دانش هاي حديثي؛ گذشته، حال، آينده - صفحه 2

دانش هاى حديثى; گذشته , حال , آينده

مهدى مهريزى

مطالعه در پيشينه علوم, نشان مى دهد كه دانش ها به يكباره شكل نگرفته اند; بلكه در گذر زمان و در پرتو علل و عوامل گوناگون به فرهنگ و معارف بشرى پيوسته اند. بسا اوقات, رويارويى با يك پرسش و يا برخورد با يك مشكل, زمينه ساز پيدايش دانشى گشته است. بدين صورت كه تلاش براى پاسخگويى به يك پرسش يا حل يك مشكل, مسئله اى را شكل داده و از تركيب چند مسئله, دانشى سامان يافته است.
در مرحله پس از پيدايش نيز پژوهش, ژرفكاوى, تعليم و تعلّم, به رشد و بالندگى دانش ها كمك مى كنند. از اين رو, تعريف علوم نيز تكامل تدريجى دارد كه از تعاريف بَدْويِ غير منقّحْ شروع مى شود و به تعريف هاى دقيق و حدّ و رسم دارِ منطقى مى رسد. اين, سرنوشت تماميِ دانش هاست و طبعاً علوم اسلامى هم از اين قاعده مستثنا نيستند; بلكه به آسانى مى توان در تماميِ آنها اين قاعده و روند را نشان داد.
يكى از علوم اسلامى كه اين گفتار بِدان اختصاص دارد, (علم حديث) يا (علوم حديث) است. بررسيِ اجمالى پيدايش اين دانش و تطوّرات آن, موضوع اين نوشتار است. البته بايد دانست كه تاريخ حديث, غير از تاريخ علوم حديث است و موضوع

صفحه از 24