317
شناخت نامه حضرت عبدالعظيم حسني (ع) و شهر ري ج14

مورخين يونانى، اسكندر مقدونى در تعقيب داريوش سوم خود را به «راگا» رسانيد و سلوكوس اول آن را تجديد بنا كرد. رى را در دوران اشكانيان «آرساكيا» ۱ ناميدند. ۲
رى در سنت زرتشتى اهميت زيادى داشته و يكى از مراكز اصلى دين زرتشتى بوده است. بنابر مندرجات يسنا، هر ناحيه اى پنج رئيس (رَد) دارد به استثناى رى كه تنها چهار رئيس دارد و در اين شهر رئيس مملكت و رئيس روحانى يكى است كه همان زرتشت است. ۳ مركز مُغان يعنى روحانيان و خادمان اصلىِ كيش زرتشتى و قبيله آنان شهر رى بود. مَسمُغان، يعنى بزرگان مغان، در دماوند يعنى در منطقه بزرگ رى، مسكن داشت. ۴ به نظر نگارنده دلايلى وجود دارد كه احتمالاً زادگاه زرتشت در كناره جنوبى رويان (لواسان كوچك) در منطقه رى بوده است. ۵
رى در سال هاى 22 ـ 25 ه.ق به تدريج به دست اعراب فتح شد. مهم ترين حمله مسلمين به رى در 22 ه.ق اتفاق افتاد. در اين سال نُعَيم بن مُقَرِّن سردار عرب رهسپار رى گرديد و با سياوخش بن مهران، مرزبان رى، كه از خاندان بهرام چوبين بود به جنگ پرداخت. در اين وقت زينبدى (زينى، زينبى) پسر فرخان، يكى از دهقانان و سرداران كه با سياوخش دشمنى داشت، در نهانى به اعراب پيوست و رى به دست مسلمين فتح شد. در تاريخ بلعمى آمده است كه:
نُعيم، شهرستان رى، آن شهرستان كهن ويران كرد و هنوز ويران است.
پس از اين شكست، مرزبانىِ رى به زينبدى واگذار شد. نعيم دستور داد رى باستان را خراب كنند و هم او به زينبدى فرمان داد تا رىِ نو را در مشرق رى باستان

1.در حال حاضر شهر رى و شهر تهران به هم وصل شده اند و اين مرزبندى را كه نمايانگر رى و تهران سى سال پيش است براى روشن شدن مطلب ذكر نموديم.

2.Arsakia.

3.دايرة المعارف فارسى، ص ۱۱۴۳؛ فرهنگ معين، اعلام، ص ۶۳۶؛ يادداشت هاى چاپ نشده حسن تاج بخش.

4.يسنا، ج ۱، ص ۲۱۲.

5.مزديسنا و ادب پارسى، ج ۱، ص ۸۱؛ تاريخ دامپزشكى و پزشكى ايران، ج ۱، ص ۱۹۱ ـ ۱۹۲.


شناخت نامه حضرت عبدالعظيم حسني (ع) و شهر ري ج14
316

خاله را از چهارگونه سهو افتاده است اول آن كه به بيمارستانه بايد رفتن، دوم آن كه به طبيب يهودى بايست نمود، سيوم آن كه بول عادت باشد نه غايط، چهارم آن كه در شيشه كند نه در دبّه. ۱
نتيجه آن كه، به نظر مى رسد بيمارستان رى در زمان ساسانيان تأسيس شده، در دوران اسلامى فعاليت داشته و در قرن سوم هجرى قمرى به اوج اهميت خود رسيده باشد. از آن پس تا حمله مغولان رونقى داشت و پس از هجوم تاتاران همراه با خودِ شهر رى نابود شد.

رى در گذر زمان

رى ۲ كه در پارسى باستان «راگا» ۳ ، در زبان اوستايى «راگها» ۴ و در منابع يونانى «راگس» ۵ ناميده مى شود، شهرى قديمى است كه ويرانه هاى آن در حدود هشت كيلومترى جنوب و جنوب شرقى تهران ۶ ، در كرانه شمالى حضرت عبدالعظيم قرار دارد. ناحيه اى است حاصل خيز كه بين كوه هاى البرز و بيابان قرار گرفته و از قديم مركز ارتباط شرق و غرب ايران بوده است. رى در زمان هخامنشيان بين دروازه بحر خزر (دربند) و ناحيه «ماد» قرار داشت و جزء ماد بزرگ بود. داريوش در كتيبه بيستون از اين شهر ياد كرده است، در «چشمه على» كه از كانون هاى اوليه سكونت مردم در شهر رى بوده است، نقش برجسته اردشير اول هخامنشى (حك. 464 ـ 424 ق.م) وجود دارد كه فتحعلى شاه قاجار دستور داد نقش خود را در آن حك كنند. به قول

1.نقض، ص ۲۵۴.

2.ر.ك: ج ۹، ص ۱۷۴ (با يقين ترينِ امّت).

3.Rey.

4.Raga.

5.Ragha.

6.Rages.

  • نام منبع :
    شناخت نامه حضرت عبدالعظيم حسني (ع) و شهر ري ج14
    تعداد جلد :
    6
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 93912
صفحه از 416
پرینت  ارسال به