سخنى درباره نقش خوراك در بهره گيرى از آثار روزه - صفحه 1

سخنى درباره نقش خوراك در بهره گيرى از آثار روزه

خوردن و نوشيدن به هنگام افطار و سحر ، جانْ مايه روزه دارى است . از اين رو ، در ديدگاه اسلام ، حلال يا حرام بودن خوردنى ها و نوشيدنى ها ، اندازه و نوع آنها و همچنين انگيزه روزه داران از خوردن و آشاميدن ، در ميزان بهره ورى از روزه ، نقشى اساسى دارند و در دستاوردهاى روزه دار از بركات اين ميهمانى ، بسيار مؤثّرند .
نخستين شرط بهره ورى از روزه ، آن است كه تأمين كننده نيرو و قوّت انسان براى روزه گرفتن ، حلال باشد . غذاى حرام ، نه تنها در بهره مندى انسان از آثار و بركات روزه ، نقش تخريبى دارد ، بلكه آفتى است كه همه عبادت ها را به گونه اى كه در احاديث گذشته اشاره شد ، تهديد مى كند . از اين رو ، پيامبر خدا مى فرمايد :
العِبادَةُ مَعَ أكلِ الحَرامِ كَالبِناءِ عَلَى الرَّملِ .۱
عبادت همراه با حرامخوارى ، مثل بنا ساختن بر شِنزار است .
بر اين پايه ، براى روزه دار ، شناخت غذاهاى حرام ، اهمّيتى ويژه دارد .

انواع خوردنى ها و آشاميدنى هاى حرام

خوردنى ها و آشاميدنى هاى حرام ، چند دسته اند :
1 . آنچه حرمت ذاتى دارد ، مثل : گوشت حيوانات حرام گوشت ، تخم پرندگان حرام گوشت ، بعضى از اعضاى حيوانات حلال گوشت (مانند : طحال ، نرينه ، بچّه دان ، دُنبلان ، مثانه ، غدّه ها ، كيسه صفرا و نخاع) ، اعيان نجس (مانند : مُردار ، خون ، گوشت خوك ، شراب و هر مايع مست كننده ديگر) . ۲
2 . آنچه حرمت عَرَضى دارد ، مانند : غذاهايى كه به سبب برخورد با عين نجس ، نجس شده اند ، يا براى جسم و جان انسان ، زيان عمده دارند .
3 . آنچه با مال حرام تهيّه مى شود ، مثل : سفره هاى افطارى اى كه بدون اجازه قانونى ، هزينه شان از بيت المال ، پرداخت مى شود .
4 . آنچه از مال مخلوط به حرام ، تهيّه مى شود .
5 . آنچه از مالى تهيّه مى شود كه حقوق شرعى آن (مانند : خمس و زكات) پرداخت نشده است .
6 . آنچه با مال حلال فراهم مى شود ؛ ولى در كيفيّت و مقدار آن ، اسراف مى گردد .

1.عدّة الداعى : ص ۱۴۱ ، بحار الأنوار : ج ۱۰۳ ص ۱۶ ح ۷۳ .

2.براى آگاهى بيشتر از اين دسته محرّمات ، علاوه بر منابع فقهى ، ر . ك : رسالة فى الواجب و الحرام .

صفحه از 4