دانش هاي حديثي از نگاه اهل سنت

پرسش :

اهل سنت دانش های حدیثی را چگونه تقسیم بندی می کنند؟



پاسخ :

اهل سنت از دیرباز دانش­های حدیثی را به گونه ای دیگر و در دو شاخۀ کلی دسته بندی کرده اند:

شاخۀ اول را «علم درایة الحدیث»، یعنی همین مصطلح الحدیث نامیده اند و شاخۀ دوم را «علم روایة الحدیث» خوانده اند.

۱ـ دراية الحديث

این شاخه به مباحث کلی دربارۀ سند و متن اختصاص دارد. عالمان اهل سنت مباحث کلی مربوط به رجال و فقه الحدیث را هم در این حوزه قرار داده اند.

۲ـ رواية الحديث

این شاخه را چنین تعریف کرده اند:«عِلمٌ مُشتَمِلٌ عَلی أقوالِ النَّبِی (صلي الله عليه و آله) وَ أفعالِهِ وَ تَقرِیراتِهِ وَ صِفاتِهِ وَ رِوایَتِها وَ ضَبطِها وَ تَحرِیرِ ألفاظِها»[۱]؛ دانشی که گفتار، کردار، تقریرات و صفات پیامبر اکرم (صلي الله عليه و آله) را در برمی گیرد و به نقل، ضبط و تصحیح الفاظ آن مي پردازد.

موضوع اين علم، حدیث است، اما نه حدیث به طور کلی، بلکه مصادیق و نمونه های عینی آن. در این شاخه به بحث از الفاظ، اعراب و شرح و تفسیر حدیث پرداخته می شود. همچنين قواعد کلی ای که در درایه ارائه شده بود، بر احادیث تطبیق می شود. در درایه، ویژگیهای حدیث صحیح عنوان شده بود و در این شاخه مصادیق آن بحث می شود. در درایه، کلیات فهم حدیث ارائه شده بود و در این حوزه، عملاً به شرح و تفسیر حدیث پرداخته می شود. عالمان اهل سنت رابطۀ بین این دو شاخه را، به رابطۀ بین فقه و اصول شبیه دانسته اند که در درایه، به مانند اصول، کلیات و در روایه، به مانند فقه، تطبیق آن اصول دنبال می شود.


[۱] . عتر، منهج النقد فی علوم الحدیث، ص۳۱۳.



بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت