بحثى درباره نقش خودشناسى در خداشناسى - صفحه 4

3 . كليد هستى شناسى

دسته سوم ، احاديثى هستند كه تصريح مى كنند خودشناسى ، مقدّمه و كليد هستى شناسى است ، چنان كه از امام على عليه السلام نقل شده است كه :
مَن عَرَفَ نَفسَهُ فَهُوَ لِغَيرِهِ أعرَفُ .۱
آن كه خود را بشناسد ، ديگران را بهتر مى شناسد .مَن عَرَفَ نَفسَهُ فَقَدِ انتَهى إِلى غايَةِ كُلِّ مَعرِفَةٍ وعِلمٍ .۲
آن كه خود را بشناسد ، به نهايتِ هر شناخت و دانشى مى رسد .

4 . كليد خداشناسى

دسته چهارم ، احاديثى اند كه خودشناسى را كليد خداشناسى ، بلكه برابر با خداشناسى مى دانند كه در فصل چهارم به آنها پرداخته شد و مشهورترينِ آنها اين حديث شريف است كه از پيامبر خدا و امام على عليه السلام روايت شده كه فرموده اند :
مَن عَرَفَ نَفسَهُ فَقَد عَرَفَ رَبَّهُ .۳
آن كه خود را بشناسد ، پروردگارش را نيز مى شناسد .

5 . مقصود از خودشناسى

دسته پنجم ، احاديثى اند كه خودشناسى را تبيين و تفسير مى كنند ، مانند شمارى از احاديث فصل چهارم و همه احاديثى كه در باب دوم در باره آفرينش انسان خواهند آمد .
اكنون با عنايت به اين كه در ميان همه آيات و احاديثى كه مردم را به خودشناسى دعوت كرده اند ، حديث شريف «مَن عَرَفَ نَفسَه فَقَد عَرَفَ رَبَّه» مورد توجّه

1.ر . ك : غرر الحكم : ج ۵ ص ۳۶۳ ح ۸۷۵۸ .

2.ر . ك : غرر الحكم : ج ۵ ص ۴۰۵ ح ۸۹۴۹ .

3.ر . ك : ص ۲۱۲ ح ۸۵ .

صفحه از 12