1432

استِعمالُ الرَّأي فِي الدِّينِ

۰.7075.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : تَعمَلُ هذهِ الاُمّةُ بُرهَةً مِن كتابِ اللّه ِ ، ثُمّ تَعمَلُ بُرهةً بِسُنَّةِ رسولِ اللّه ِ ، ثُمّ تَعمَلُ بالرأيِ ، فإذا عَمِلُوا بالرأيِ فقد ضَلُّوا و أضَلُّوا . ^۱

۰.7076.عنه صلى الله عليه و آله : مَن قالَ في الدِّينِ برأيِهِ فَقَدِ اتَّهَمَنِي . ^۲

۰.7077.عنه صلى الله عليه و آله : مَن تَكَلَّمَ بالرَّأيِ فَقَدِ اتَّهَمَنِي في الدِّينِ . ^۳

۰.7078.عنه صلى الله عليه و آله : لَم يَزَلْ أمرُ بَنِي إسرائيلَ مُعتَدِلاً حَتّى نَشَأَ فيهِمُ المُوَلَّدُونَ و أبناءُ سَبايا الاُمَمِ التي كانت بنو إسرائيلَ تَسبِيها ، فقالوا بالرأيِ فَضَلُّوا و أضَلُّوا . ^۴

۰.7079.كنز العمّال : قالَ الإمامُ عليٌّ عليه السلام : ثلاثةٌ لا يُقبَلُ مَعهُنَّ عَمَلٌ : الشِّركُ ، و الكُفرُ ، و الرأيُ . قالوا : يا أميرَ المؤمنينَ : ما الرَّأْيُ ؟ قالَ : تَدَعُ كتابَ اللّه ِ و سُنَّةَ رسولِهِ و تَعمَلُ بالرَّأيِ . ^۵

1432

به كارگيرى انديشه در دين

۰.7075.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : اين امّت مدّت زمانى به كتاب خدا عمل مى كنند و سپس مدّتى به سنّت رسول خدا صلى الله عليه و آله و آن گاه مدّتى به رأى . پس هرگاه به رأى عمل كنند ، گمراه شوند و ديگران را نيز گمراه سازند .

۰.7076.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هركه در دين به رأى خود سخن گويد، به من اتّهام زده است .

۰.7077.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هركه به رأى سخن گويد ، مرا در دين متّهم كرده است .

۰.7078.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : بنى اسرائيل پيوسته طريق اعتدال مى پيمودند ، تا آن كه دو رگه ها و فرزندان اقوام اسيرى كه بنى اسرائيل به اسارتشان مى گرفتند، در ميان ايشان رشد يافتند و به اظهار نظر [در دين ]پرداختند و بدين سان هم خود گمراه شدند و هم ديگران را گمراه كردند .

۰.7079.كنز العمّال : امام على عليه السلام فرمود : با وجود سه چيز هيچ عملى پذيرفته نمى شود : شرك و كفر و رأى . عرض كردند : اى امير المؤمنين! مقصود از رأى چيست؟ فرمود : اين كه كتاب خدا و سنّت رسول او را بگذارى و به رأى عمل كنى .