تایید حدیث منزلت از سوی عالمان اهل سنت

پرسش :

آیا علمای بزرگ اهل سنت در مورد اهمیت و قبول حدیث منزلت (أنتَ مِنِّی بِمَنزِلَةِ هارونَ مِن موسى، إلَّا أنَّهُ لا نَبِیَّ بَعدی. (صحيح مسلم: ج 4 ص 1870 ح 30) سخنی گفته اند؟



پاسخ :

اسناد متعدّد و گزارش هاى فراوان اين حديث، جاى ترديدى در صدور قطعى آن نمى نهد و گستردگى نقل و فراوانى طريق هاى آن بدان جا رسيده است كه عالمان و محدّثان بزرگ اهل سنّت به تواترِ آن و فراوانى طرق و منابع گوناگون آن تصريح كنند و بر اين نكته تأكيد ورزند كه اين حديث در ميان احاديث نقل شده از پيامبر صلى الله عليه و آله استوارترين است و اتّفاق راويان حديث و حافظان آثار را بر صحّت آن ابراز دارند.

حَسَكانى درباره اسناد اين حديث نوشته است :

و استاد ما، ابو حازم حافظ ، درباره حديث منزلت مى گفت: آن را با پنج هزار سند ، نقل كرده ام.[۱]

و در همين باره محمّد بن عبد البرّ مى گويد :

گروهى از اصحاب، اين گفته پيامبر صلى الله عليه و آله كه : «تو براى من به منزله هارون براى موسى هستى» را روايت كرده اند و اين حديث ، از استوارترين و درست ترينْ احاديث است. سعد بن ابى وقّاص ، آن را از پيامبر صلى الله عليه و آله نقل كرده است و طريق هاى حديث سعد ، جدّا فراوان است و ابن ابى خيثمه و ديگران ، اين طريق ها را ذكر كرده اند.

ابن عبّاس، ابو سعيد خُدْرى، امّ سلمه ، اسماء بنت عميس، جابر بن عبد اللّه و گروهى كه ذكر آنها به درازا مى كشد نيز اين حديث را نقل كرده اند.[۲]

و محمّد بن يوسف گنجى نوشته است :

بر صحّت اين حديث ، اتّفاق است . پيشوايان حافظ حديث ، مانند: ابو عبد اللّه بخارى در الصحيح خود، مسلم بن حجّاج در الصحيح خود، ابو داوود در السنن خود، ابو عيسى ترمذى در الجامع خود، ابو عبد الرحمان نسايى در السنن خود و ابن ماجه قزوينى در السنن خود ، آن را نقل كرده اند و همه بر درستى آن اتّفاق دارند، تا آن جا كه بر صحّت آن اجماع است. حاكم نيشابورى گفته است : اين حديث به حدّ تواتر رسيده است.[۳]

و سيوطى حديث منزلت را در كتابش به نام الأزهار المتناثرة فى الأخبار المتواترة كه مختص نقل احاديث متواتر است ، آورده و با اين كار به تواتر آن تصريح كرده است.[۴]

آنچه آورديم، گوشه اى از نظريات بيان شده درباره اسناد اين روايت را نشان مى دهد و ترديدى نيست كه جستجو در منابع و كتاب هاى حديثى، هر گونه شك در صدور قطعى آن را نفى مى كند.


[۱]شواهد التنزيل : ج ۱ ص ۱۹۵ . مقصود از پنج هزار طريق ، كثرت راويانى است كه در طبقه هاى مختلف ، اين حديث را نقل كرده اند ، ولى طبقه اول ، يعنى اصحاب پيامبر صلى الله عليه و آله نزديك به ده نفر هستند .

[۲]الاستيعاب : ج ۳ ص ۲۰۲ الرقم ۱۸۷۵ .

[۳]كفاية الطالب : ص ۲۸۳ .

[۴]الأزهار المتناثرة فى الأخبار المتواترة : ص ۷۶ ح ۱۰۳ .



بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت