43
حکمت‌نامه حضرت عبدالعظيم الحسني عليه السلام

است .
حكمت از نگاه قرآن و حديث، عبارت است از: مقدّمات محكم و استوار علمى، عملى و روانى براى نيل به مقصد والاى انسانيت، و آنچه در احاديث اسلامى در تفسير حكمت آورده‏اند، در واقع، مصداقى از مصاديق اين تعريف كلّى است.

اقسام حكمت‏

حكمت به سه نوع تقسيم مى‏شود: حكمت علمى، حكمت عملى، و حكمت حقيقى.

الف - حكمت علمى‏

مقصود از حكمت علمى، مطلق معارفى است كه براى صعود به مقام انسان كامل، ضرورى است.

ب - حكمت عملى‏

حكمت عملى، برنامه عملىِ رسيدن به مرتبه انسان كامل است. احاديثى كه حكمت را به فرمانبرى از خداوند متعال، مدارا با مردم، دورى از گناهان، و اجتناب از نيرنگ تفسير كرده‏اند، به اين نوع از حكمت، اشاره دارند.

ج - حكمت حقيقى‏

حكمت حقيقى، نورانيت و بصيرتى است كه در نتيجه به كار بستن حكمت عملى در زندگى براى انسان حاصل مى‏گردد. در واقع، حكمت علمى، مقدّمه حكمت عملى، و حكمت عملى، سرآغاز حكمت حقيقى است و تا انسان، بدين پايه از حكمت نرسيده، حكيم حقيقى نيست، هر چند بزرگ‏ترين استاد حكمت باشد. ۱
بر اين اساس، هر كس داخل عرصه معنوى اسلام يعنى قرآن شود، از نورانيت حكمت علمى، عملى و حقيقى بهره‏مند مى‏گردد و به تعبير قرآن، «خير فراوان»

1.براى توضيح بيشتر، ر.ك: دانش نامه عقايد اسلامى : ج ۲ ص ۳۶۰ - ۳۶۵.


حکمت‌نامه حضرت عبدالعظيم الحسني عليه السلام
42

دوم . چنان كه سرسبزى و خرّمى فضاى مادّى در بهار، موجب آسايش و آرامش جسم است، فضاى معنوى قرآن هميشه بهار است و خزان ندارد . در حديثى، امام على عليه السلام قرآن را چنين توصيف فرموده:
رَبيعُ القُلُوبِ .۱
بهار دل‏هاست .

سوم . چنان كه فضاى باز مادّى، موجب اُنس و آرامش جسم است، فضاى معنوى قرآن، مايه انس و آرامش جان است . در حديثى از امام على عليه السلام آمده:
مَن أنِسَ بِتِلاوَةِ القُرآنِ ، لَم توحِشهُ مُفارَقَةُ الإِخوانِ .۲
كسى كه با تلاوت قرآن اُنس گيرد، از جدايى برادران ، احساس تنهايى نخواهد كرد .

چهارم . چنان كه فضاى باز مادّى، شادى جسم را به همراه دارد، فضاى معنوى قرآن، جان را شاد مى‏كند . در دعاى ختم قرآن مى‏خوانيم:
وفَرِّح بِهِ قَلبى .۳
و دلم را به آن ، شاد ساز .

پنجم . فضاى باز مادّى، گشايش مادّى پديد مى‏آورد؛ امّا قرآن، ظرفيت روانى و فكرى انسان را افزايش مى‏دهد . در دعاى مذكور مى‏خوانيم:
وَ اشرَح بِهِ صَدرى .۴
و سينه‏ام را به آن ، بگشا .

2 . روشن‏بينى در پرتو نور حكمت‏

دومين بركت زندگى در پرتو اسلام، بهره‏گيرى از نور حكمت اين آيين الهى

1.نهج البلاغة : خطبه ۱۱۰ .

2.غرر الحكم : ح ۸۷۹۰ .

3.الكافى : ج ۲ ص ۵۷۷ ح ۲ ، عدّة الداعى : ص ۲۷۹ ح ۷ .

4.همان جا .

  • نام منبع :
    حکمت‌نامه حضرت عبدالعظيم الحسني عليه السلام
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    پیوند معرفی کتاب :
    http://hadith.net/post/50919/
    لینک خرید :
    http://shop.darolhadith.ir/100-.html
تعداد بازدید : 36785
صفحه از 339
پرینت  ارسال به