عامر بن واثلة بن عبد اللّه كِنانى لَيثى ـ كه بيشتر با كنيه اش «ابوطُفَيل» از او ياد مى كنند ـ در سالى كه نبرد اُحُد روى داد ، به دنيا آمد و هشت سال از روزگار پيامبر خدا را درك كرد . پيامبر صلى الله عليه و آله را ديد و آخرين نفر از صحابيان است كه زندگانى را بدرود گفت . او خود مى گفت : من تنها بازمانده اى هستم كه پيامبر خدا را ديده است . او به سال ۱۰۰ هجرى درگذشت .
او از ياران و معتمدان و از دوستداران و پيروان و شيفتگان على عليه السلام بود و در نبردها همراه او بود .
او كه از سخنورى بهره اى شايسته داشت و شعر را به زيبايى مى سرود و در نبرد نيز رزم آورى بى باك بود ، در صِفّين ، بارها خطابه خواند و به آوردگاه رفت و با شعر سرشار از شعورش على عليه السلام را ستود و به استوارگامى ياران امام عليه السلام باليد و بر فضيحت آفرينان اُموى طعن زد و آنان را رسوا ساخت .
نصر بن مزاحم ، او را با عنوان «از شيعيان مُخلص» ، ياد نموده و مواضع والاى او را گزارش كرده است .
عامر بن واثله ، در انتقامجويى از قاتلان ابا عبد اللّه الحسين عليه السلام ، پرچمدار مختار بود . برخى او را كيسانى پنداشته اند ، كه اين ديدگاه ، مقبول همگان نيست و بر فرض صحّت ، او از اين عقيده بازگشته است .
چيرگى او بر سخن و معارف حق و تسلّطش بر كتاب الهى به او اين امكان را داده بود كه در دفاع از حق ، به استوارى سخن بگويد و از حق ، دفاع كند و ناشايستگان را درهم شكند .
به هر حال ، او شخصيّتى ارجمند بود كه رجاليان از او به عظمت ياد كرده اند . به عنوان نمونه ، ذهبى درباره او آورده است : راستگو ، دانا ، شاعر ، شه سوار بود و دير زمانى زيست .
