روش و عملكرد عمومى نجاشى در فهرست
رحيمه شمشيرى ۱
دكتر مهدى جلالى ۲
چكيده
احمد بن على بن احمد بن عباس نجاشى (م 450ق) از فهرست نگاران مهم شيعه و فهرست او از قديمى ترين فهرست هاى شيعى است. گرچه نجاشى بيشتر به عنوان عالم رجالى و فهرست او يكى از كتاب هاى چهارگانه اساسى رجالى شيعه شناخته شده، ليكن در اين مقاله به كتاب او صرفا به عنوان فهرست اصول و مصنفات نگرسته ايم و سعى نموده ايم روش نجاشى را در بيان اطلاعات عمومى درباره نويسندگان و مؤلّفات آنان و چگونگى ارائه آن به دست آوريم.
كليد واژه ها: فهرست، نجاشى، مؤلفات، آثار.
مقدمه
دانش فهرست، علمى است كه از خصوصيات و مشخصات كتاب ها و نويسندگان آن بحث مى كند. ۳ در گذشته معمولاً براى متون و نوشته هاى عموما مذهبى، فهرست هايى به صورت سياهه تهيه مى شد. البته شيوه كار در گذشته با شيوه فهرست نويسى امروزى كاملاً متفاوت بوده است. به هر صورت در گذشته، نوشتن مشخصات كتاب شناختى كتاب ها و رساله ها را ـ كه به منظور خاصى انجام مى گرفت ـ «فهرست نگارى» يا «فهرست بردارى» مى ناميدند. ۴
در وجه نياز به فهرست نويسى اصول و مصنفات گفته شده:
محدّثان قرن دوم و سوم پى بردند كه دروغگويان، همان طور كه حديث جعل مى كنند، كتاب هم
1.كارشناس ارشد علوم قرآن و حديث.
2.استاديار دانشگاه فردوسى مشهد.
3.«تحقيق درباره كتاب كافى»، ص۱۸.
4.فهرست نويسى، اصول و ارزش ها، ص۲۰.
