان شناسى غُلوّ

نعمت الله صفرى

يكى از آفاتى كه بدون استثنا گريبانگير همه اديان و مذاهب و مكاتب، اعمّ از الهى و غير الهى، در طول تاريخ شده است، پديده غلوّ و افراط گرايى است؛ غلوّ درباره عقايد، بنيانگذاران، قهرمانان و يا پيروان يك دين و مكتب.
عوامل اين افراط گرايى را مى توان به دو بخش «عوامل درون دينى» مانند ملموس نبودن معارف بلند يك دين براى پيروان، عشق فراوان، جهل و نادانى پيروان، استفاده مادّى بعضى از منتسبين به دين از راه رواج عقايد غلوّآميز و... و «عوامل برون دينى»، مانند ترويج عقايد افراطى از سوى دشمنان يك دين براى هموار نمودن راه محكوم كردن آن دين (از طريق اجراى اصل مؤثرِ حمله به يك عقيده از راه دفاع بد از آن) تقسيم نمود.
اما در هر دو بخش، نتيجه يكسان است و آن ارائه چهره اى تحريف شده و آلوده و به دور از اعتدال از دين مى باشد.
متأسفانه در همان قرون اوليّه اسلام، اين دو دسته از عوامل، دست به دست هم داده و در

صفحه از 126