به رونق بود ... تنها شيخ عبدالجبار بن عبداللّه بن على المقرى رازى در مدرس خود در اين شهر به چهارصد شاگرد درس مى گفت. شاهان آل سلجوق به اشاعه مدارس و نشر معارف و ترويج هنر اهتمامى كافى داشتند. به قول آرتور پوپ «شهر رى خصوصا يكى از پايتختهاى فرهنگ جهان شد». ۱ ... طى مراحل تحصيل، بدان ترتيب كه شهيد ثانى مقتول به سال 966 در منية المريد نقل كرده، برحسب استعداد و قابليت دانشجو از 16 تا 25 سال زمان مى گرفت و چنان معمول بود كه تأهل و تزويج را تا پايان تحصيل به تعويق انداختند، چه گفته اند: «ذُبِح العلم في فروج النّساء». ۲
... سلطان محمود پس از تصرف هندوستان و مناطق وسيع ديگر با دادن تلفات سنگين سرزمين غور رادر افغانستان به تصرف خود درآورد و سپس خوارزم و بلخ را تسخير كرد، بعد بسيارى از نواحى ماوراءالنهر را متصرف شد و در سال 420 به قصد فتح رى و اصفهان حركت كرد.
فجايع محمود در رى
محمود پس از تصرف رى، بر خزاين و كتابخانه گرانبها و ذيقيمت مجدالدوله دست يافت و پس از تصرف يك ميليون دينار وجه نقد و پانصدهزار دينار جواهر او، بسيارى از كتب گرانبها و كم نظير مجدالدوله را به اين عنوان كه حاوى مطالب فلسفى و حكمتى و نجومى است، سوخت و از بين برد و حكومت ديالمه را برانداخت و عده زيادى را به جرم بددينى كشت.
انقراض دولت آل بويه در رى
در كتاب مجمل التواريخ و القصص كه در سال 520 هجرى در عهد سلطان سنجر تأليف شده و نويسنده آن معلوم نيست، لشكركشى محمود بن سبكتگين را به شهر رى بيان كرده مى نويسد: «سلطان پس از آن كه از رى خواسته و اموال فراوان گرد آورد