تحلیلی درباره سیر تاریخی عزاداری امام حسین علیه السلام - صفحه 1

تحليلى درباره سير تاريخى عزادارى امام حسين عليه السلام ۱

حادثه كربلا و ماجراى قيام خونين و شگفت ابا عبد اللّه الحسين عليه السلام كه در آغازين روزهاى سال 61 هجرى و تنها نيم قرن پس از رحلت پيامبر خدا صلى الله عليه و آله روى داد، براى جامعه اسلامىِ آن روز ، تكان دهنده، حيرت زا و اندوه آفرين بود، به گونه اى كه بر اساس برخى منابع تاريخى ، آن سال را «عامُ الحُزن (سال اندوه)» ناميدند . ۲
توجّه پيشوايان الهى به اين جريان و تأكيد آنان بر زنده نگه داشتن آن در قالب هاى گوناگونِ : گزارشِ چگونگى وقوع آن، گريستن براى آن ـ تا جايى كه در احاديث آمده كه حتّى پيامبر صلى الله عليه و آله ۳ و امام على عليه السلام ۴ پيش از وقوع آن ، بر آن ، گريه و زارى نموده اند ـ و ... ، همه وهمه ، نشانگر اين است كه اين حادثه ، فراتر از يك «مصيبت»، «تراژدى» يا «جريانى غم آگين» است و نبايد عزادارى، رثا و غم گسارى بر آن، در محدوده مصيبت خوانى و رثاگويىِ معمول و مرسوم ، باقى بمانَد .
بدون هيچ ترديدى ، ترغيب به عزادارى و تشويق به برپايى مراسم سوگوارى براى ابا عبد اللّه الحسين عليه السلام و گريه و زارى بر آن معلّم شهادت و يارانش ، بسى فراتر و ژرف تر است از يادكردِ حادثه اى غم آگين و رثا بر فقدان عزيزان ـ هر چند هم كه

1.اين تحليل ، توسّط گروه سيره و تاريخ پژوهشكده دار الحديث ، تهيّه شده است . از فاضل ارجمند، آقاى محمّدحسين صالح آبادى كه تهيّه كننده موادّ ونويسنده اوّليه آن بودند ـ و نيز محقّق ارجمند حجّة الإسلام و المسلمين محمّدعلى مهدوى راد ـ كه ساماندهى نهايىِ آن را به عهده گرفتند ـ ، صميمانه سپاس گزاريم .

2.مقتل الحسين ، خوارزمى : ج ۲ ص ۴۰ ،التذكرة ، قُرطُبى : ج ۲ ص ۴۵۳.

3.ر.ك : ص ۶۱ (فصل چهارم / گريه پيامبر صل الله عليه وآله و خاندانش) .

4.ر.ك : ص ۶۷ (فصل چهارم / گريه پدرش امام على عليه السلام).

صفحه از 49