بيمارى هاى خطرناك ، و حفاظت در برابر دشمنان خواهد بود ، چنان كه امام على عليه السلام اجازه نمى داد كسى از او پاسدارى نمايد؟
پاسخ سؤال نخست ، اين است كه اجل ، چه موقوف و چه محتوم آن ، مى تواند نگهبان انسان باشد ؛ زيرا در اجل محتوم ، انسان تا به آن نقطه نرسد ، براى ادامه زندگى فرصت دارد ، و در اجل معلَّق (موقوف) ، تا معلَّقٌ عليه تحقّق نيابد ، اجلِ انسان فرا نخواهد رسيد.
پاسخ سؤال دوم نيز اين است كه مبارزه با بيمارى ها و حفاظت در برابر دشمنان ، بى ترديد براى پيشگيرى از اجل معلَّق ، ضرورى است و آنچه از امام على عليه السلام در باره ممانعت از حراست ايشان نقل شده ، به دليل آن است كه مى دانستند چگونه شهيد مى شوند ^۱ و قابل تسرّى به افراد معمولى نيست .

پنج . حكمت پوشيده بودنِ اَجَل

و آخرين نكته ، مستور بودن اجل انسان است كه نشانه تدبير و حكمت آفريدگار هستى است.
پنهان بودن اجل ، حقيقتا يكى از نعمت هاى بزرگ الهى است . تأمّل در اين حقيقت ، نشان مى دهد كه علم ، همه جا نعمت نيست ؛ بلكه گاه ، جهل ، نعمت است ؛ ^۲ چرا كه اگر انسان مقدار عمر خود را بداند ، چنانچه عمرش كوتاه باشد ، اضطراب ، زندگى را بر او تباه مى كند و اگر عمرش بلند باشد ، غفلت ، او را از پا در مى آورد و مانع آينده نگرى اش مى گردد . ^۳