الأربعون حديثاً - صفحه 15

درخشش و نمود روايتِ متواتر ۱ ، يا مشهور ۲ ، ويا دستِ كم ، مستفيض ۳ «مَنْ حفظ مِنْ اُمّتي أربعينَ حديثاً ، ممّا يحتاجون إليه من أمر دينهم ، بعثه اللّه يوم القيامة فقيهاً عالماً» ۴ ، بر تاركِ متون حديثىِ خاصّه وعامّه ، به يقين در شوراندنِ اين انديشه و گستراندنِ اين ساحت ، تأثير فراوان داشته است .
به هر روى ، چه واژه «حَفِظَ» را بر نشر و نگاهدارى پيام شريعت و چهل بانگ دينى در ميان جامعه معنا كنيم و يا آن را در مفهوم «از بَر كردن» كه كتابت را هم شامل شود ، منحصر بدانيم ، ويا با نظر به اختلاف نسخه ها و نيز نقل هاى گونه گون حديث ـ كه در برخى منابع به جاى «مَنْ حَفِظَ» ، «مَنْ حَملَ» ، «مَنْ نَقَلَ» ويا «مَنْ كَتَب» آمده است ـ ، آن را از باب نقل به معنا و نظر عرف ، اعمّ از «در ياد سپردن» بدانيم ، موجب شده است كه بازار اين نوع نگارش در ميان شيعيان و نيز سنيان هماره گرم و پويا باشد ، تا آنجا كه پاره اى شمارگان اربعين نگارى ها را تا هزار هم گفته اند ۵ .

1.شرح الكافي ، ملا صالح مازندرانى ، ج۲ ، ص۲۲۸ .

2.مرآة العقول ، ج۱ ، ص۳۴ .

3.الأربعين ، محمدباقر بن محمدتقى مجلسى ، ص۱۰ .

4.الخصال ، ص۳۲۰ ؛ الوافي ، ج۱ ، ص۱۳۶ ؛ بحار الأنوار ، ج۲ ، ص۱۵۸ ؛ كنز العمال ، ج۱۰ ، ص۲۲۵ ؛ كشف الظنون ، ج۲ ، ص۱۰۳۶ .

5.زندگانى سردار كابلى ، كيوان سميعى ، ذيل كتاب اربعين سردار كابلى . براى اطّلاع بيشتر ، ر . ك : الأربعون حديثاً ، محمّدتقى شوشترى ، ص۳ ؛ نيز ر . ك : فصل نامه علوم حديث ، ش۱۴ ، ص۱۳۹ ؛ «چهل حديث نويسى و حديث اربعين» ، دكتر نادعلى عاشورى ؛ ماه نامه آيينه پژوهش ، ش۶۶ ، ص۱۸۵ : «گزارش از شصت اربعين علوى» ، از نگارنده .

صفحه از 32