نقش امام علی(ع) در جنگ اُحُد

نقش امام علی(ع) در جنگ اُحُد

از جنگ های مهم در عصر پیامبر(ص)

شكست مشركان در بدر و كشته شدن چهره هاى مشهور شرك و سران مشرك قريش در نبرد بدر ، خشم و كينه قريشيان (مشركان مكّه) را برافروخته بود و اكنون ، آنان مارهاى زخم خورده را مى ماندند كه آرام و قرار نداشتند و از سوى ديگر ، شهامت مؤمنان ، شهادت طلبى مسلمانان و رزم آورى آنان را در بدر ، ديده بودند .

بايد چاره اى مى انديشيدند . از اين رو ، به قبيله هاى هم پيمان خويش روى آوردند تا رزم آوران و دليران آنان را با خود در نبرد با محمّد صلى الله عليه و آله همسو كنند . قريش ، هزينه جنگ ، ابزار و ساير لوازم سفر را به عهده گرفته بود . آنان با لشكرى انبوه ، متشكل از سه هزار جنگجو ، دويست اسب و سه هزار شتر به مدينه روى آوردند .

چون پيامبر صلى الله عليه و آله از ماجرا آگاه شد ، پس از مشورت با ياران ، تصميم به نبرد در بيرون مدينه گرفت و پس از برگزارى نماز جمعه با حدود هزار نفر ، به قصد اُحُد كه نيروى دشمن در آن جا اردو زده بود ، حركت كرد .

بامداد هفتم شوّال سال سوم هجرى ، نبرد آغاز شد . نزديك بود مسلمانان پيروز شوند ؛ امّا پس از آن ، ديده بانان و تيراندازان ، به طمع غنايم ، محلّ مأموريت خود را بر روى كوه ، ترك كردند و بدين سان ، با يورش غافلگيرانه دشمن روبه رو شدند و در هنگامه درهم ريختگى نظام لشكر، از دشمن كين توزِ زخم خورده از جان گذشته ، ضرباتى را متحمّل شدند كه تفصيل آن را بايد در تاريخ ديد.

سپاه اسلام به شدّتْ آسيب ديد و در هم شكست و همه ، بجز على عليه السلام ـ كه پروانه وار ، شمع وجود پيامبر خدا را در ميان داشت و چون شير دُژَم ، حمله هاى دشمن را از او دفع مى كرد ـ و نيز تنى چند ، فرار را بر قرار ترجيح دادند و پيامبر خدا را در ميدان نبرد ، تنها گذاشتند .

اُحد ، يكى از درس آموزترين وتنبّه آفرين ترين نبردهاى پيامبر صلى الله عليه و آله است. على عليه السلام در اين جنگ ، قهرمانى بى بديل است و نقش او بسى برجسته ، بدين سان كه :

۱ . او پرچم اصلى جنگ را به دست داشت و آن ، پرچم مهاجران بود .

۲ . پرچمدار مغرور مشركان ، طلحة بن ابى طلحه ، با شمشير على عليه السلام به خاك هلاكت افتاد .

۳ . پس از طلحه ، هشت نفر ديگر ، يكى پس از ديگرى ، پرچم مشركان را به دست گرفتند و با ضربه هاى پى در پى على عليه السلام كشته شدند و ديگر پرچم شرك ، برافراشته نشد .

۴ . متأسّفانه ، پس از گسستن نظام سپاه اسلام و بعد از حمله غافلگيرانه دشمن ، بسيارى از مسلمانان پا به فرار نهادند و على عليه السلام بود كه در آن هنگامه شگفت و در تنگناى حمله هاى دشمن ، از جان پيامبر خدا محافظت كرد .

۵ . بر اساس گزارش ابن اسحاق ، در اين نبرد ، ۲۲ تن از مشركان كشته شدند كه دوازده نفر از آنان را على عليه السلام به خاك هلاكت افكند .

۶ . در اين نبرد ، جبرئيل عليه السلام ، شهامت و پيكار على عليه السلام را ستود و نداى ملكوتى «لا سيفَ إلّا ذوالفقارِ ولا فتى إلّا علىٌّ» در فضا پيچيد .

۷ . آن تنديس قهرمانى و شجاعت ، بيش از نود زخم برداشت و دست مظلوم گيرِ ظالم ستيزش در اين نبرد ، شكست .

۸ . با اين همه زخم و پاره پارگى پيكر و ناتوانى جسم از بسيارىِ خونى كه از بدنش رفته بود ، چون سپاه كفر صحنه را ترك كرد ، پيامبر خدا ، على عليه السلام را از نهانگاه فرستاد تا چگونگى سپاه دشمن را گزارش كند كه صحنه را كاملاً ترك كرده اند يا نه .