دیدگاه دکتر سید جعفر شهیدی در مورد مادر امام زین العابدین(ع)

مرحوم سيّد جعفر شهيدى ، در كتاب چراغ روشن در دنياى تاريك يا زندگانى امام سجّاد عليه السلام ، به شدّت رد مى كند که مادر امام زین العابدین، شهربانو دختر یزدگرد باشد. خلاصه دلايل ايشان در ردّ اين مطلب ، اينهاست : ۱ . اختلاف در نام شهربانو ؛ ۲ . اختلاف در نام پدر وى ؛ ۳ . اختلاف در زمان اسارت وى ؛ ۴ . يزدگرد ، خانواده اش را دور از جنگ ، نگه مى داشته است . بنا بر اين ، احتمال اسارت آنها منتفى بوده است ؛ ۵ . نام شهربانو ، از اواخر قرن سوم ، مطرح شده است ؛ ۶ . يزدگرد ، در سال سى ام هجرى در زمان خلافت عثمان ، كشته شد . لذا اسارت دخترانش در زمان عمر ، با استبعاد بيشترى همراه است و ... .
در مجموع ، استدلالات ايشان ، هر چند قابل توجّه است ، ولى در حدّى نيست كه بتواند اين ماجراى مشهور را رد و ابطال كند ؛ چرا كه اوّلاً اختلاف در نام و نام پدر و زمان اسارت ، نمى تواند اصل ماجرا را ابطال كند و به هر حال ، همه نقل ها در اين كه از خاندان شاهنشاهى ايران ، بانويى اسير مى شود و به ازدواج امام حسين عليه السلام در مى آيد ، متّفق اند .
ثانيا قرائنى هم كه ايشان براى رد مى آورند ، نوعا مستنداتى تاريخى اند كه از مطالب مسلّم نيستند و قوى تر از نقل هايى نيستند كه مضمون آنها اسارت شاهدختِ ايرانى است .گفتنى است كه اشكالات مرحوم سيّد جعفر شهيدى ، توسّط احمد مهدوى دامغانى ، در كتاب شاهدخت والا گُهر شهربانو ، به گونه اى علمى و روشمند ، پاسخ داده شده اند .