تحلیلی در باره اهداف قیام امام حسین علیه السلام - صفحه 7

موارد و نظاير آنها ، به علومى كه از مجارى عادى و از شواهد و قرائن به دست مى آيد، عمل فرموده [است] . ۱

4 . آگاهى امام حسين عليه السلام از شهادت خويش

بر اسا س نقل هاى فراوان حديثى كه در كتب تاريخ و حديث ، به گونه اى متواتر به دست ما رسيده ، امام حسين عليه السلام پيش از حركت به سمت مكّه و كربلا، از شهادت خويش ، اطّلاع داشت . ۲ در اين متون ، پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ، امام على، فاطمه، امام حسن و خود امام حسين عليهم السلام ، در مقاطع مختلف ، از اين امر ياد كرده اند. كثرت اين متون ، به اندازه اى است كه در صدور آنها جاى ترديدى باقى نمى ماند. البتّه در بيشتر اين متون ، زمان دقيق شهادت ، مشخّص نشده است .

دو. روش بحث در استخراج اهداف و تحليل آنها

براى بررسى ديدگاه ها و نيز انتخاب رأى برگزيده ، علاوه بر پيش فرض ها ـ كه اصول موضوع و مسلّم اين بحث هستند ـ ، بايد به قواعد و روش استخراج هدف ها در پديده هاى اجتماعى ـ بويژه آن جا كه صورت تاريخى به خود گرفته اند و در دايره رفتارى انسان هاى بزرگ و قُدسى جاى دارند ـ نيز پرداخته شود. اين اصول و قواعد ، ما را بر آن مى دارند تا در بررسى ، به همه ابعاد و زوايا توجّه كنيم و از نگريستن تكْ بُعدى بيرون بياييم . اينك به چند مورد از اين اصول و قواعد ، اشاره مى كنيم :
1. اهداف حركت امام حسين عليه السلام را از دو طريق ، مى توان استخراج كرد : يكى شيوه كلامى و استفاده از اهداف كلّى امامت ؛ و ديگرى ، مراجعه به سخنان و نامه هاى امام حسين عليه السلام و درست ، آن است كه از هر دوى اينها ، استفاده گردد. توجّه به يكى از اين دو ، سبب لغزش و انحراف در تحليل مى گردد.

1.سرگذشت كتاب شهيد جاويد: ص ۵۲۸ ـ ۵۳۲ .

2.در اين باره، ر. ك: ص ۱۶۵ (بخش ششم: پيشگويى درباره شهادت امام حسين عليه السلام ).

صفحه از 39