آيت اللّه محمّد محمّدى رى شهرى در آبان ۱۳۲۵ ش در شهر رى درخانواده اى متديّن ديده به جهان گشود . وى پس از پايان تحصيلات ابتدايى ، درسال ۱۳۳۹ ش ، وارد حوزه علميه شهر رى (مدرسه برهان) شد و در سال ۱۳۴۰ ش ، براى ادامه تحصيل به قم رفت و تا پيروزى انقلاب اسلامى در سال ۱۳۵۷ ـ بجز مدّت كوتاهى كه به دلايل سياسى به حوزه هاى علميه مشهد و نجف مهاجرت كرد ـ به گذراندن مدارج تحصيلى و تدريس در حوزه علميه قم اشتغال داشت .
وى سطوح عالى حوزه را نزد اساتيد بزرگى همچون آيات عظام : حاج ميرزا على مشكينى ، حاج شيخ محمد فاضل لنكرانى و حاج سيد محمدباقر طباطبايى سلطانى تلمّذ نمود . همچنين درس خارج اصول را از محضر آيات عظام: مرحوم حاج شيخ محمدعلى اراكى و حاج شيخ حسين وحيد خراسانى استفاده كرد و درس خارج فقه را از محضر آيات عظام : حاج ميرزا على مشكينى ، حاج شيخ جواد تبريزى ، مرحوم حاج سيد محمدرضا گلپايگانى و مرحوم حاج شيخ مرتضى حائرى بهره برد .
وى پس از سالها حضور در دروس خارجِ فقه و اصول ، به درجه اجتهاد نايل آمد و اجتهاد وى از سوى برخى اساتيد برجسته حوزه علميه قم گواهى گرديد كه پس از نصب ايشان در دوران حیات امام راحل و مقام معظّم رهبرى به مَناصبى كه شرط احراز آنها «اجتهاد» است ، بارها تأييد گرديد . وى همچنين به دريافت اجازه روايت حديث از برخى علما و محدّثان بزرگ جهان اسلام ، از جمله آيتاللّه حاج آقا رضا بهاء الدينى ، توفيق يافت . از ديگر موفقيت هاى ايشان ، می توان به توفيق حفظ كلّ قرآن كريم اشاره كرد .
فعاليتهاى اجتماعى ـ سياسى
آيتاللّه رى شهرى از ابتداى نهضت اسلامى بويژه در جريانات 15 خرداد 1342 ،با اهداف و ديدگاههاى حضرت امام قدس سره آشنا شد . وى در تاريخ 20/4/1344 به وسيله ساواك مشهد دستگير و به زندان محكوم گرديد . وى در سال 1345 ضمن تمرّد از شركت در جلسه دادگاه تجديد نظر ساواك ، به نجف اشرف رفت و در سال 1346 به ايران باز گشت و حدود هجده ماه در حوزه علميه مشهد به تحصيل پرداخت . وى در همين مدّت مجددا تحت تعقيب ساواك قرار گرفت و در دادگاه تجديد نظر ، بار ديگر به زندان محكوم شد .
آيت اللّه رى شهرى در سال 1356 به دليل سخنرانى عليه رژيم شاه در حسينيه اصفهانى هاى آبادان از سوى ساواك ، ممنوع المنبر شد . همچنين به دليل سخنرانى عليه رژيم در نهاوند ، آبادان ، مشهد ، هرمزگان و زابل ، مورد تعقيب ساواك بود و تظاهرات مردم هرمزگان و زابل در جريان قيام سراسرى مردم ايران عليه رژيم ، عمدتا پس از سخنرانىهاى ايشان صورت گرفت .
مسئوليتها
آيت اللّه رى شهرى پس از پيروزى انقلاب اسلامى همچنان به فعاليت هاى اجتماعى ـ سياسى اشتغال داشته است .
مسئوليت هاى وى پس از پيروزى انقلاب اسلامى عبارت اند از :
1. حاكم شرع دادگاه هاى انقلاب اسلامى
وى پس از پيروزى انقلاب اسلامى در سمت حاكم شرع دادگاه هاى انقلاب اسلامى دزفول، بهبهان، گچساران، بروجرد، رشت و گنبد كاووس خدمت كرد.
2. رئيس دادگاه انقلاب ارتش
با توجه به اهميت حفظ و اصلاح نيروهاى مسلح پس از پيروزى انقلاب اسلامى و به منظور مقابله با توطئه هاى گروهكهاى ضد انقلاب در اين ركن مهم، آیت الله رى شهرى در اواسط سال ۱۳۵۸ به رياست دادگاه انقلاب ارتش منصوب شد. مهمترين مسايلى كه در طول تصدى ايشان مورد بررسى قرار گرفت عبارتند از:
الف : رسيدگى به اتهامات متهمين به توطئه در پايگاه هاى هوايى تبريز «توطئه حزب منحله خلق مسلمان» اصفهان و بوشهر.
ب : محاكمه متهمين به شركت در كودتاى نافرجام نوژه ۱۸/۴/۵۹ .
ج : رسيدگى به ماجراى توطئه قطب زاده.
د : رسيدگى به اتهامات سران نظامى حزب توده.
3. وزير اطلاعات
وى نخستين وزير اطلاعات در جمهورى اسلامى ايران است كه با كسب آراء اكثريت قاطع نمايندگان مجلس شوراى اسلامى در تاريخ ۶/۶/۱۳۶۳ به اين سمت منصوب گرديد. برجسته ترين اقداماتى كه در طول تصدى ايشان صورت گرفت عبارتند از:
الف: تأسيس وزارت اطلاعات
ب : برخورد قاطع با عوامل ترور و بمب گذارى و گروهكهاى ضد انقلاب.
ج : دستگيرى جاسوسان فعال آمريكايى در بخشهاى مختلف.
د : دستگيرى باند منحرف مهدى هاشمى به فرمان امام راحل(ره).
4. دادستان كلّ كشور
وى در تاريخ ۳۰/۵/۱۳۶۸ به دادستانى كل كشور منصوب شد و تا اوايل سال ۱۳۷۰ در اين سمت خدمت كرد.
5. دادستان دادگاه ويژه روحانيت
در تاريخ ۱۳/۱۰/۱۳۶۸ از سوى رهبر معظم انقلاب اسلامى حضرت آيت الله خامنه اى به عنوان دادستان ويژه روحانيت منصوب شد،
« جناب عالى را كه بحمدالله برخوردار از صلاحيتهاى علمى و عملى و داراى منزلت شايسته اى در نظام جمهورى اسلامى مى باشيد به دادستانى اين دادگاه منصوب مى كنم»
6. دبير كلّ جمعيت دفاع از ارزشهاى انقلاب اسلامى
طى سالهاى ا خير، شمارى از مقامات علمى و سياسى، ضمن مراجعات مكرّر به آقاى محمّدى رى شهرى، با تشريح شرايط كشور، حضور فعال ايشان را در صحنه سياسى براى كمك به حل معضلات فرهنگى، اجتماعى، سياسى و اقتصادى امرى لازم مى خواندند تا اينكه ايشان پس از بررسى و مشورتهاى لازم در پانزدهم خرداد ۱۳۷۴ به همراه جمعى از شخصيتهاى مذهبى و سياسى، جمعيت دفاع ارزشهاى انقلاب اسلامى را بنيان نهاد که در تاریخ 24/8/1377 طی بيانيه اى تعطيلى خود را اعلام كرد .
7. توليت آستان حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام
وى در تاريخ ۲۰/۱/۱۳۶۹ به فرمان رهبر معظم انقلاب اسلامى حضرت آيت الله خامنه اى به توليت آستان مقدّس عبدالعظيم حسنى عليه السّلام منصوب گرديد. انتصاب ايشان آغاز تحول اساسى در عمران و توسعه اين مجموعه مهم مذهبى بوده است، مطالعه اوليه و طراحى پروژه هاى مورد نظر با هدف ايجاد امكانات مذهبى، فرهنگى و رفاهى براى زائران، ارتقاء سطح فرهنگى منطقه و ارج نهادن به مقام شامخ اهل بيت پيامبر اسلام صلوات الله عليهم اجمعين از سال ۱۳۶۹ آغاز شد و از سال ۱۳۷۱ به صورت اجرايى درآمد. زيربناى تقريبى طرح يكصدوبيست هزار متر مربع است كه در زمينى به مساحت سى وهفت هزار متر مربع در حال احداث است.
8. نماينده مردم استان تهران در مجلس خبرگان رهبرى
ايشان در انتخابات دومين دوره مجلس خبرگان رهبرى به عنوان داوطلب منفرد شركت كرد و از سوى مردم استان تهران برگزيده شد، همچنين در سومين دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبرى داوطلب منفرد بود كه اين بار كانديداتورى ايشان از سوى جامعه محترم مدرسين حوزه علميه قم و جامعه روحانيت مبارز و ساير گروههاى سياسى مورد حمايت قرار گرفت و با رأى قاطع مردم بار ديگر به نمايندگى اين مجلس انتخاب گردید.
9. عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام
10. نماينده ولىّ فقيه و سرپرست حجاج
آقاى رى شهرى در تاريخ ۶/۲/۱۳۷۰ به سمت نماينده مقام معظم رهبرى و سرپرست حجاج منصوب شد، در متن حكم رهبر معظم انقلاب اسلامى آمده است:
«جناب عالى را كه از چهره هاى سرافراز جمهورى اسلامى و داراى مواقف افتخار آميز در طول ساليان گذشته و همواره كارگزارى امين و شجاع و كارآمد براى انقلاب و پيشواى عظيم راحل آن بوده ايد به سمت نماينده خود وسرپرست حجاج محترم ايران منصوب مى كنم».
11. رئيس مؤسسه علمى ـ فرهنگى دار الحديث
اوّلين و بزرگترين مجموعه فرهنگى در زمينه حديث و علوم مربوط به آن . اين مؤسسه كه ريشه در تحقيقات و تأليفات شخصى ايشان دارد، در تاريخ ۲۲/۸/۱۳۷۴ مصادف با سالروز ولادت فرخنده حضرت فاطمه زهراعليها السلام با پيام مقام معظم رهبرى و با حضور انديشمندان و بزرگان حوزه و دانشگاه رسماً افتتاح شد. در بخشى از پيام معظم له آمده است:
«....اكنون تأسيس مجمع دارالحديث به همّت جناب حجت الاسلام والمسلمين آقاى رى شهرى كه در كار حديث گذشته از شوق و علاقه، تبحر و سابقه و تجربه نيز دارند، اين مژده را مىدهد كه به حصول اين خواسته ها و نيازها در امر حديث به تدريج نزديك خواهيم شد. انشاءاللَّه تعالى...»
12. رئيس دانشگاه قرآن و حديث
این دانشگاه شامل دانشکده های :
1- دانشکده علوم و معارف قرآن، 2- دانشکده علوم و معارف حدیث، 3- دانشکده علوم و معارف اسلامی
13. رئيس پژوهشگاه قرآن و حدیث
این پژوهشگاه شامل پژوهشکده های :
1- پژوهشکده علوم و معارف حدیث، 2- پژوهشکده تفسیر اهل بیت(علیهم السلام)، 3- پژوهشکده کلام اهل بیت(علیهم السلام)، 4- پژوهشکده اخلاق و روان شناسی اسلامی
آيت اللّه رى شهرى در كنار فعاليت هاى اجتماعى ، به كار تحقيق ، تأليف و تدریس خارج فقه و تفسیر نيز اشتغال دارد .از ایشان آثاری به جا مانده است که در ذیل فهرست آن می آید:
آثـــار:
|
1. دانش‌نامه قرآن و حدیث ،
|
16 جلد تا حرف ب
|
عربی _ فارسی
|
|
1.1. موسوعة معارف الکتاب و السنّة ،
|
10 جلد تا حرف ب
|
عربی
|
|
2. میزان‌الحكمة ،
|
14 جلد
|
عربی _ فارسی _ اردو
|
|
2.1. میزان الحكمة ،
|
10 جلد
|
عربی
|
|
2.2. منتخب میزان الحكمة
|
|
عربی _ فارسی ، عربی ، فارسی
|
|
2.3. گزیده میزان الحکمة
|
|
انگلیسی، ترکی استانبولی، ترکی آذری، اندونزیایی، بوسنیایی، تاجیکی
|
|
3. دانش‌نامه عقاید اسلامی
|
10 جلد
|
عربی _ فارسی
|
|
3.1- موسوعة العقائد الاسلامیة
|
8 جلد
|
عربی
|
|
4. دانش‌نامه‌امیرالمؤمنین علیه السلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ
|
14 جلد
|
عربی _ فارسی
|
|
4.1. منتخب موسوعة الإمام علی بن أبي طالب علیه السلام في الكتاب و السُّنَّة و التّاریخ
|
8 جلد
|
عربی
|
|
4.2. گزیده دانش نامه امیرالمؤمنین علیه السلام
|
|
فارسی ، عربی
|
|
4.3. دانش نامه امیرالمومنین علیه السلام
|
7 جلد
|
ترکی استانبولی
|
|
5. دانش‌نامه امام حسین علیه السلام
|
14 جلد
|
عربی _ فارسی
|
|
5.1. موسوعة الامام الحسین علیه السلام
|
10 جلد
|
عربی
|
|
5.2. گزیده دانش‌نامه امام حسین علیه السلام
|
|
عربی _ فارسی
|
|
6. دانش‌نامه احادیث پزشكی
|
2 جلد
|
عربی _ فارسی
|
|
6.1. موسوعة الأحادیث الطبّیة
|
2 جلد
|
عربی
|
|
6.2. دانش‌نامه احادیث پزشكی
|
|
فارسی
|
|
7. دانش نامه امام مهدی
|
|
عج
|
|
8. سیره پیامبر خاتم ص
|
|
|
|
9. شناخت نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث
|
4 جلد
|
عربی-فارسی
|
|
9.1 معرفه القرآن علی اساس الکتاب و السنه
|
|
عربی
|
|
10. حکمت‌نامه پیامبر اعظم ص
|
،14 جلد
|
عربی _ فارسی
|
|
10.1- حكم النّبي الأعظم
|
7 جلد
|
عربی
|
|
10.2- گزیده حکمت‌نامه پیامبر اعظم ص
|
|
عربی _ فارسی ، فارسی ، عربی
|
|
10.3 - گزیده حکم النبي
|
|
بوسنیایی
|
|
11. حکمت‌نامه‌امام حسین علیه السلام
|
2 جلد
|
عربی _ فارسی
|
|
11.1- جواهر الحکمة للإمام أبي عبد الله الحسین
|
|
عربی
|
|
12. حکمت‌نامه بسیج
|
|
عربی _ فارسی
|
|
12.1- جواهر الحكمة للتعبئة
|
|
عربی
|
|
13. حکمت‌نامه جوان
|
|
عربی _ فارسی
|
|
13.1- جواهر الحكمة للشّباب
|
|
عربی
|
|
13.2- حکمت‌نامه‌جوان
|
|
تاجیکی
|
|
14- حکمت‌نامه كودک
|
|
عربی _ فارسی
|
|
14.1- تربیة الطّفل في الإسلام
|
|
عربی
|
|
14.2- حکمت‌نامه كودك
|
|
فارسی ، انگلیسی ، اندونزیایی ، ترکی آذری ، تاجیکی
|
|
15- حکمت‌نامه‌لقمان
|
|
عربی _ فارسی ، فارسی ، ترکی آذری
|
|
15.1- حکم لقمان
|
|
عربی
|
|
16- حکمت‌نامۀ حضرت عبدالعظیم
|
|
عربی _ فارسی
|
|
17- حکمت‌نامۀ عیسی
|
|
عربی _ فارسی
|
|
19- فرهنگ نامه آرزو
|
|
عربی _ فارسی
|
|
20- فرهنگ نامه اَدَب
|
|
فارسی
|
|
21- فرهنگ نامه بصیرت
|
|
فارسی
|
|
22- فرهنگ نامه مسجد
|
|
عربی _ فارسی ، عربی ، ترکی آذری ، تاجیکی
|
|
23- فرهنگ نامه مهمانی
|
|
فارسی
|
|
23.1- الضیافة فی الکتاب والسنة
|
|
عربی
|
|
24- فرهنگ نامه امنیت ملّی
|
|
عربی ، فارسی
|
|
25- فرهنگ نامه مرثیه سرایی و عزاداری سیدالشهداء علیه السلام
|
|
فارسی
|
|
26- فرهنگ نامه جمعه
|
|
|
|
27- امام مهدی عج از نگاه حدیث ثقلین
|
|
عربی _ فارسی
|
|
27.1- الامام المهدي عج من منظار حدیث الثقلین
|
|
عربی
|
|
28- اهل بیت در قرآن و حدیث
|
2 جلد
|
عربی _ فارسی
|
|
28.1- اهل بیت در قرآن و حدیث
|
|
اردو ، انگلیسی ، فرانسه ، ترکی آذری ، تاجیکی ، عربی
|
|
29- بحث هایی دربارۀ خدا
|
|
فارسی
|
|
30- رهبری در اسلام
|
|
فارسی ، عربی
|
|
31- عدل در جهان بینی توحیدی
|
|
فارسی ، عربی
|
|
32- علم و حکمت در قرآن و حدیث ،
|
2 جلد
|
عربی _ فارسی ، اردو ، انگلیسی ، فارسی
|
|
32.1- العلم و الحکمة فی الکتاب و السنة
|
|
عربی
|
|
33- خرد گرایی در قرآن و حدیث
|
|
عربی _ فارسی ، اردو ، عربی
|
|
34- فلسفه وحی و نبّوت
|
|
فارسی ، عربی
|
|
35- گفتگوی تمدن ها در قرن و حدیث
|
|
عربی _ فارسی
|
|
35.1- الحوار بین الحضارات
|
|
عربی
|
|
36- مبانی شناخت
|
|
فارسی ، عربی
|
|
37- مبانی خداشناسی
|
|
فارسی
|
|
38- مناظره های آموزنده
|
|
فارسی
|
|
39- بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حدیث ،
|
2 جلد
|
عربی _ فارسی ، عربی
|
|
40- خاطره ها
|
4 جلد
|
فارسی
|
|
41- رمز تداوم انقلاب در نهج البلاغه
|
|
فارسی
|
|
42- سنجۀ انصاف
|
|
فارسی
|
|
43- المذکرات السیاسیۀ
|
|
عربی
|
|
44- آگاهی و مسئولیت
|
|
فارسی
|
|
45- اخلاق مدیریت در اسلام
|
|
فارسی
|
|
46- الگوی مصرف از نگاه قرآن و حدیث
|
|
عربی _ فارسی
|
|
47- الگوی مصرف از نگاه قرآن و حدیث
|
|
فارسی
|
|
47.1- درآمدی بر الگوی مصرف
|
|
فارسی
|
|
48-الگوی شادی از نگاه قرآن و حدیث
|
|
عربی _ فارسی
|
|
49- انسان شناسی از منظر قرآن و حدیث
|
|
عربی _ فارسی
|
|
49.1- انسان شناسی از منظر قرآن و حدیث
|
|
عربی ، فارسی
|
|
50- برکات سرزمین وحی
|
|
فارسی ، عربی
|
|
51- پیامبر اعظم از نگاه قرآن و اهلبیت علیه السلام
|
|
عربی _ فارسی ، عربی
|
|
52- تبلیغ بر پایه قرآن و حدیث
|
|
عربی _ فارسی ، عربی
|
|
53- تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث
|
|
عربی _ فارسی
|
|
53.1- تعزیز الاسرة من منظارالکتاب و السنّة
|
|
عربی
|
|
53.2- تحکیم خانواده
|
|
ترکی ، تاجیکی
|
|
54- توسعه اقتصادی بر پایه قرآن و حدیث
|
|
عربی _ فارسی ، عربی
|
|
55- جشن تکلیف
|
|
فارسی
|
|
55.1- جشن تکلیف ویژه پسران
|
|
|
|
55.2- جشن تکلیف ویژه دختران
|
|
|
|
56- حج عمره در قرآن و حدیث
|
|
عربی _ فارسی ، فارسی ، عربی
|
|
56.1- سیمای حج و عمره در قرآن و حدیث
|
|
فارسی
|
|
56.2- دعاها و آداب حج و عمره
|
|
عربی _ فارسی ، عربی ، اردو ،
|
|
57- خیر و برکت از نگاه قرآن و حدیث
|
|
عربی _ فارسی
|
|
58- درآمدی بر تفسیر جامع روایی
|
|
فارسی
|
|
59- دنیا و آخرت از نگاه قرآن و حدیث
|
2 جلد
|
فارسی
|
|
59.1- دنیا و آخرت از نگاه قرآن و حدیث
|
|
عربی ، اردو ، اندونزیایی ، تاجیکی
|
|
60- دوستی در قرآن و حدیث
|
|
عربی _ فارسی ، عربی ، تاجیکی
|
|
60.1- راهنمای محبت
|
|
فارسی ، عربی ، هوسایی
|
|
60.2- کیمیای عشق
|
|
فارسی ، عربی
|
|
61- رمز موفقیت در زندگی
|
|
فارسی ، عربی
|
|
62- زمزم عرفان یادنامه فقید عارف حضرت آیت الله محمد تقی بهجت ره
|
|
فارسی
|
|
62.1- جرعه از زمزم عرفان
|
|
فارسی
|
|
63- سخن حج،
|
4 جلد
|
|
|
64- سیاست نامه امام علی علیه السلام
|
|
عربی _ فارسی ، فارسی ، انگلیسی _ عربی
|
|
65- شرح زیارت جامعه کبیره
|
|
فارسی
|
|
66-شهادت در نهج البلاغه
|
|
فارسی
|
|
67- شهادت نامه امام حسین علیه السلام ،
|
2 جلد
|
عربی _ فارسی
|
|
67.1- گزیده شهادت نامه امام حسین علیه السلام
|
|
عربی ، عربی _ فارسی
|
|
68- شناخت نامه نماز بر پایه قرآن و حدیث
|
|
عربی _ فارسی
|
|
69- کلید حفظ قرآن
|
|
فارسی
|
|
70-کیمیای محبّت : یادنامه شیخ رجبعلی خیاط
|
|
فارسی ، انگلیسی ، بنگالی ، اندونزیایی ، اسپانیایی ، اردو ، ترکی آذری
|
|
71- ماه خدا : پژوهشی دربارۀ ماه مبارک رمضان
|
2 جلد
|
عربی _ فارسی
|
|
71.1- شهر الله فی الکتاب و السنة
|
|
عربی
|
|
71.2- شهر الله
|
|
فولانی
|
|
72- مراقبات ماه رمضان
|
|
فارسی ، عربی ، اندونزیایی
|
|
73- مقدمه ای بر سیستم قضایی اسلام
|
|
فارسی
|
|
74- نهج الذكر
|
2 جلد
|
عربی _ فارسی ، عربی
|
|
74.1- نهج الذكر
|
2 جلد
|
عربی
|
|
74.2- منتخب نهج الذكر
|
|
عربی ، عربی _ فارسی ، اندونزیایی
|
|
75- نهج الدّعا
|
2 جلد
|
عربی _ فارسی ، عربی
|
|
76- شرح زیارت جامعه کبیره
|
|
فارسی
|
