كوه قاف، اسطوره يا واقعيت؟ - صفحه 51

كوه قاف، اسطوره يا واقعيت؟

ارزيابى جايگاه كوه قاف در احاديث تفسيرى و متون روايى

دكتر مهدى جلالى ۱

فاطمه رضاداد ۲

چكيده

كوه قاف واژه اى آشناست كه از ديرباز در اسطوره ها و آثار ادبى ملل ظهور يافته و در برخى متون غير اسلامى از جايگاهى درخور برخوردار است. در دنياى مسلمانان انديشه وجود اين پديده از مرزهاى ادبى و عرفانى گذشته و به متون روايى و تفسيرى نيز راه يافته است.
با توجه به پيشينه باور به وجود كوه قاف در اساطير و متون اديان ديگر، اين فرضيه پيش آمد كه شايد «انديشه كوه قاف و باور به وجود آن» ضمن تبادلات فرهنگى مسلمانان با ملل ديگر از فرهنگ ها و اديان غير اسلامى به متون و روايات اسلامى راه يافته باشد.
تحليل و نقد متون روايى و تفسيرى، اساس اين پژوهش را تشكيل مى دهد.

كليد واژه ها: كوه قاف، اساطير، متون غير اسلامى، متون اسلامى، روايات.

پيشينه انديشه وجود كوه قاف در روايات و متون غير اسلامى

الف. كوه قاف در اسطوره

اسطوره، افسانه اى است كه انديشه و اعتقاد مردمان باستان و قبيله هاى بدوى را درباره هستى و آفرينش جهان بيان مى دارد. در حقيقت، اسطوره شناخت ابتدايى مردم روزگاران كهن از انسان و جهان پيرامون آنهاست. برخى از اين اسطوره ها به شرح چگونگى پيدايش پديده هاى طبيعى، مثل روز و شب، زلزله، كوه، باران، رعد و برق و... مى پردازد. در روزگاران گذشته دانش بشر از طبيعت و

1.ستاديار دانشگاه فردوسى مشهد.

2.انشجوى كارشناسى دانشگاه فردوسى مشهد.

صفحه از 70