دلايل تنهايى امام على(ع) - صفحه 9

فرومايگانى به هر سو رونده كه در پى هر بانگى و با هر باد ، به سويى روند . نه از روشنى دانش ، فروغى يافتند ، و نه به سوى پناهگاهى استوار شتافتند .
امام على عليه السلام ، در اين بيان ارجمند، مردمان را در گزينش راه زندگى، به سه گروه تقسيم كرده است:
1 . دانشورانى راه يافته: «عالم ربّانى»؛
2 . جستجوگرانِ حق و راهيانِ رهايى از تاريكى و تباهى: «متعلّم على سبيل النجاة»؛
3 . مردمانى كه نه راه درست و استوار را مى شناسند، و نه جهت حركت را مى دانند؛ بلكه تصميم بر حركت پيروى ناآگاهانه از خواص، آنان را جهت مى دهد. امام عليه السلام آنان را «هَمَجٌ رَعاع» ناميده است؛ مگس هاى خُردِ نشسته بر صورت چارپايان، و فرومايگان احمقى كه با هر بادى به سويى حركت مى كنند و بدون دستيابى به موضعى استوار، با هر جريانى به يك سو مى شوند.
در تحليل امام عليه السلام كسانى كه نه راه درست زندگى را مى دانند و نه به خود اجازه انديشيدن و دانستن مى دهند و از سرِ ناآگاهى، از ديگران پيروى مى كنند، مگس هايى را مانند كه گرداگرد نادان تر از خود، گِرد آمده اند و از آن، بهره مى جويند. اين گونه كسان، نه پايگاه فكرى استوارى دارند ونه در موضعى استوار، توانِ ايستادن دارند. ايشان، بدون توجّه به اين كه پيشرو آنان كيست و بدون دريافتن اين كه حق مى گويد يا باطل، تنها بدين جهت كه وجاهت و رياستى دارد و عنوان رياست قبيله را يدك مى كشد و يا عنوان رياست حزب را بر پيشانى دارد، يا به هر دليل ديگرى، در ذهن و جان خود ، احترامى ويژه براى او قائل اند و از او پيروى مى كنند، درستْ مانند توده مگسى كه به هر سو باد وزد، روانه مى شوند ، بدون اين كه چرايى حركت و جهت آن را دريابند.

صفحه از 44