المال و ساير جهات وقف مزبور را بدستور متن بسيورغال ابدى سركار آستانه مقدسه مزبور مقرر و ثواب اين وقف را نيز قربة الى تعالى بروح مطهر آن امامزاده لازم الاحترام هديه نمودند تغيير دهنده به لعنت ابدى و سخط سرمدى گرفتار گردد و كان ذلك فى شهر ربيع المولود من شهور سنه ثلث و عشرين و مائه بعد الالف 1123. ۱
29 ـ گنجينه دانشمندان، محمّدشريف رازى (معاصر)
تهران رى
شهر رى كه در جنوب تهران واقع و اكنون متّصل به يكديگر است از امهات بلاد و شهرهاى باستانى ايران و بناء آن در عهد كيومرث و يا عصر حضرت شيث هبة اللّه فرزند حضرت آدم ابوالبشر على نبيّنا و آله و عليه السلام بوده، و آن را دو برادر به نام رى و راز بنا كرده و پس از پايان در اسم آن اختلاف كردند كه به نام كدام باشد.
بزرگان آن زمان بدين كيفيّت رفع نزاع نمودند كه شهر به نام يكى (رى) و منسوبين به شهر به نام ديگرى (رازى) باشد و با اين طريق بين آنان اصلاح كردند و از همان زمان موسوم به رى و رازى گرديد.
نگارنده كه زادگاهم آنجاست تاريخ آن را مبسوطا نوشته و در اينجا براى عدم مجال اجمالى از آن را مى نگارم.
شهر رى يكى از شهرهاى بزرگ تاريخى و باستانى خاورميانه است و قرن ها پايتخت كشور و مقرّ سلطنت ملوك ديالمه و آل بويه و سلاجقه و ملوك ديگر و از پرجمعيت ترين شهرهاى ايران بوده كه به گفته نجم الدين كبرى صاحب مرصاد العباد كه خود حاضر حادثه بوده در يك حمله مغول پانصدهزار نفر مردم از آن كشته شده غير از زن ها و كودك ها.
يكى از شعراء قديم درباره عظمت و موقعيت شهر رى گفته است:
معدن مردمى و كان كرم شيخ بلادرى بود رى كه چو رى در همه عمالم نبود
كافى ست در موقعيت رى اين كه عمر بن سعد وقاص لعنة اللّه دين و آخرت خود را به طمع حكومت كردن چند صباحى در آن از دست داد و صريحا گفت:
ءأترك ملك الرّى و الرّى منيتىام ارجع مأثوما بقتل حسينى
آيا واگذارم حكومت رى را و حال آن كه آن منتهاى آرزوى من است. يا برگردم گنه كار بكشتن ابى عبداللّه الحسين عليه السلام .
اين شهر چندين بار و ويران و مردمش هلاك و يا فرار و مهاجرت به نقاط ديگر نموده اند تا جايى كه وقتى جز آستان مقدس حضرت عبدالعظيم عليه السلام ديگر هيچ چيز باقى نماند ولى به بركت اين وجود مبارك كم كم ويرانى ها روبه عمران گذارد و پراكندگى ها با اجتماع گراييد تا امروز كه مى بينيد متصل به تهران شده و عمارت ها و منازل عالى و رفيع و بناهاى محكم در آن تأسيس گرديده و اكنون بالغ بر دويست هزار جمعيت دارد.