سخنى در باره تاريخ مباهله - صفحه 2

طباطبايى ، قرار داشتن آيه مباهله در سوره آل عمران است كه به گمان ايشان، يكباره و در سال هاى ميانى هجرت ، يعنى پس از جنگ اُحد و پيش از استقرار كامل حكومت مدينه ، نازل شده است . ۱
علّامه طباطبايى قدس سره همچنين بنا به قول برخى مفسّران ، نزول آيه «قُلْ يَـأَهْلَ الْكِتَـبِ تَعَالَوْاْ إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا . . .»۲ را ناظر به نجرانيان مى داند و چون اين آيه در ميان چند نامه از نامه هاى ارسالى پيامبر صلى الله عليه و آله به سران كشورها به چشم مى خورد ، بايد آيه در سال ششم و يا قبل از آن، نازل شده باشد .
علّامه در پايان ، اين نكته را كه پيامبر صلى الله عليه و آله به سران كشورهاى دوردستى مانند روم و مصر و ايران نامه بنويسد ، امّا از نجرانيان در همسايگى خود چشم بپوشد ، بعيد شمرده است . ۳

نقد نظر علّامه طباطبايى

دليل علّامه بر نزول سوره آل عمران در سال هاى ميانى هجرت، يك تحليل و برداشت و نه يك سند تاريخى است . ايشان از دعوت به شكيبايى و استقامت در جنگ ، عدم آرامش و استقرار كامل حكومت مدينه را نتيجه گرفته اند ، در حالى كه در سال هاى هشتم و نهم نيز به دليل تهديدهاى خارجى ، شاهد نبرد موته و غزوه تبوك هستيم و مسلمانان به استقامت نياز داشته اند .
قرينه دوم نيز بر اين استوار است كه ما نزول هم زمان آيه «قُلْ يَاأَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْاْ إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا» با آيه مباهله را، خواه بر پايه نزول يكباره همه سوره آل عمران و يا نزول دفعى هشتاد و اندى آيه آغاز آن (بر پايه سخن برخى مفسّران) بپذيريم و

1.ر.ك: الميزان فى تفسير القرآن : ج ۳ ص ۲ .

2.آل عمران : آيه ۶۴ .

3.ر.ك: الميزان فى تفسير القرآن : ج ۳ ص ۲۹۴ .

صفحه از 5