(۱۱)
تربیت جسم از دیدگاه قرآن و حدیث
منصوریان، محمّدمهدى
كارشناسى ارشد علوم قرآن و حدیث
دانشگاه آزاد اسلامى تهران
استاد راهنما: دكتر حجتى، سید محمّدباقر
۱۳۷۰
۱۶۱ ص
این پایان نامه، درباره تربیت است و تربیت، عبارت است از پرورش استعدادهاى موجود در انسان، به طورى كه استعدادى، موجب ضایع شدن استعداد دیگر نشود. تربیت از نظر لغت، مصدر باب تفعیل و از ریشه «ربو»، به معناى رشد و نمو و پرورش دادن است. نظر متفكّران در معناى اصطلاحى تربیت، یكسان نیست. برخى از معانى اصطلاحى تربیت عبارتاند از: رشد طبیعى و هماهنگ همه نیروها، رشد قوّه قضاوت صحیح، انتقال معلومات و مهارتها، پرورش استعدادهاى موجود در انسان و... . قرآن و روایات اسلامى براى تربیت اخلاقى انسانها اهمّیت ویژهاى قائل هستند. حُسن اخلاق و در برخوردها، ترك خشونت در معاشرت و احترام قائل شدن براى افراد مختلف، از جمله صفاتى است كه هر انسان تربیت شدهاى باید آنها را دارا باشد و گرچه عنوان پایاننامه به تربیب جسم منحصر شده، در عمل تعمیم یافته است. یك مقدّمه و شش بخش، تشكیل دهنده موضوعات این پایاننامه است. نگارنده، در مقدّمه با استناد به قرآن كریم، موضوع تربیت را به انسان نسبت داده و سایر موجودات را از این دایره خارج نموده است. وجه استدلال او علاوه بر آیات قرآن و سخنان معصومانعلیهم السلام، نقل قول بزرگان است. بخش اوّل پایاننامه، درباره شناخت تربیت و موضوع آن، شناخت قواى فطرى، اصول و خصوصیات مكتب تربیتى اسلام، اختصاصات انسان از نظر ماهیت، مراحل تربیت، دیدگاههاى تربیتى اسلام، مسئله عدالت و اقسام تربیت است. بخش دوم، شامل تعریف جسم و چگونگى حدوث روح در جسم و تناسب میان جسم و روح را دربر مىگیرد. بخش سوم، به تربیت جسم اختصاص دارد. البته این تربیت با توجّه به مراتب روح بررسى شده و به همین دلیل، بحث آن در دو بُعد تربیت كمّى و تربیت كیفى سامان یافته است. بخش چهارم، در تربیت عمومى است كه شامل طهارت و بهداشت جسم، پوشش، جمال و زیبایى، تغذیه، كار و اشتغال، ورزش و تربیت بدنى، و مراحل رشد جسم در سالهاى مختلف مىشود. بخش پنجم پایاننامه مربوط به تربیت كیفى جسم است. در این بخش، تزكیه نفس و اثر عبادات در تربیت، بررسى شده است. نویسنده در بخش ششم، حوادث وارد بر جسم از قبیل رؤیا و مرگ را عنوان كرده و درباره آنها به بحث پرداخته است.