تأملى بر روايات خواب قيلوله - صفحه 72

برخى از اين روايات را به ترتيب زمانى صدور از معصوم مى آوريم.

۱.در روايتى از امام صادق عليه السلام به نقل از پدر بزرگوارشان امام باقر عليه السلام آمده است كه فرمود:ان اعرابيا اتى النبى فقال يا رسول اللّه : انّى كنتُ رجلاً ذَكورا فَصِرتُ نَسِيّا فقال له النبى: لَعَلّك اعتدت القائله فتركتها. فقال: اَجَلْ. فقال له النبى: فَعُدْ يرجع اليك حِفظُك ان شاءاللّه ؛ ۱

۰.مردى باديه نشين نزد پيامبر آمد و گفت: اى رسول خدا، من مردى با حافظه قوى بودم و اكنون فراموش كار شده ام. پيامبر به او گفت: شايد قبلاً به خواب قيلوله عادت داشته اى و آن را ترك كرده اى. باديه نشين گفت: آرى همين طور است. پيامبر به او فرمود: به عادت خودت و انجام خواب قيلوله برگرد، ان شاءاللّه حافظه تو دوباره برمى گردد.

همين روايت را با اندكى اختلاف و از طريق ديگرى، صاحب وسائل الشيعة در باب «استحباب القيلولة» آورده است. ۲
رسول خدا، در اين روايت، به فردى كه قبلاً عادت به خواب قيلوله داشته و سپس بر اثر ترك عادتش به اين خواب دچار كم حافظگى و فراموشى شده، سفارش مى كنند كه براى بازگشت حافظه اش به انجام خواب قبلى اش رجوع كند.

۲.در روايت ديگر از امام صادق عليه السلام ، باز آن حضرت از پدرشان امام باقر عليه السلام نقل مى كنند كه فرمود:قال رسول اللّه صلى الله عليه و آله وسلم: تعاونوا بِاكل السَحور على صيامِ النهار و بالنوم عند القيلوله على قيام الليل؛ ۳

۰.رسول خدا صلى الله عليه و آله وسلم فرمود:با خوردن سحرى يكديگر را بر روزه گرفتن در روز كمك كنيد، و با خواب قيلوله يكديگر را بر عبادت شبانه و شب زنده دارى يارى رسانيد.

مقصود از يارى رساندن، اين است كه فرصت انجام اين دو عمل را براى يكديگر ايجاد كنيد.
در اين روايت بر انجام خواب قيلوله سفارش شده است تا زمينه شب زنده دارى و عبادت در شب را فراهم سازد.

۳.كلينى و صدوق، با سند خود، به نقل از حسن بن صدقه از امام ابوالحسن عليه السلام آورده اند كه حضرت فرمود:قيلوا فان اللّه يطعم الصائم و يسقيه فى منامه؛ ۴

۰.خواب قيلوله انجام دهيد؛ زيرا كه خداوند در خواب به روزه دار غذا مى خوراند و آب مى نوشاند.

مقصود از ابوالحسن، در اين روايت، امام كاظم عليه السلام است؛ به دليل اين كه حسن بن صدقه از اصحاب امام صادق و امام كاظم عليهماالسلام است. ۵

1.. مسند ابن حنبل: ج ۷ ص ۲۹۶ ح ۲۰۳۶۴ ، المصنّف لابن أبي شيبة: ج ۵ ص ۳۸ ح ۲ ، الطبقات الكبرى: ج ۷ ص۲۹، المستدرك على الصحيحين:ج۳ ص۵۰۲ ح۵۸۷۴، السنن الكبرى:ج۱۰ ص۴ح۱۹۶۶۴ كلاهما نحوه ، كنز العمّال : ج ۹ ص ۲۶۶ ح ۲۵۹۶۹ .

2.وسائل الشيعة، ج۶ ، ص۵۰۱ .

3.ر. ك: من لايحضره الفقيه، ج۲، ص۸۷ ؛ وسائل الشيعة، ج۱۰، ص۱۴۵.

4.. نهج البلاغة: الحكمة ۱۷۷ ، خصائص الأئمّة : ص ۱۱۰ ، بحار الأنوار: ج ۷۵ ص ۴۴ ح ۱۲.

5.ر. ك: معجم رجال الحديث، ج۴، ص۳۶۴.

صفحه از 79