مدیریت زمان

عن مولانا اميرالمومنين عليه السلام في مَدْخَلِ رَسُولِ اللَّهِ صلي الله عليه و آله فَقَالَ: كَانَ‏ دُخُولُهُ‏ لِنَفْسِهِ‏ مَأْذُوناً لَهُ فِي ذَلِكَ فَإِذَا أَوَى إِلَى مَنْزِلِهِ جَزَّأَ دُخُولَهُ ثَلَاثَةَ أَجْزَاءٍ جُزْءاً لِلَّهِ تَعَالَى وَ جُزْءاً لِأَهْلِهِ وَ جُزْءاً لِنَفْسِهِ ثُمَّ جَزَّأَ جُزْأَهُ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ النَّاسِ فَيَرُدُّ ذَلِكَ بِالْخَاصَّةِ عَلَى الْعَامَّةِ وَ لَا يَدَّخِرُ عَنْهُمْ مِنْهُ شَيْئاً وَ كَانَ مِنْ سِيرَتِهِ فِي جُزْءِ الْأُمَّةِ إِيثَارُ أَهْلِ الْفَضْلِ بِإِذْنِهِ وَ قَسَّمَهُ عَلَى قَدْرِ فَضْلِهِمْ فِي الدِّينِ فَمِنْهُمْ ذُو الْحَاجَةِ وَ مِنْهُمْ ذُو الْحَاجَتَيْنِ وَ مِنْهُمْ ذُو الْحَوَائِجِ. [۱]
طبق این روایت، امیرمؤمنان درباره امور داخلى زندگانى پيامبر صلى الله عليه و آله می فرمایند: هرگاه اراده مى‏كرد به خانه مى‏رفت و چون وارد منزل مى‏شد، اوقات خود را به سه‏ بخش تقسيم مى‏كرد: بخشى را به عبادت‏ خدا اختصاص مى‏داد و بخشى را به خانواده‏اش و بخشى را به خودش. وقت مخصوص به خودش را نيز ميان خود و مردم تقسيم مى‏فرمود و خواص را مى‏پذيرفت و مسائل و موضوعات را از طريق آنان به عموم مردم ارجاع مى‏داد و چيزى از ايشان مضايقه نمى‏كرد و روش آن بزرگوار، در اين زمانِ اختصاص يافته به امّت، اين بود كه در پذيرفتن به حضور و اختصاص دادن مقدار زمان ملاقات به افراد، اهل فضل را، به نسبت فضل و مقامى كه در دين داشتند، بر ديگرى مقدّم مى‏داشت. برخى از آنان يك حاجت داشتند، برخى دو تا و برخى چندين حاجت.
يکي از مسائل بسيار مهمي که مقام معظم رهبري در سفر اخيرشان به بيرجند- استان خراسان شمالي- مطرح کردند مسئله سبک زندگي اسلامي است ؛ که هم شناخت آن مهم است و مهم تر و مشکل تر از آن عمل کردن به آن و طبق سيره اسلامي زندگي خود را سامان دهي کردن است. بهترين الگو براي تعيين سبک زندگي همان سيره پيامبر خدا صلي الله عليه و آله و ائمه هدي عليهم السلام است. در اين موضوع کتابي هم داريم آماده مي کنيم که کار کاملي است و تا حالا انجام نشده است. در رابطه با سبک زندگي پيامبر صلي الله عليه و آله نکته اي که در اين جلسه بدان اشاره مي کنيم اين است که چند اصل بر زندگي ايشان حاکم بوده و وقتي سبک زندگي آن حضرت را مطالعه مي کنيم ملاحظه مي کنيم اين اصول بر همه رفتار ايشان حاکم بوده است. و اين خيلي مهم است که اگر بخواهيم زندگي اسلامي براي خودمان ترتيب دهيم اين اصول بايد در کارهاي ما پياده شود. يکي از آن اصول عبارت است از نظم. در سراسر زندگي آن حضرت نظم دقيقي حاکم بوده. ايشان نظم عجيبي داشتند. طبق روايت وقتي خانه مي رفتند اوقات منزل را سه قسمت مي کردند. قسمتي براي ارتباط با خدا ؛ قسمتي برايرسيدگي به امور خانواده و قسمتي براي امور شخصي ؛ که اين قسمت اخير زا نيز بين خود و بين ساير مردم تقسيم کرده بودند و به ترتيب اولويت و تقسيم کار و از طريق خواص امور را ساماندهي مي کردند.


[۱].عيون أخبار الرضا عليه السلام / ج‏۱ /ص ۳۱۷.